«Κάποιος μου έγραψε ότι είμαι κακιά αδερφή. Αδερφή είμαι, αλλά είμαι καλή. Κι όμορφη και έξυπνη και επιτυχημένη. Και μη σοκάρεστε, αυτά πρέπει να τα συζητάμε ανοιχτά. Αν δεν τα συζητήσουμε, τότε δεν θα τα αντιμετωπίσουμε ποτέ». Ηταν η απάντηση του Γιώργου Καπουτζίδη, που παρουσίαζε, μαζί με τη Μαρία Κοζάκου, τον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον στο Τορίνο, σε τηλεθεατή που επέλεξε αυτόν τον τρόπο να του επιτεθεί για κάποιο σχόλιό του. Η στάση τού, ανοιχτά ομοφυλόφιλου, ηθοποιού και σεναριογράφου έγινε viral στο Διαδίκτυο για τους σωστούς λόγους: με χιούμορ, ανυπόκριτα, χωρίς εμπάθεια, είπε την (αποστομωτική) αλήθεια. Μια υποδειγματική συνάντηση δημόσιου και ιδιωτικού, με λόγο μετρημένο και λέξεις καλοδιαλεγμένες.
Τη 17η Μαΐου (Διεθνής Ημέρα κατά της Ομοφοβίας) προβλήθηκε από την ΕΡΤ3 το ντοκιμαντέρ «Ομοφοβία / Global Homophobia», παραγωγής Deutsche Welle του 2019. Υπάρχει διαθέσιμο στο ERTFLIX. Η δημοσιογραφική αυτή καταγραφή φωτίζει πτυχές, όχι τόσο άγνωστες όσο απολύτως ασφυκτικές και συχνά επικίνδυνες για τη ζωή των ομοφυλoφίλων. Ακόμη και σε χώρες, όπως η Γαλλία για παράδειγμα, που δεν περνούν από το μυαλό μας. Πρώτα τα στοιχεία: 71 χώρες σε όλον τον κόσμο τιμωρούν ακόμα την ομοφυλοφιλία. Σε 12 από αυτές (ανάμεσά τους το Ιράν και η Σαουδική Αραβία) επικρέμαται και θανατική ποινή. Αν μετακινηθούμε προς την Ευρώπη, παρατηρούμε ότι συμβαίνουν ακόμη κι εκεί περιστατικά φανερά ή και υπόκωφα, κυρίως, σε μικρότερες πόλεις. Ο Γάλλος Λιές, ένα από τα πρόσωπα του ντοκιμαντέρ, μεγαλωμένος στη Ζενεβιλιέ (41.000 κάτοικοι), εργαζόταν ως σύμβουλος επιχείρησης. Από τη στιγμή που κοινοποίησε στα σόσιαλ μίντια ότι είναι γκέι, έγινε στόχος προσβολών και επιθετικού μπούλινγκ. Ο φακός τον παρακολουθεί «διακριτικά» στη διαδρομή προς το σπίτι της μητέρας του. Ακούγονται οι βρισιές «παλιογκέι». Οι δημοσιογράφοι πλησιάζουν τις παρέες των νέων που τον παρενοχλούν και εκείνοι ισχυρίζονται ότι το κάνουν γιατί με την παρουσία του «θέλει να τους αναγκάσει να γίνουν γκέι»… Φωτογραφίες με ανθρώπους που έχουν γρονθοκοπηθεί, παραμορφωθεί από εκχυμώσεις στο πρόσωπο, μηνύματα γεμάτα μίσος, από το Παρίσι μέχρι το Μπορντό, το «φυσιολογικό» σε πλήρη διαστρέβλωση, όπλο τοξικό και ρατσιστικό, ανάλογα με τις καταβολές του καθενός.
Το αυτονόητο της ελευθερίας σεξουαλικού προσανατολισμού συμπορεύεται με το αδιανόητο του εκφοβισμού.
Το συνεργείο ταξιδεύει και στην Αμερική και αποτυπώνει έναν κόσμο σκοτεινό, (αυτο)αποκλεισμένο, βαθιά διαταραγμένο. Κέντρα που εφαρμόζουν «θεραπείες μεταστροφής». Κλειστές οργανώσεις (το ντοκιμαντέρ διεισδύει σε ένα τέτοιο κέντρο έξω από το Νιου Τζέρσεϊ) που λειτουργούν με πλήρη μυστικότητα. Φιλοξενούν ομοφυλοφίλους από όλον τον κόσμο. Ενας Γαλλοαμερικανός δημοσιογράφος υποδύεται τον πελάτη. Το κόστος για ένα Σαββατοκύριακο θεραπείας, 650 δολάρια… Κανόνες αυστηροί, καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Το περιβάλλον πολύ συγγενές με αυτό που καταγράφει η ταινία «Διαγραφή ταυτότητας» («Boy erased», 2018), με τον Ράσελ Κρόου και τη Νικόλ Κίντμαν, βασισμένη στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Γκάραρντ Κόνλεϊ. Ο γιος ενός ιερέα Βαπτιστών υποχρεώθηκε να μπει σε πρόγραμμα «θεραπείας» ομοφυλοφίλων… Ενας κόσμος τόσο παράλογος, ανελεύθερος και αποκρουστικός, που συχνά οδηγεί τους «θεραπευόμενους» στην αυτοκτονία. Εάν μετακινηθούμε στον χάρτη προς την Τυνησία ή προς την Ουγκάντα, διαπιστώνουμε ότι οι ομοφυλόφιλοι, για να επιβιώσουν, ή θα πρέπει να ζουν σε καταφύγια ή να μεταναστεύουν…
Το ντοκιμαντέρ κάνει ορατά ρήγματα και αντιφάσεις. Στη Γαλλία, παρά το γεγονός ότι νομιμοποιήθηκαν οι γάμοι μεταξύ ομοφυλοφίλων το 2013, έχει παρατηρηθεί αύξηση της ομοφοβικής βίας τα τελευταία χρόνια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ψήφιση προοδευτικών νόμων δεν συνεπάγεται προοδευτικές αντιλήψεις. Πάνω από 700.000 Αμερικανοί έχουν επισκεφθεί «θεραπευτές» που ισχυρίζονται ότι μπορούν να «μετατρέψουν οποιονδήποτε ομοφυλόφιλο σε ετεροφυλόφιλο». Το αυτονόητο της ελευθερίας επιλογής συντρόφου, σεξουαλικού προσανατολισμού, συμπορεύεται με το αδιανόητο του εκφοβισμού και της περιρρέουσας απειλής. Οσο ο φαύλος κύκλος ανακυκλώνεται τόσο αναγκαίες είναι δημόσιες παρεμβάσεις, από ανθρώπους που δεν κάνουν πως δεν άκουσαν, πως δεν είδαν…