Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι εναλλακτικές – κρυπτογραφημένες πλατφόρμες επικοινωνίας προκάλεσαν μια τεράστια επανάσταση στη ζωή μας. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η διαδικασία εξαγοράς του Twitter από τον Ελον Μασκ έναντι του ποσού των 43 δισ. δολαρίων έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση. Ο Ελον Μασκ έχει δηλώσει πως στοχεύει στην ενίσχυση της ελευθερίας του λόγου. Είναι γνωστό πως είχε διαφωνήσει με το μπλοκάρισμα του λογαριασμού του τέως προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, από το Twitter.
Τι μπορεί όμως να σημάνει αυτή η τοποθέτηση του Μασκ περί ενίσχυσης της ελευθερίας του λόγου; Μπορεί να υπάρξει ένα απόλυτο πλαίσιο ελευθερίας όπου δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος στους χρήστες;
Κάτι τέτοιο, εκτός από ιδεαλιστικό και ουτοπικό, θα ήταν και επικίνδυνο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το Διαδίκτυο έχουν και τη σκοτεινή τους πλευρά. Η παραπληροφόρηση, η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η διάχυση θεωριών συνωμοσίας συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία και έχουν προκαλέσει σημαντικά προβλήματα σε εκλογικές διαδικασίες και τροφοδοτούν την πόλωση. Ο διχαστικός και ο μισαλλόδοξος λόγος έχουν τροφοδοτήσει πολλές φορές ρατσιστική βία και εγκλήματα. Το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται από τις τρομοκρατικές οργανώσεις για να ριζοσπαστικοποιήσουν, στρατολογήσουν, διαδώσουν προπαγάνδα, ακόμη και για να προετοιμάσουν και να εκτελέσουν υποθέσεις. Εξίσου σημαντική είναι και η χρήση του Διαδικτύου για εγκληματικές δραστηριότητες. Η ελευθερία του λόγου μπορεί να επιτρέψει και τη διάχυση εγχειριδίων με απλές συμβουλές τρομοκρατικών επιθέσεων; Κάτι τέτοιο είχε κάνει ο ISIS το 2016 μέσω του Twitter.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν φέρει με τον πλέον έντονο τρόπο στην επιφάνεια τη συζήτηση για τα όρια μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας. Μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Μάντσεστερ, η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας είχε ζητήσει από το Facebook να συνεργαστεί για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής διάστασης της τρομοκρατίας. Η πίεση που ασκήθηκε στις πλατφόρμες οδήγησε στην υιοθέτηση μέτρων για την αντιμετώπιση του διχαστικού και του μισαλλόδοξου λόγου, της διακίνησης προπαγάνδας κτλ. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο είχε κινηθεί και η απόφαση του Twitter να μπλοκάρει τον λογαριασμό του Τραμπ.
Ελευθερία του λόγου δεν σημαίνει εξύμνηση της τρομοκρατίας, ούτε κάλεσμα σε βία και επεισόδια. Ολα τα δικαιώματα ρυθμίζονται, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει μια οργανωμένη κοινωνία. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ήδη η Ε.Ε. προειδοποίησε τον Ελον Μασκ πως θα πρέπει να σεβαστεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Διαδικτύου. Ενα παράδειγμα αυτού του πλαισίου αποτελεί η οδηγία για την αφαίρεση τρομοκρατικού περιεχομένου από το Διαδίκτυο. Στο όνομα της ελευθερίας δεν πρέπει να ανοίγουμε την πόρτα στη βία.
* Ο κ. Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι δρ Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ.