Πριν από λίγες ημέρες, περπάτησα από το Πεδίον του Αρεως έως τη Φωκίωνος Νέγρη. Πήγα από την Πατησίων και επέστρεψα από τη Δροσοπούλου. Παρά τα πολλά προβλήματα, η περιοχή αυτή της Πατησίων δείχνει να βελτιώνεται. Η ατμόσφαιρα ήταν πιο ευχάριστη και αισιόδοξη, και εύκολα μπορούσε κανείς να δει τι μπορεί να γίνει με κάποια στοιχειώδη μακροπρόθεσμη πολιτική υπέρ της πόλης.
Η συνοδοιπόρος μου περπατούσε για πρώτη φορά στην Πατησίων και στην Κυψέλη, καθώς βρέθηκε στην Αθήνα για λίγες μόνο ημέρες, προερχόμενη από χώρα της Δυτικής Ευρώπης. Με ενδιέφερε το δικό της βλέμμα όπως εκείνη ενδιαφερόταν να ακούσει τον βιωματικό μου λόγο. Και αυτή η ώσμωση, του βιωμένου και του παρθένου βλέμματος, οδήγησε σε σκέψεις, κυρίως σε μια αναβαπτισμένη αίσθηση για τις δυνατότητες αυτής της πόλης.
Ολη η Αθήνα, και ιδιαίτερα οι παλιές, αστικές περιοχές, μας δείχνει τι μπορεί να γίνει σε αυτό το γηρασμένο απόθεμα με όλα τα εργαλεία και τη νέα σκέψη του αιώνα μας. Στη διαδρομή στην Πατησίων και στην Κυψέλη, επιχειρώντας να κωδικοποιήσω όσα βλέπαμε, σκέφτηκα ότι έχουμε συμπυκνωμένο τον 20ό αιώνα και κυρίως τον πυρήνα 1920-1980. Αυτά τα 60 χρόνια έντονου εξαστισμού άλλαξαν όλη την Αθήνα, όρισαν αυτό που νιώθουμε και ορίζουμε ως αστικό πολιτισμό της πρωτεύουσας και εξακολουθούν να αποτελούν τον κορμό του οικιστικού αποθέματος.
Ιδίως στη Φωκίωνος Νέγρη και στους γύρω δρόμους αρχίζει και γίνεται κατανοητή η υπεραξία αυτής της αστικής κληρονομιάς, κάτι που φαίνεται και από τους νέους ανθρώπους που έχουν αρχίσει να κατοικούν ή να δραστηριοποιούνται στην Κυψέλη. Η παλιά, αστική αρχιτεκτονική του Μεσοπολέμου, αλλά και της δεκαετίας του 1950, έκανε εντύπωση στη συνοδοιπόρο μου, και για μια ακόμη φορά συνειδητοποίησα ότι πρέπει να γίνει πολλή δουλειά ακόμη ώστε αυτό που έχουμε ως πλούτο στην Αθήνα να κατανοηθεί και να αγαπηθεί πρωτίστως από τους Ελληνες.
Καθώς η εποχή μας με τα πολλά θέματα που εγείρει, όλα δύσκολα και συχνά αντιφατικά, ανελκύει από τη σωρευμένη μνήμη μας τους κύκλους ζωής της πρωτεύουσας, αξίζει να σκεφτούμε πιο βαθιά πάνω στην ιστορική εξέλιξη και την προοπτική των συνοικιών της Αθήνας. Εντέλει ίσως οφείλουμε περισσότερα από όσα φανταζόμαστε στα προσφυγικά κύματα του 1922-23 που έθεσαν τις βάσεις της μητροπολιτικής ταυτότητας της Αθήνας.