Σε μισαλλόδοξες φούσκες

1' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Οι άνθρωποι έχουν την απίστευτη ικανότητα να ξέρουν και συγχρόνως να μην ξέρουν. Ή, πιο σωστά, μπορεί να ξέρουν κάτι όταν το σκεφτούν πραγματικά, αλλά τον πιο πολύ καιρό δεν το σκέφτονται και έτσι δεν το ξέρουν», γράφει ο Γιουβάλ Νώε Χαράρι στο «21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα». Για παράδειγμα, γνωρίζουν ότι κάθε ευαίσθητο πρόβλημα που αποσπά το ενδιαφέρον του κοινού στις σημερινές ταραγμένες ρευστές ημέρες δράττεται ως ευκαιρία για οξεία αντιπολίτευση και στείρα πολιτική αντιπαράθεση. Αλλά δεν το σκέφτονται μέσα στη δίνη του ιδεολογικού πολέμου και λησμονούν την ουσία, την πολιτική συνδρομή για την άμεση λύση του και το κοινό καλό. Ουσία και πυροτεχνικές ιδεολογικές συγκρούσεις δεν βαδίζουν για πολύ μαζί. Αλλο παράδειγμα. Οι υποστηρικτές του Πούτιν τείνουν να παραβλέπουν το ψέμα ότι η Ρωσία δέχθηκε επίθεση και έδρασε αμυνόμενη, με το πρόσχημα πως εξυπηρετεί μια ανώτερη αλήθεια, ότι η Δύση αποσπά μέλη από το σώμα της Ρωσίας φτιάχνοντας «ψεύτικες χώρες», όπως η Ουκρανία. Δόγμα που εγκλωβίζει πληθυσμούς σε μία ακόμη μισαλλόδοξη μυθολογική φούσκα.

Η χρήση της ρητορικής που αγνοεί την πραγματικότητα και βασίζεται σε μια σκοπίμως αλλοιωμένη εκδοχή των συμβάντων αυξάνεται σε περιόδους εξαιρετικά φορτισμένης πολιτικής ατμόσφαιρας, όπως η σημερινή, με τα θερμά πεδία της ενεργειακής κρίσης, των συνακροάσεων και των προσφύγων στον Εβρο· σε ημέρες χοντροκομμένου πολιτικού θεάτρου, όπως η αντιπολιτευτική υπερβολή περί μη αποτελεσματικότητας των εμβολίων με αφορμή τη νόσηση από κορωνοϊό του Αλμπερτ Μπουρλά. Η κριτική γίνεται δυναμίτιδα που διαμελίζει τα πάντα, σημαντικά και ασήμαντα, μετατρέποντάς τα σε έναν εμπρηστικό πολτό.

Οι ηθελημένες υπεραπλουστεύσεις, η τοξικότητα, η εχθροπάθεια εμποδίζουν τη συναίνεση των πολιτικών σε δυσεπίλυτα εθνικά ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και ο τουρκικός πολιορκητικός κριός, θολώνουν την κρίση αρκετών πολιτών, τους επηρεάζουν σε τέτοιο βαθμό που χάνουν την πίστη τους στο κράτος δικαίου και στη δημοκρατία. Τμήματα της κοινωνίας σε εποχές κρίσης και ρευστότητας αντιδρούν διαδικτυακά με μεγάλη δόση αντιφάσεων, ασυνέχειας, τυχαιότητας, απροσδιοριστίας. Ελκονται από την υπερβολή. Ρέπουν στην κατανάλωση της στίλβης ή της λάσπης που συντηρεί τη σύγχυση, τη διαίρεση, τον φανατισμό. Και συχνά τείνουν να εθελοτυφλούν, δηλαδή να μη σκέφτονται πραγματικά, κι έτσι, ενώ γνωρίζουν, να μη γνωρίζουν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή