Διαχρονικές εμμονές

2' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που δεν αλλάζουν ποτέ. Και ένα από αυτά –ίσως το σπουδαιότερο από μια άποψη– είναι η ολέθρια έλξη που ασκεί η ιδέα της μονοκρατορίας στην ισχυρότερη κατά καιρούς χώρα επί γης. Στην παρούσα συγκυρία η χώρα αυτή δεν είναι άλλη από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Η ιδέα της καθολικής ενότητος των ανθρώπων γεννήθηκε στην αρχαία Ρώμη και ήταν αυτή που σκέφτηκε να την πραγματοποιήσει πρακτικά με τη μορφή της καθολικής μοναρχίας», έγραφε στο Ημερολόγιό του, το 1877, ο Ρώσος συγγραφέας Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Οι αυτοκρατορίες που στη συνέχεια αναδείχθηκαν είχαν ως πρότυπο εμπνεύσεως τη Ρώμη, με τις ιδεολογικές προσαρμογές που απαιτούσαν οι καιροί.

Ορθώς οι παλαιότεροι εντόπισαν πως, πέραν του υλικού συμφέροντος, μια οικουμενική αυτοκρατορία έχει ανάγκη περιεκτικής ιδεολογικής επικαλύψεως. Η επικράτηση του χριστιανισμού αξιοποιήθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Α΄ για να εδραιώσει την ισχύ του στην Ανατολή, και η μικρή Επισκοπή του Βυζαντίου αναβαθμίσθηκε σε δευτέρα Ρώμη. Μια οικουμενική αυτοκρατορία είχε ανάγκη πλέον μιας οικουμενικής θρησκείας.

Ο Οθωμανός σουλτάνος Σελίμ Α΄ «νομιμοποίησε» το δικαίωμα να θεωρείται «η σκιά του Αλλάχ πάνω στη γη», όταν κατέκτησε το Χαλιφάτο του Καΐρου, ο τίτλος του χαλίφη μεταβιβάστηκε στον ίδιο, το 1517, και ο Σελίμ ανακηρυσσόταν σε συμβολικό ηγέτη των ισλαμικών κρατών. Με αυτόν τον τρόπο ενώνονταν στο πρόσωπό του το ανώτατο πολιτειακό και θρησκευτικό αξίωμα.

Αξιον προσοχής είναι ότι ακόμη και στα χρόνια της παρακμής επί Αμπντούλ Χαμίτ, η ισχύς των συμβούλων αναγνωριζόταν ακόμη. Ετσι, λοιπόν, την άνοιξη του 1899 η Ουάσιγκτον υπέβαλε αίτημα διαμεσολαβήσεως του χαλίφη σουλτάνου να συμβουλεύσει τους μουσουλμάνους των Φιλιππίνων να υποταχθούν στις αμερικανικές δυνάμεις. Η παρέμβαση του Αμπντούλ Χαμίτ υπήρξε επιτυχής και αναγνωρίστηκε από την Ουάσιγκτον.

Στις μέρες μας, το ιδεολογικό λάβαρο που έχει υψώσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εναντίον της Ρωσίας και του προέδρου της, Βλαντιμίρ Πούτιν, λόγω του απεχθούς πολέμου που ισοπεδώνει την Ουκρανία, φέρει τη σφραγίδα των συνθημάτων της Γαλλικής Επαναστάσεως του 1789.

Λογικό είναι, άλλωστε, και αναμενόμενο. Οπως κάθε Μεγάλη Δύναμη στο παρελθόν, έχουν και οι ΗΠΑ ανάγκη ιδεολογικού περιτυλίγματος των μονοκρατορικών φιλοδοξιών τους.

Μια χώρα που συγκροτήθηκε από άτομα με διαφορετική εθνική, θρησκευτική και πολιτιστική αφετηρία έχει δικαίωμα να αισθάνεται υπερήφανη για τη θεαματική επιτυχία της στον οικονομικό και τεχνολογικό τομέα.

Οπως επίσης και να θεωρεί πως ο ιδεολογικός καμβάς που εξύφανε είναι το τελειότερο επίτευγμα του ανθρωπίνου νου και ότι είναι προς όφελος των πάντων η ανάδειξη ενός «νέου τύπου ανθρώπου» αμερικανικών προδιαγραφών.

Φιλοδοξεί, με άλλα λόγια, να επιτύχει εκεί που απέτυχαν οι προηγούμενες αυτοκρατορίες, περιλαμβανομένης και της Σοβιετικής. Αλλά για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά τα ιδεώδη και σωτήρια πρέπει να προηγηθεί το χάος. Σε αυτή τη φάση έχουμε εισέλθει σήμερα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή