«Η Ρωσία είναι ένας γρίφος, τυλιγμένος σε μυστήριο, μέσα σε ένα αίνιγμα», είχε αποφανθεί ο Ουίνστον Τσόρτσιλ όταν ανακοινώθηκε η υπογραφή του συμφώνου μη επιθέσεως της Γερμανίας με την ΕΣΣΔ, παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Αίνιγμα» η Ρωσία την εποχή εκείνη, «μυστήριο» και «γρίφος» όταν αργότερα πολέμησε με τις συμμαχικές δυνάμεις εναντίον του «Αξονος», αλλά και στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου το 1962 όταν οι δύο υπερδυνάμεις έφθασαν στο χείλος μιας πυρηνικής αναμετρήσεως, λόγω της κρίσεως των πυραύλων στην Κούβα.
Στις μέρες μας, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, προειδοποίησε ότι «η Δύση δεν πρέπει να υποτιμά τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου», δεδομένου ότι «το ΝΑΤΟ έχει εμπλακεί σε πόλεμο με τη Ρωσία δι’ αντιπροσώπων», εφοδιάζοντας με όπλα τους Ουκρανούς.
Παρουσιάζει ενδιαφέρον ίσως ότι πριν από λίγες μέρες ο αρχηγός της CIA επίσης αναφέρθηκε στην πιθανότητα πυρηνικής συγκρούσεως. Πλησίστιοι τω θανάτω προελαύνουμε, κατά τις εκτιμήσεις ορισμένων σε Ανατολή και Δύση.
Δεν είναι φυσικά πρώτη φορά στην Ιστορία της Ρωσίας που επιχειρήθηκε καθεστωτική ανατροπή. Λίγο μετά την επικράτηση των κομμουνιστών, ο υποπρόξενος της Μεγάλης Βρετανία στη Μόσχα, Bruce Lockhard, και ο ρωσικής καταγωγής «κατάσκοπος» του ειδικού κλάδου της Σκότλαντ Γιαρντ, Sidney Reilly, δραστηριοποιήθηκαν με στόχο την εξόντωση του Λένιν.
Δεν είναι τυχαίο που οι παλιοί αποκαλούσαν τους Ρώσους «συμβολαιογράφους της Ευρώπης».
Από αμερικανικής πλευράς στην επιχείρηση μετείχε ο Ελληνορώσος Ξενοφών Ντιμίτριεβιτς Kalamatiano, με πρόγονο που πιθανότατα καταγόταν από την Καλαμάτα, όπως προκύπτει από το επώνυμό του. Το σχέδιο εξαρθρώθηκε από τον Felix Dzerzinsky – γόνο πολωνικής αριστοκρατικής οικογένειας και αρχηγό της κρατικής αστυνομίας των μπολσεβίκων, της Τσέκα. Ο Kalamatiano συνελήφθη και αργότερα εξετελέσθη.
Αυτά συνέβαιναν τότε στην γκρίζα ζώνη του «πολέμου κατασκόπων». Ηταν η εποχή που Ρώσοι εμιγκρέδες έπεισαν ισχυρές δυνάμεις ότι οι μπολσεβίκοι δεν ήταν τόσο ισχυροί όσο εμφανίζονταν και ότι εάν οι ίδιοι και οι οπαδοί τους στη Ρωσία είχαν γενναία υποστήριξη, το καθεστώς μπορούσε εύκολα να ανατραπεί εκ των έσω. Αλλά η «επιχείρηση εμπιστοσύνη» απέτυχε οικτρώς.
Με το αίνιγμα της Ρωσίας ήρθε σε επαφή και η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄, όταν το 1956 μαζί με τον σύζυγό της, τον Δούκα του Εδιμβούργου Φίλιππο, υποδέχθηκαν στο Κάστρο του Ουίνδσορ τους τότε ισχυρούς ενοίκους του Κρεμλίνου – Χρουστσόφ και Μπουλκάνιν.
Οταν οι δύο επισκέπτες κοιτάζοντας έναν πίνακα του Τσάρου Αλεξάνδρου Α΄ παρατήρησαν πως «ήταν ένας μεγάλος πατριώτης και μια μεγάλη μορφή της Ιστορίας μας» αποκάλυπταν μιαν όψη του ρωσικού αινίγματος. Το περιστατικό περιέγραψε ο Φίλιππος σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον δημοσιογράφο Ρόμπερτ Χάρντμαν.
Επειτα από αρκετές δεκαετίες, ένας Ευρωπαίος πρίγκιπας μετέβη στη Μόσχα αναζητώντας κάποια οικογενειακά ιστορικά κειμήλια και έγγραφα της οικογένειάς του. Ηταν συγκεντρωμένα σε ένα κουτί που ο διευθυντής του αρχείου τού τα παρέδωσε αμέσως.
Δεν είναι τυχαίο που οι παλιοί αποκαλούσαν τους Ρώσους «συμβολαιογράφους της Ευρώπης». Σήμερα η Δύση αντιμετωπίζει πάλι το «αίνιγμα» της Ρωσίας και ουδείς γνωρίζει πού βαδίζουμε.