Θα άξιζε να έχει αποδελτιώσει κανείς τους χαιρέκακους πανηγυρισμούς. Τώρα θα δείτε, έγραφαν. Τώρα θα καταλάβει η –κυριολεκτικά– χειμαζόμενη Ευρώπη τι παθαίνει όποιος τα βάζει με τη Ρωσία και τον Πούτιν.
Θα άξιζε να έχει κρατήσει κανείς τα σχόλια που επεσήμαναν ότι στη μία πλευρά πολεμάει ένας ρωμαλέος ηγέτης με τους ατσάλινους στρατηγούς του· και από την άλλη αμύνεται ο γελωτοποιός με το μπλουζάκι, με συμμάχους κάτι πρωθυπουργίνες που ξενυχτάνε χορεύοντας στα πάρτι.
Οσοι υπέκυπταν στις σκηνοθεσίες του Κρεμλίνου παρασύρονταν σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια. Διολίσθαιναν έναν αιώνα πίσω – τότε που η ισχύς μετριόταν με τα πιόνια πάνω στους χάρτες. Με το μήκος των κανονιών και των τραπεζιών.
Η εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία δείχνει ότι από τις αλήθειες του παλαιού κόσμου, μία σίγουρα επιβιώνει. Οτι περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει την αναμέτρηση έχει εκείνος που διαθέτει ισχυρότερους λόγους να πολεμήσει. Η δεύτερη παλαιά αλήθεια, που εκπληρώνεται με μετανεωτερικά μέσα, είναι ότι οι αυτοκρατορικοί ιδεασμοί αποδεικνύονται στο τέλος αυτοκτονικοί.
Ο όρος είναι πολλαπλώς παραπλανητικός. Ο Πούτιν δεν αυτοκτονεί. Σκοτώνει, εκτός από τον αμυνόμενο λαό, και τον δικό του λαό. Χιλιάδες Ρώσοι ακόμη θα χαθούν και ποιος ξέρει πόσοι θα εκτοπιστούν μέχρι ο επικεφαλής του καθεστώτος της Μόσχας να συμβιβαστεί με την ήττα του.
Το μεγαλύτερο θύμα του εισβολέα είναι ο λαός του.
Οποιος αγαπάει τη Ρωσία θα όφειλε να βλέπει προπαντός αυτή την πραγματικότητα: η εισβολή προκαλεί στη Ρωσία μια αχρείαστη αιμορραγία.
Ο πόλεμος θα αφήσει μια χώρα εξαντλημένη οικονομικά και περιθωριοποιημένη – ξένη για τη νέα γενιά της, που είχε προλάβει να γευθεί τους πρώτους καρπούς μιας κοσμοπολίτικης εξωστρέφειας και –ναι– μιας δειλής ευημερίας.
Οι εικόνες των νέων Ρώσων που συρρέουν στις ουρές αναζητώντας σωτηρία στην αυτοεξορία τους είναι ιστορικές. Θα σφραγίσουν την πρώτη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο επιστράτευση στη Ρωσία. Δεν προδικάζουν όμως κάποια άμεση αλλαγή στα πράγματα.
Το καθεστώς δεν θα πέσει από τους φυγάδες και τους λίγους διαμαρτυρόμενους. Οι ευρωστρεφείς ελίτ των μεγάλων πόλεων δεν αρκούν για να κλονίσουν μια εξουσία που μπορεί να υπολογίζει στα ερείσματα της αχανούς ενδοχώρας – και της συγκεντρωτικής γραφειοκρατίας.
Γι’ αυτό και ο διαφαινόμενος πανικός του Πούτιν δεν δικαιολογεί πανηγυρισμούς. Ο εισβολέας στριμωγμένος είναι πολύ πιο επικίνδυνος. Τώρα που και οι ψυχικές αντοχές της Ευρώπης θα αρχίσουν να δοκιμάζονται από την ενεργειακή ένδεια και τις παρενέργειές της. Ο πόλεμος μπορεί να μπαίνει στην καταστροφικότερη φάση του μόλις τώρα.