Η υποχώρηση των εκτιμήσεων των διεθνών οργανισμών για την ευρωπαϊκή οικονομία θα αποδειχθεί πολύ αισιόδοξη αν η Ευρωπαϊκή Ενωση αποκλείσει από την αγορά της τη ρωσική ενέργεια. Σύμφωνα με τη γερμανική κεντρική τράπεζα, το κόστος ενός εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο θα έφτανε τα 180 δισ. ευρώ, ρίχνοντας τη γερμανική οικονομία στην ύφεση και στοιχίζοντάς της συνολικά 5 μονάδες του ΑΕΠ της φέτος. Επιπλέον, η κούρσα για την αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας θα έσπρωχνε υψηλότερα και τον πληθωρισμό, αυξάνοντάς τον κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες φέτος και ακόμη 2 την επόμενη χρονιά.
Η προειδοποίηση της Bundesbank για τις οικονομικές συνέπειες μιας απότομης στάσης στην προμήθεια του ρωσικού αερίου υπογραμμίζει το διακύβευμα για τη γερμανική οικονομία, η οποία στην αρχή της κρίσης προμηθευόταν το 55% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία. Παράλληλα, δίνει ένα ακόμη επιχείρημα στον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς που διστάζει να επεκτείνει τις οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας στον κλάδο της ενέργειας, όπως ζητάει ο Ουκρανός πρόεδρος, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει το εν λόγω εμπόριο αιματοβαμμένο.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει τα δικά του μοντέλα που εξετάζουν τις συνέπειες για την οικονομία των διαφόρων μέτρων που βρίσκονται στο τραπέζι κατά του ρωσικού ενεργειακού κλάδου, και στη συνάντησή της με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν προσφέρθηκε να τα μοιραστεί με την Επιτροπή ώστε να τα συνυπολογίσει στην αξιολόγηση των επιλογών της, με την Ε.Ε. να οδεύει πάντως προς μία απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου.
Στο δυσθεώρητο οικονομικό κόστος σκοντάφτουν και οι ελπίδες άμεσης αντικατάστασης του φυσικού αερίου από πράσινες πηγές ενέργειας. Ούτε η γερμανική ούτε κάποια άλλη μεγάλη οικονομία είναι έτοιμη να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, το κόστος των επενδύσεων για αυτή τη μετάβαση στη Γερμανία θα ήταν αντίστοιχο με το ένα τρίτο του ΑΕΠ της – περίπου 1,2 τρισ. ευρώ.
Η ενεργειακή εξάρτηση, βεβαίως, δεν είναι μονομερής. Και η ρωσική οικονομία εξαρτάται από τις πωλήσεις της στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστική η εκτίμηση του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας της Ρωσίας, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ότι μία απαγόρευση της ρωσικής ενέργειας στην Ευρώπη θα μείωνε στο μισό τα έσοδα της χώρας από τον κλάδο, που το 2021 ανέρχονταν στο 36% του ρωσικού προϋπολογισμού. Οπως σημειώνει ο πρώην επικεφαλής της Yukos, ένα ευρωπαϊκό εμπάργκο θα ανάγκαζε τον Ρώσο πρόεδρο να ανακατευθύνει τις εξαγωγές του στην Ασία στη μισή τιμή.
Από την πλευρά της, όμως, η κυρία Γέλεν προειδοποιεί ότι το εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια θα είχε το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα καθώς θα έπληττε την ευρωπαϊκή οικονομία περισσότερο από τη ρωσική, οδηγώντας υψηλότερα τις τιμές των καυσίμων παγκοσμίως. Καλό θα είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση να μελετήσει προσεκτικά τα αμερικανικά οικονομικά μοντέλα.
* Η κ. Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow στο Atlantic Council.