Στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο πριν από τις διακοπές του καλοκαιριού ο πρωθυπουργός κάλεσε την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως και τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη να ενημερώσουν την ομήγυρη για τον νέο νόμο για τα πανεπιστήμια και για τη νέα εφαρμογή με την οποία καταχωρίζονται στο κινητό τηλέφωνο η αστυνομική ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης. Δικαίως ο πρωθυπουργός αισθάνεται ότι τα δύο αυτά υπουργεία έχουν υλοποιήσει σε μεγάλο βαθμό την προεκλογική δέσμευσή του για σημαντικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται επειγόντως η χώρα για να μειώσει την απόσταση που τη χωρίζει από τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη.
Πράγματι, αν υπάρχουν τομείς στους οποίους έγιναν σημαντικές αλλαγές στην τριετία Μητσοτάκη είναι αυτοί της παιδείας, του ψηφιακού εκσυγχρονισμού του κράτους αλλά και οι μεγάλες αλλαγές που προώθησε ο Κωστής Χατζηδάκης στο υπουργείο Εργασίας: η θεσμοθέτηση της ψηφιακής κάρτας εργασίας και η ολοκλήρωση με γοργούς ρυθμούς των εκκρεμών συντάξεων του ΕΦΚΑ – καθώς πάνω από 150.000 συνταξιούχοι περίμεναν περισσότερο από πέντε χρόνια να πάρουν σύνταξη. Σε αυτούς τους τρεις τομείς η κυβέρνηση πέρασε πάνω από τον πήχυ των εξαγγελιών της και μπορεί να κριθεί ως απολύτως επιτυχημένη.
Αυτό δεν θα πρέπει ωστόσο να οδηγήσει την κυβέρνηση να επαναπαυτεί στις δάφνες της. Αντιθέτως, τον χρόνο που απομένει μέχρι την ολοκλήρωση της θητείας της θα πρέπει να βάλει τα δυνατά της για να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις και σε άλλους τομείς όπου έχει μείνει μετεξεταστέα.
Η κυβέρνηση έκανε λάθη, είχε και σημα- ντικές επιτυχίες, έχει όμως μπροστά της πολλά αυγά να σπάσει ακόμη εάν θέλει να αλλάξει την καθη- μερινότητα του πολίτη.
Τίποτα, π.χ., δεν φαίνεται να έχει αλλάξει στα δικαστήρια της χώρας τα τρία τελευταία χρόνια. Δεκάδες χιλιάδες υποθέσεις περιμένουν εκδίκαση, με τεράστιες καθυστερήσεις που φτάνουν ακόμη και τη δεκαετία λόγω των συνεχών αναβολών που εξασφαλίζουν για ψύλλου πήδημα οι δικηγόροι. Ενας γνωστός ξένος επιχειρηματίας που ήρθε στην Ελλάδα, ως ψηφιακός νομάς την εποχή της καραντίνας και ξετρελάθηκε με την ελληνική ζωή, μου έλεγε ότι ο καθυστερήσεις στη Δικαιοσύνη είναι, χωρίς καμία αμφιβολία, η αχίλλειος πτέρνα της χώρας. Και επικαλούνταν υποθέσεις επιχειρηματιών που έχουν ταλαιπωρηθεί άγρια από το ελληνικό κράτος. «Δεν μπορεί κάποιος να επενδύει δεκάδες εκατομμύρια για να στήσει ένα εργοστάσιο στην Ελλάδα, και μία αστική διαφορά με τον γείτονά του να “παγώνει” για χρόνια την ολοκλήρωση της επένδυσης», έλεγε χαρακτηριστικά.
Καταθλιπτική παραμένει η κατάσταση σε πολλά νοσοκομεία της χώρας. Συνθήκες φιλοξενίας συχνά τριτοκοσμικές, ασθενείς σε σοβαρή κατάσταση στους διαδρόμους, στους χώρους του νοσοκομείου όλοι να καπνίζουν, και το «φακελάκι» να παραμένει καθημερινότητα. Οποιος δε είχε την ατυχία να βρεθεί σε κάποια μεγάλη νοσοκομειακή μονάδα σε ώρες εφημερίας (πόσο μάλλον βράδυ Σαββάτου) θα πίστευε ότι βρίσκεται στο κέντρο της Βαγδάτης έπειτα από επίθεση αυτοκτονίας. Το ΕΣΥ μάς έβγαλε ασπροπρόσωπους στην πανδημία, με ακάματους ήρωες τους γιατρούς και τους νοσηλευτές. Η χώρα, όμως, χρειάζεται σοβαρές επενδύσεις στα δημόσια νοσοκομεία της για να μην ταλαιπωρείται ο πολίτης και να μην αντικρίζει καθημερινά εικόνες εγκατάλειψης και παρακμής. Δεν είναι δυνατόν τον 21ο αιώνα να μη βρίσκεται ευπρεπές δωμάτιο για τον γιατρό της Μήλου με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να κοιμάται στο αυτοκίνητό του και εν συνεχεία να φύγει από το νησί. Είναι ακατανόητο, ασθενείς να πεθαίνουν στην είσοδο του νοσοκομείου από έμφραγμα χωρίς να τους δίνονται οι πρώτες βοήθειες, επειδή το νοσοκομείο δεν εφημερεύει.
Συνολικά η κατάσταση σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες βρίσκεται στο απόλυτο τέλμα. Εάν ένα μεγάλο μέρος των δημοσίων υπαλλήλων δούλευαν στο ρελαντί, με τον κορωνοϊό και την εξ αποστάσεως εργασία κατέβασαν ουσιαστικά ρολά. Και συνεχίζουν να τα κρατάνε κατεβασμένα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκανε λάθη, αλλά είχε και σημαντικές επιτυχίες στα τρία τελευταία χρόνια της πανδημίας, του πολέμου και των ελληνοτουρκικών εντάσεων. Εχει όμως μπροστά της πολλά αυγά να σπάσει ακόμη εάν θέλει να αλλάξει την καθημερινότητα του πολίτη. Εκτός από την πολιτική βούληση, απαιτείται σκληρή δουλειά.