Αν είσαι τυχερός έχεις μια ψηφιακή κάρτα με 150 ευρώ για να πληρώσεις τη διαμονή. Αν είσαι ανάπηρος, ακόμη καλύτερα, έχεις 200 ευρώ για το κατάλυμα. Αρκεί να μη σε βαραίνει ατομικό εισόδημα πάνω από 16.000 ή οικογενειακό πάνω από 28.000.
Αυτά προβλέπονται στο πρόγραμμα «τουρισμός για όλους», που διαφημίστηκε από την κυβέρνηση σαν τεκμήριο κοινωνικής ευαισθησίας. Και πράγματι έγιναν πάρα πολλές αιτήσεις, τόσες που το πρόγραμμα επεκτάθηκε για να φτάσουν οι δικαιούχοι τις 400.000.
Ολες οι σχετικές έρευνες δείχνουν πως οι μισοί Ελληνες εργαζόμενοι δεν μπορούν να κάνουν διακοπές φέτος το καλοκαίρι και οι περισσότεροι από όσους μπορούν δεν θα υπερβούν τη μία εβδομάδα και θα επιλέξουν εξοχικά, φιλοξενία σε συγγενείς και φίλους, το σπίτι στο χωριό.
Στη μεγάλη πλειονότητα που δεν έχει τη δυνατότητα του παραθερισμού, δεν της λείπουν τα 150 ευρώ για τη διαμονή. Λείπουν πολύ περισσότερα. Για τα απλησίαστα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, για την πανάκριβη βενζίνη, για το αδιανόητο κόστος ζωής στους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς.
Συμβαίνει το παράδοξο, να συντελείται ένα τουριστικό θαύμα, που μάλλον θα υπερβεί σε μέγεθος το προ COVID καλοκαίρι του 2019, και η μέση ελληνική οικογένεια να μη συμμετέχει σ’ αυτό, να το παρακολουθεί από απόσταση και να καλείται να συμμεριστεί τη χαρά των λίγων.
Συμβαίνει το παρά- δοξο, να συντελείται ένα τουριστικό θαύμα και η μέση ελληνική οικογένεια να μη συμμετέχει σ’ αυτό.
Επειτα από δυο χρόνια στην περιπέτεια της πανδημίας, που δεν λέει να μας αφήσει, και με φόντο τον πόλεμο που συνεχίζεται στην Ουκρανία χωρίς ορατό σημείο λήξης, η κοινωνική κόπωση είναι τεράστια και δικαιολογημένη. Πόσο μάλλον όταν προηγήθηκε μια δεκαετία στα μνημόνια που σημαδεύτηκε από μείωση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 25%, δηλαδή με φοβερή πτώση του βιοτικού επιπέδου των πολλών.
Αν έπειτα από όλα αυτά η μισή ελληνική κοινωνία δεν έχει δικαίωμα στις διακοπές, τότε είναι αναπόφευκτο ένα νέο κύμα αγανάκτησης, οργής και απόγνωσης, που με κάποιον τρόπο, κάπως, κάποια στιγμή θα σκάσει στην ακτή του πολιτικού συστήματος. Και επειδή δεν είναι εποχή μεγάλων αφηγήσεων και φιλόδοξων κινημάτων, το ξέσπασμα θα γίνει ασύντακτα και ίσως βίαια, χωρίς επαρκή νοηματοδότηση ή πολιτική αναφορά – αλλά θα γίνει.
Το φαινόμενο των φτωχοποιημένων εργαζομένων δεν είναι ελληνικό, απλώς έχει και έντονα εθνική διάσταση επειδή στη χώρα μας μεγάλο μέρος του πλούτου δεν καταγράφεται στις φορολογικές δηλώσεις, αλλά είναι ορατό ειδικά στη διάρκεια του υπέροχου ελληνικού καλοκαιριού.
Σε νησιά που βουλιάζουν από τουρισμό, το «μαύρο» χρήμα ρέει άφθονο, χτίζονται βίλες με πισίνες παρά τη λειψυδρία, ένα δείπνο για τέσσερις μπορεί εύκολα να κοστίσει όσο ο βασικός μισθός, γίνονται κρατήσεις για ξαπλώστρες και τα κοκτέιλ των 20 ευρώ πίνονται στην υγεία όσων παίρνουν voucher «τουρισμός για όλους».
* Η κ. Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας.