Για κάποιον που δεν είναι μέσα στο κόμμα είναι δύσκολο να καταλάβει ποια είναι η βαθιά διαχωριστική γραμμή που διχάζει τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και πώς είναι δυνατό ο Ξανθός να ανήκει στην «Ομπρέλα» της ριζοσπαστικής καθαρότητας και ο Πολάκης στους προεδρικούς του ρεαλισμού.
Προφανώς, τα μέλη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης δεν ανησυχούν μόνο ότι η εκλογή ηγεσίας από τη βάση θα μετατρέψει το κόμμα σε αρχηγοκεντρικό, αλλά και επειδή, αν ο ηγέτης αποκτήσει αδιαμεσολάβητη σχέση με τους ψηφοφόρους, οι κομματικοί μηχανισμοί της επιρροής τους θα αποδυναμωθούν. Ούτε είναι κατανοητή η ανησυχία για την απώλεια της αριστερής ταυτότητας στο όνομα του ανοίγματος στη σοσιαλδημοκρατία. Εχοντας κυβερνήσει με τον Καμμένο χωρίς (ούτε στο συνέδριο) να κάνουν αυτοκριτική και έχοντας μεταγράψει πλήθος στελεχών των ΑΝΕΛ, δεν πείθουν. Αλλωστε, ποια σοσιαλδημοκρατία; Του Σπίρτζη και της Τζάκρη; Ή του Κοτσακά και του Φωτόπουλου;
Από την άλλη, ούτε οι προεδρικοί πείθουν για το σχέδιό τους να αντιστοιχηθεί ο κομματικός ΣΥΡΙΖΑ με τον κοινωνικό. Βούλιαξαν στις εκλογές της ΕΙΝΑΠ και ούτε μία αποτίμηση των αιτίων της συντριβής δεν έγινε. Είχαν αποτελέσματα μικρού κόμματος στις αυτοδιοικητικές εκλογές και πάνε στις επόμενες χωρίς να αναζητήσουν τι και γιατί συνέβη.
Παρά την κυριαρχία Τσίπρα στην κομματική αριθμητική, το χάσμα είναι βαθύ και φάνηκε ξανά στο συνέδριο.
Αν ένας εξωτερικός παρατηρητής αναζητήσει απαντήσεις στα πολιτικά-ιδεολογικά, είτε στα διαδικαστικά-οργανωτικά, δεν θα βγάλει εύκολα άκρη. Διότι ο εσωτερικός διχασμός συνδέεται με τη διακήρυξη ηθικού πλεονεκτήματος. Οι προεδρικοί θεωρούν ότι οι κορυφαίοι της «Ομπρέλας» δεν ενδιαφέρονται παρά για τη νομή της κομματικής εξουσίας και προτιμούν ένα ΣΥΡΙΖΑ μικρό και ελεγχόμενο από τους ίδιους παρά μεγάλο και ανεξάρτητο από τη δική τους ατζέντα. Η εσωκομματική αντιπολίτευση, από την πλευρά της, θεωρεί τους γύρω από τον Τσίπρα τυχοδιώκτες που νοιάζονται μόνο για τη νομή της κυβερνητικής εξουσίας και είναι ικανοί για τα πάντα αρκεί να κερδίσουν τις εκλογές.
Ακουσα τις παρεμβάσεις δεκάδων συνέδρων και μου έκανε εντύπωση η συχνότητα των αναφορών στο ΕΑΜ, στην ΕΔΑ, στο 1-1-4, στη Ρόζα Λούξεμπουργκ και η απουσία οποιασδήποτε σκέψης για σύγχρονες λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα. Εστω μια όπως όπως αντιγραφή του Πικετί αντί για τσιτάτα του Γκράμσι.
Ρώτησα ένα στέλεχος της «Ομπρέλας» γι’ αυτό και εκνευρίστηκε, επέμενε ότι δεν υπάρχει διαφορά από το επίπεδο λόγου και σκέψης στα άλλα κόμματα. Ρώτησα ένα στέλεχος της ομάδας Τσίπρα και μου είπε ότι έτσι γινόταν πάντα, οι κυβερνήσεις έχαναν, δεν κέρδιζε η αξιωματική αντιπολίτευση με/για τις ιδέες της. Μακάρι να μην έχουν δίκιο.
* Η κ. Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας.