Το να μεταφράζεις την εξωτερική σε εσωτερική πολιτική είναι τόσο σόλοικο όσο και αναπόφευκτο. Η μεταφραστική βία ευτελίζει τη διπλωματία σε διαγωνισμό συνθημάτων. Ομως δεν γίνεται αλλιώς.
Δεν έγινε αλλιώς ούτε με την ασυνήθιστη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το οξύμωρο είναι ότι αν η επίσκεψη οφείλει κάπου τον αντίκτυπό της είναι κυρίως στο γεγονός ότι ο πρωθυπουργός απέφυγε να κομίσει στην Ουάσιγκτον τη γλώσσα με την οποία συζητιούνται εδώ τα «εθνικά θέματα». Εκανε ακριβώς το αντίθετο: Προσάρμοσε τον λόγο του στο εκεί ακροατήριό του, σπάζοντας το στερεότυπο που θέλει τους πρωθυπουργούς να καταστρώνουν τη διεθνή τους παρουσία φροντίζοντας πρωτίστως την εντύπωση που θα προκαλέσουν στην Ελλάδα.
Προτού σκεφτούμε τι θα μπορούσε να σηματοδοτεί η μέθοδος που δοκιμάστηκε στην προβολή των ελληνικών θέσεων· προτού συζητήσουμε τι μπορεί να άφησε σαν παρακαταθήκη αυτό το γεμάτο διήμερο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, σπεύσαμε να την υποτάξουμε στα εσωτερικά, εκλογικά συμφραζόμενα. Ομως, με βάση αυτά, τα τοπικά κριτήρια, είναι που στο τέλος θα κριθεί και η εξωτερική πολιτική.
Στιγμιαία, στο βήμα του Κογκρέσου, φάνηκε ο Μητσοτάκης να κεραυνοβολείται από την επίγνωση αυτού του χάσματος: Δεν παίρνω, είπε, στην ελληνική Βουλή τέτοιο χειροκρότημα. Ηταν σαν να προαισθανόταν ότι την επόμενη μέρα στην Αθήνα τα αντιπολιτευτικά πρωτοσέλιδα θα έγραφαν ότι έδωσε στους Αμερικανούς 3,5 δισ. για να τον χειροκροτήσουν. Ηταν σαν να άκουγε ήδη τον παράγοντα της αντιπολίτευσης, που ισχυρίστηκε ότι «τον χειροκροτούσαν γιατί ήταν διασκεδαστικός».
Η βίαιη μετάφραση μιας ασυνήθιστης επίσκεψης.
Το αστείο ήταν σοβαρό. Ηταν πικρό γιατί θύμιζε ότι η κοινοβουλευτική αντιπαράθεση εδώ, ακόμη κι όταν αφορά την εξωτερική πολιτική, διεξάγεται με όρους μαγκιάς. Με το κυνήγι της ατάκας που θα λερώσει τον αντίπαλο.
Κάποιοι πιστεύουν ότι αρκεί στον Μητσοτάκη να αποταμιεύσει για την προσεχή προεκλογική του εκστρατεία την εικόνα του Κογκρέσου. Οποιο απόσπασμα κι αν ξεχωρίσει από τα σαράντα πέντε λεπτά που στάθηκε εκεί, θα αρκούσε για να καταδείξει τις διαφορές με τον αντίπαλό του, χωρίς να χρειαστεί καν να τον θυμίσει. Η σύγκριση προκύπτει διά του αυτόματου συνειρμού.
Εξίσου ενδιαφέρουσα, όμως, θα ήταν και μια άλλη σύγκριση. Οχι μόνο του πρωθυπουργού με τον προκάτοχό του. Αλλά και του Μητσοτάκη της Ουάσιγκτον με τον Μητσοτάκη της ελληνικής Βουλής. Εντάξει, ήταν άλλα τα πεδία. Ομως, ο πολιτικός που απευθύνθηκε με εξεζητημένη ιστορική πλοκή και καίριο υπαινικτικό λόγο στην ξένη σκηνή, δεν έμοιαζε με τον πολιτικό που εξαντλεί το εγχώριο οπλοστάσιό του για να επαναλάβει το ανάθεμα κατά του «ψεύτη» και του «κωλοτούμπα».
Πόσο Μητσοτάκη εξωτερικού μπορούμε να εισαγάγουμε; Η απάντηση δεν έχει μόνο αισθητική σημασία.