Στο τέλος του δεύτερου κύκλου της υγειονομικής κρίσης αντικαταστάθηκαν ο υπουργός Υγείας και ο αναπληρωτής του. Στο τέλος της περυσινής αντιπυρικής περιόδου αντικαταστάθηκαν ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας. Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε τότε και ζήτησε, αυτοπροσώπως και επανειλημμένως, «συγγνώμη».
Την ίδια μεθοδολογία διαχείρισης κρίσεων φαίνεται να εφαρμόζει και τώρα. Δεν απέπεμψε μόνο τον καθ’ ύλην αρμόδιο διοικητή της ΕΥΠ. Απέπεμψε και έναν από τους πιο στενούς του συνεργάτες, που βρισκόταν σε επιτελικό ρόλο στην κορυφή της κυβερνητικής πυραμίδας. Το μήνυμα το επανέλαβε και ο ίδιος ρητά στη δήλωσή του: Η κυβέρνησή του δεν διστάζει να ομολογήσει σφάλματα και να τα διορθώσει.
Τις προηγούμενες φορές, οι αλλαγές σε συνδυασμό με την αυτοπρόσωπη απολογία είχαν λειτουργήσει εκτονωτικά. Μέρος της επιτυχίας του πρωθυπουργού ήταν ότι αφομοίωνε τις αποτυχίες, αναγνωρίζοντάς τες. Τώρα;
Η πρώτη διαφορά της τωρινής κρίσης είναι ότι –αν και υπήρχαν σκέψεις προς τούτο– δεν θα μπορούσε να ζητηθεί συγγνώμη. Η «επισύνδεση» στο τηλέφωνο του (επίδοξου τότε) αρχηγού του τρίτου κοινοβουλευτικού κόμματος ήταν λάθος, αλλά νόμιμη. Μια πρωθυπουργική συγγνώμη θα θόλωνε αυτήν την, ούτως ή άλλως, εύθραυστη γραμμή μεταξύ νόμιμου και ορθού.
Η δεύτερη διαφορά είναι ότι, λόγω της φύσης του αντικειμένου, η πολιτική λογοδοσία δεν μπορεί να φτάσει μέχρι το τέλος. Το βαρύ «γιατί;» –γιατί ζητήθηκε η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών ενός ευρωβουλευτή που ανήκει στο δημοκρατικό τόξο– δεν μπορεί να απαντηθεί. Ευθεία απάντηση αυτού του ερωτήματος θα συνιστούσε παραβίαση του νόμου περί εχεμύθειας. Για να είναι θεσμικώς εντάξει, η κυβέρνηση υποχρεώνεται έτσι να εκτεθεί στη σπερμολογία για τις σκοπιμότητες που μπορούσε να εξυπηρετεί η παρακολούθηση ενός πολιτικού της αντιπάλου.
Διαχείριση κρίσεων με λογοδοσία, αποπομπές και συγγνώμες.
Αυτό το όριο εμποδίζει και το κλείσιμο της πολιτικής συζήτησης, καθώς αφήνει στην αντιπολίτευση πολλή ύλη για καταγγελτική σεναριολογία.
Βραχυπρόθεσμα, το κόστος για τον Μητσοτάκη είναι ότι θα έχει μόνο τις θεσμικές του πρωτοβουλίες για να αμυνθεί στα αντιπολιτευτικά βέλη. Μακροπρόθεσμα, η υπόθεση έχει ήδη προκαλέσει σημαντική αλλαγή στον πολιτικό χάρτη: Εχει αποκόψει τη Ν.Δ. από το ΠΑΣΟΚ, σε βαθμό που μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο μετεκλογικής τους συνάντησης. Η Ν.Δ. ή θα είναι αυτοδύναμη ή δεν θα έχει εταίρο – τουλάχιστον προς το Κέντρο.
Το άλλο που μένει να φανεί είναι οι επιπτώσεις της υπόθεσης στο ίδιο το Κέντρο – στη «μαγιά» των πάντα απαιτητικών, λίγων, αλλά κρίσιμων, ψηφοφόρων, για την πολιτική κουλτούρα των οποίων οι παρακολουθήσεις ζυγίζουν βαριά.
Πιο βαριά άραγε από το «μη χείρον»;