Το καλοκαίρι θα είναι καλό, χάρη στον τουρισμό. Αλλά ο χειμώνας θα είναι άγριος. Ο,τι κι αν γίνει στην Ουκρανία, οι ανατιμήσεις δεν θα ανακοπούν. Ψυχολογικά και πολιτικά, το πρόβλημα δεν θα είναι μόνο οι τιμές. Θα είναι η δυσκολία της κοινωνικής μετάβασης στην εποχή του πληθωρισμού. Της επιστροφής όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στην κουλτούρα του ακριβού χρήματος και της ελεγχόμενης κατανάλωσης.
Αν η πρόβλεψη είναι σωστή, θα μιλάμε, λένε, για μια νέα εποχή, με τελείως διαφορετικές πολιτικές προτεραιότητες. Ο,τι λογίζεται σήμερα ως δείκτης εκλογικής συμπεριφοράς μπορεί σε έξι μήνες να μην έχει πια σημασία.
Οι ψηφοφόροι όμως δεν έχουν μόνο τσέπες. Εχουν κι άλλες αγωνίες. Γι’ αυτό ακούγεται θεμιτό να συζητάει ακόμη ένα μεγάλο κόμμα σε ποιους απευθύνεται – όχι μόνο με κριτήρια ταξικά ή εισοδηματικά, αλλά με βάση τα πολιτιστικά γούστα. Είναι θεμιτό να αναρωτιέται: Ποιους εκπροσωπούμε; Το κοινό του Παΐσιου; Ή το κοινό του Netflix;
Εντάξει, το δεύτερο σκέλος της διάζευξης δεν ακούστηκε ποτέ. Δεν ακούστηκε γιατί θεωρείται μάλλον δύσκολο για ένα συντηρητικό κόμμα με τα χαρακτηριστικά της Νέας Δημοκρατίας να επενδύσει εκλογικά σε ένα κοινό με τα ηλικιακά και ταυτοτικά χαρακτηριστικά της γενιάς του Netflix.
Οι όποιες προσπάθειες ανανέωσης του κομματικού brand δεν έχουν αποδώσει. Η Νέα Δημοκρατία παραμένει ένα κόμμα που στηρίζεται στους μεσηλίκους και στους συνταξιούχους.
Με αυτό το δεδομένο, κάποιοι –και όχι μόνο αυτοί που μίλησαν στο συνέδριο– ανησυχούν ότι το κόμμα ενοχλεί τη συντηρητική του βάση. Την ενόχλησε με την υγειονομική και εμβολιαστική του ηθικολογία. Την ενοχλεί με την ξεκάθαρη στάση του στο Ουκρανικό. Την αποξενώνει όταν «παρασύρεται» από τον φιλελεύθερο δικαιωματισμό.
Αυτές οι αγωνίες –όταν δεν ιδεολογικοποιούν προσωπικές ατζέντες– συρρικνώνουν το αποτύπωμα του κυβερνώντος κόμματος στον πυρήνα της παλιάς Δεξιάς. Ακόμη όμως και με αυτά τα στενά κριτήρια, τι μετράει περισσότερο; Οτι η κυβέρνηση στέλνει όπλα στην Ουκρανία, χωρίς να νοθεύει τη στρατηγική της με τον αντιδυτικισμό της Ακροδεξιάς; Ή ότι αποφάσισε και υλοποιεί το μεγαλύτερο εξοπλιστικό πρόγραμμα της τελευταίας τριακονταετίας;
Τι βαραίνει περισσότερο ως δεξιά εκλογική παρακαταθήκη; Ο αντιτουρκικός βερμπαλισμός – που η κυβέρνηση αποφεύγει; Ή το γεγονός ότι έχει καταφέρει να στεγανοποιήσει τα σύνορα;
Η διαφορά είναι μεταξύ άυλου φρονήματος και απτού, νομιμοποιητικού αποτελέσματος. Μοιάζει πιθανότερο η Ν.Δ. να χάσει ψήφους επειδή δεν καταφέρνει να εμπεδώσει μια κανονική –απόλεμη– καθημερινότητα στα πανεπιστήμια· ή επειδή τα στελέχη της δεν μπορούν να συμφωνήσουν αν υπάρχει πρόβλημα ασφάλειας στην πρωτεύουσα· παρά επειδή δεν επιδίδεται σε ρητορική πλαστικής περικεφαλαίας.
Μιμήσεις
Η αντιπολίτευση στην εξωτερική πολιτική –αριστερή και υπερδεξιά– έχει περιέλθει σε μιμητικό ανταγωνισμό με τον Ερντογάν. Γιατί δεν παζαρεύουμε, λένε, όπως αυτός; Γιατί δεν αψηφούμε κι εμείς τις γραμμές της Συμμαχίας; Γιατί είμαστε προβλέψιμοι και δεδομένοι – ενώ θα μπορούσαμε να είμαστε πονηροί και κυνικοί όπως αυτός; Ο συνήθης αντίλογος σε αυτή την υπεράσπιση του ερντογανικού παραδείγματος είναι η επίκληση της Ιστορίας, στη σωστή πλευρά της οποίας βρέθηκε πάντα η Ελλάδα. Η χώρα επιλέγει τον προσανατολισμό που αρμόζει στα δικά της γεωπολιτικά χαρακτηριστικά – αν όχι και στις αξίες που εκπορεύονται από τη θεσμική της συγκρότηση. Ομως, ας αφήσουμε τη θεωρία. Ας πούμε ότι το μόνο κριτήριο είναι το αποτέλεσμα. Τι έχει καταφέρει με τον κυνισμό του ο Ερντογάν; Πώς έχει εκμεταλλευτεί το γεωπολιτικό εκτόπισμα της χώρας του; Εχει μήπως ισχυρή εθνική οικονομία; Εχει διεθνή αξιοπιστία; Εχει συμμάχους στους οποίους μπορεί να βασιστεί – όταν έχει φροντίσει όλους να τους αποξενώσει; Ποιο μόνιμο επίτευγμα αυτής της Τουρκίας ζηλεύουν όσοι υπολήπτονται τον τυχοδιωκτισμό και τον κούφιο μεγαλοϊδεατισμό της;
Μονοκούκι
Ψηφίζουν και τα 15χρονα. Επιστροφή στην Γκράβα.