Δεν πρόκειται για κάποια πολεμοχαρή ιαχή, αλλά για την ευχάριστη είδηση πως η Θεσσαλονίκη από την Κυριακή συνδέθηκε με τη Σμύρνη ακτοπλοϊκά. Κάθε νέα ευκαιρία επικοινωνίας μεταξύ των δύο λαών θα πρέπει να τη χαιρετίζουμε, ιδίως σήμερα που οι σχέσεις μεταξύ των κρατών κινούνται σε τεντωμένο σκοινί. Τα οικονομικά οφέλη από αυτήν τη σύνδεση είναι προφανή και για τη Θεσσαλονίκη και για τη Σμύρνη και ελπίζω η υψηλή πολιτική να μην επηρεάσει δυσμενώς το σχετικό εγχείρημα.
Ρεαλιστές όντες, γνωρίζουμε πως οι πράξεις χαμηλής πολιτικής δεν μπορούν να επιβληθούν πάνω στις καταστάσεις που δημιουργούν οι απαιτήσεις της υψηλής πολιτικής. Το ζήσαμε με τη διπλωματία των σεισμών, τη διπλωματία του ζεϊμπέκικου και των άριστων προσωπικών σχέσεων, το ζήσαμε με τη διπλωματία των κουμπάρων που κινήθηκε στο ύψιστο επίπεδο πολιτικής εκπροσώπησης. Ολα αυτά σαρώθηκαν, δεν άντεξαν στον χρόνο, γιατί έρχονταν σε αντίθεση με τα ιστορικά – αναθεωρητικά προτάγματα των τουρκικών ελίτ. Αυτές οι χαμηλές πολιτικές έχουν έναν περιστασιακό χαρακτήρα, που εκλείπει ευθύς ως οι κρίσεις που ξεπηδούν μέσα από την υψηλή πολιτική έρχονται στην επιφάνεια.
Σύμφωνα με δύο δημοσκοπήσεις που έγιναν σε Ελλάδα και Τουρκία, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών και στις δύο χώρες τρέφει φιλικά αισθήματα για την άλλη χώρα, ακόμα και σε αυτήν την περίοδο της μεγάλης έντασης. Αυτό όμως δεν αρκεί, γιατί το κλίμα δεν διαμορφώνεται από τα κάτω, αλλά από τις συμπεριφορές των ηγεσιών. Και στην προκειμένη περίπτωση η επιθετικότητα του Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να αντιστρατεύεται τις διαθέσεις της πλειοψηφίας των Τούρκων πολιτών, όμως τελικά οι ελληνοτουρκικές σχέσεις καθορίζονται από τους δικούς του αναθεωρητικούς σχεδιασμούς. Η χαμηλή πολιτική έχει πολλές θετικές διαστάσεις, αρκεί να γνωρίζουμε τα όριά της και να μη βαυκαλιζόμαστε με πασιφισμούς που θα διαψευσθούν τάχιστα.
Η ιστορική πείρα, εφόσον εγκολπώνεται την ιστορική μνήμη, αποτελεί έναν ασφαλή οδηγό για το μέλλον. Λαοί και κυβερνήσεις που αγνοούν ότι τις σχέσεις των κρατών σε βάθος χρόνου τις ορίζουν οι γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές απαιτήσεις, αδυνατούν να συλλάβουν το μέγεθος της διακύβευσης που τίθεται κάθε φορά. Γι’ αυτό και οι ήρεμες περίοδοι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν διαλείμματα.