Ενα εγγενές πρόβλημα που χαρακτήριζε και εξακολουθεί να χαρακτηρίζει τις δημοκρατίες είναι ότι οι ηγέτες τους αδυνατούν να κατανοήσουν πώς σκέφτονται οι ηγέτες αυταρχικών καθεστώτων, όπως και τη φύση αυτών των καθεστώτων.
Ετσι, τη δεκαετία του 1930, οι δύο πρωθυπουργοί της Βρετανίας, Στάνλεϊ Μπάλντουιν και Νέβιλ Τσάμπερλεν, θεώρησαν πως με την πολιτική του κατευνασμού θα εξασφάλιζαν την ειρήνη στον ευρωπαϊκό χώρο. Δεν αντιλήφθηκαν ότι μια αναθεωρητική δύναμη, όπως ήταν η ναζιστική Γερμανία, είναι εξ ορισμού επιθετική και επεκτατική. Διαφορετικά, δεν μπορεί να επιτύχει τους αναθεωρητικούς στόχους της. Τότε, η φωνή του Ουίνστον Τσώρτσιλ, που προειδοποιούσε γι’ αυτό που έβλεπε ότι ερχόταν, εθεωρείτο ακραία και γραφική.
Οι ηγεσίες των δημοκρατικών κρατών πίστευαν και πιστεύουν πως και στα αυταρχικά καθεστώτα λειτουργούν οι κανόνες του δημοκρατικού ελέγχου και της λογοδοσίας, όπως στις δικές τους χώρες. Δεν είναι ωστόσο έτσι.
Στην εποχή μας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε δώσει δείγματα γραφής των προθέσεών του από πολύ νωρίς. Και όμως, οι ηγέτες της παλιάς Ευρώπης γύριζαν από την άλλη πλευρά και συνέχιζαν τον ύπνο τους. Ακόμη και μετά το διάγγελμα-παραλήρημα της 21ης Φεβρουαρίου 2022 πίστεψαν στις διαβεβαιώσεις του πως δεν πρόκειται τα ρωσικά στρατεύματα να εισβάλουν στην Ουκρανία. Δεν επρόκειτο για παραπλάνηση, αλλά για εμπαιγμό.
Ενα κατεξοχήν χαρακτηριστικό αυτών των ηγετών είναι η αναξιοπιστία. Ο Χίτλερ υπέγραψε τη συμφωνία του Μονάχου τον Σεπτέμβριο του 1938, όμως από τον Νοέμβριο του 1937, στην κλειστή σύσκεψη με την ηγεσία της Βέρμαχτ, είχε περιγράψει με ακρίβεια τις επόμενες κινήσεις του στην Αυστρία, στην Τσεχοσλοβακία και στην Πολωνία, κράτη όπου ζούσαν εκατομμύρια Γερμανοί. Είναι ίδιον των αυταρχικών ηγετών, τον κατευνασμό και την ενσωμάτωση στο διεθνές σύστημα να τα χρησιμοποιούν για να προωθούν τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς τους. Ο,τι τα φιλελεύθερα κράτη θεωρούν στρατηγική προοπτική, για τους αυταρχικούς ηγέτες είναι ένας τακτικός στόχος, ένας ελιγμός. Θεωρούνται απρόβλεπτοι όχι γιατί είναι, αλλά γιατί δεν μπορούμε να τους κατανοήσουμε. Οι ίδιοι κινούνται βάσει σχεδίου.
Και για να μην ξεχνιόμαστε και ο Ερντογάν είναι ένας αυταρχικός ηγέτης.