Αυτό που η Ελλάδα οφείλει να κάνει για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις που τρέχουν και τις κρίσεις που έρχονται είναι να αποκτήσει παραγωγικό δυναμισμό. Με εγχώρια παραγωγή που δημιουργεί προϊόντα, υπηρεσίες και θέσεις εργασίας, ώστε να μπορούμε να απολαμβάνουμε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ζωής ως κοινωνία, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουμε σε δανεισμό, που στη συνέχεια θα δυσκολευόμαστε να εξυπηρετήσουμε. Προϊόντα και υπηρεσίες υλικά και άυλα αγαθά, τα οποία όμως μπορούν να έχουν μέσα πολλή πνευματική εργασία και δημιουργικότητα, παραγωγή για την οποία πιστεύω ότι οι Ελληνες και οι Ελληνίδες είμαστε ικανοί.
Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να αλλάξουμε τις δομές της οικονομίας με υγιείς επενδύσεις, την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και τη δημιουργία σύγχρονων και βιώσιμων θέσεων εργασίας σε πολλές ανταγωνιστικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις, μεγάλες, μεσαίες και μικρές. Πρέπει, δηλαδή, να μεταμορφώσουμε συνολικά την οικονομία και τη χώρα ολόκληρη. Και εδώ έχει σημαντικό ρόλο και το ελληνικό πανεπιστήμιο. Τον πιο σημαντικό, που έως σήμερα δεν του έχει δοθεί η δυνατότητα να διαδραματίσει. Για τη διαμόρφωση πολιτών, οι οποίοι θα γίνουν οι ίδιοι φορείς ανάκαμψης και αναγέννησης και της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Αν το νέο νομοσχέδιο δώσει στο πανεπιστήμιο αυτή τη δυνατότητα, τότε είναι μια κρίσιμη μεταρρύθμιση, η εφαρμογή της οποίας προωθεί τον παραγωγικό μετασχηματισμό της χώρας. Με την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διασύνδεση των πανεπιστημίων με την εγχώρια παραγωγή, με σύγχρονες επιχειρήσεις, με μια σύγχρονη αγορά παραγωγικής εργασίας. Η σύνδεση ανοικτών και εξωστρεφών πανεπιστημίων και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων με ανοιχτούς ορίζοντες, μπορεί να οδηγήσει στον αναγκαίο παραγωγικό δυναμισμό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Η σύνδεση εξωστρεφών πανεπιστημίων και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων μπορεί να οδηγήσει στον αναγκαίο παραγωγικό δυναμισμό της κοινωνίας.
Βλέπουμε στο νομοσχέδιο ευκαιρίες, ώστε οι επιχειρήσεις να αξιοποιούν τα ερευνητικά αποτελέσματα και την επιστημονική γνώση της πανεπιστημιακής κοινότητας για την επέκταση και εμβάθυνση της εγχώριας παραγωγής και τα πανεπιστήμια να αποκτούν νέες δυνατότητες που διευρύνουν τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς ορίζοντες φοιτητών και πανεπιστημιακών. Τέτοιες ευκαιρίες είναι η επέκταση και αναβάθμιση του θεσμού της πρακτικής άσκησης φοιτητών στο πλαίσιο προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών – ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση των νέων από την ανώτατη εκπαίδευση στην απασχόληση, με προϋποθέσεις ποιότητας και αποτελεσματικότητας και μάθησης και με βάση την εργασία. Είναι η θεσμοθέτηση βιομηχανικών διδακτορικών και της δυνατότητας εκπόνησης διδακτορικών με συνεργασία πανεπιστημίων και βιομηχανίας, αλλά και δυνατότητα ίδρυσης επαγγελματικών μεταπτυχιακών για ένα ενεργό στην οικονομία και τις επιχειρήσεις ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να εδραιωθεί και να αναπτυχθεί η «γέφυρα» μεταξύ του πανεπιστημίου και της έρευνας, με την εγχώρια βιομηχανική παραγωγή, που πρέπει να ακολουθήσει τους ρυθμούς της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και χρειάζεται και ανθρώπους για σύγχρονα και εξειδικευμένα αντικείμενα. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας και υποστήριξης νεοφυών επιχειρήσεων φοιτητών, διδακτόρων και μεταδιδακτόρων με θερμοκοιτίδες στα ΑΕΙ και αναβαθμίζεται ο ρόλος των πανεπιστημίων στη διά βίου εκπαίδευση μέσω των Κέντρων Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης για την επανεκπαίδευση και επανακατάρτιση των ήδη εργαζομένων και όσων χρειάζονται νέες γνώσεις και δεξιότητες για να συνεχίσουν να συμμετέχουν στην απασχόληση σε μια οικονομία που αλλάζει γρήγορα. Σημαντική είναι και η δυνατότητα οργάνωσης προγραμμάτων εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνολογίας με διάρκεια επτά εξαμήνων (3,5 ετών) και υποχρεωτικής πρακτικής άσκησης.
Συνολικά, το νομοσχέδιο παρέχει διάφορες δυνατότητες για τη συνέργεια πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και την κοινή συμβολή τους στον παραγωγικό μετασχηματισμό και την ενδυνάμωση του δυναμισμού που χρειάζεται η ελληνική οικονομία και κοινωνία. Για την περισσότερη και καλύτερη σύνδεση γνώσης και παραγωγής στην Ελλάδα. Ας αξιοποιήσουμε αυτές τις δυνατότητες. Ωστε η χώρα να μάθει να σκέφτεται και να παράγει περισσότερο με το δικό της μυαλό για το δικό της καλό.
* Ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος είναι επιχειρηματίας.