Οι δύο όψεις μιας κρίσης

2' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δίστασα πολύ να γράψω για τις παρακολουθήσεις γιατί δεν θέλω να καταπιάνομαι με θέματα που δεν γνωρίζω σε βάθος. Αλλωστε η συγκεκριμένη υπόθεση ανήκει στις περιπτώσεις εκείνες που σχεδόν τα πάντα βουλιάζουν μέσα σε ένα βούρκο αδιάκοπης παραπληροφόρησης, στοχευμένου αποπροσανατολισμού, ατελείωτου κουτσομπολιού και έντονης τοξικότητας. Το να καταλάβει κανείς τι περίπου έχει συμβεί απαιτεί ειδικές ικανότητες τις οποίες οι περισσότεροι δεν διαθέτουμε. Η ίδια η φύση της υπόθεσης είναι τέτοια ώστε ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν πραγματική πληροφόρηση, πέραν των άμεσα εμπλεκομένων. Ολοι σχεδόν μιλούν χωρίς στοιχεία. Ομως, η έκταση που έχει ήδη πάρει η υπόθεση αυτή δεν επιτρέπει την αδιαφορία.Το θέμα έχει δύο όψεις που συμπλέκονται αλλά είναι διακριτές. Η μία αφορά τις παρακολουθήσεις και η άλλη τις ευρύτερες πολιτικές τους επιπτώσεις. Ως προς την πρώτη, το μόνο έως τώρα χειροπιαστό στοιχείο αφορά την τεράστια απόσταση που χωρίζει τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης (μια νόμιμα δικαιολογημένη διαδικασία και ένα μεμονωμένο πολιτικό σφάλμα) και τις κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον της δίχως αποδεικτικά στοιχεία (ένα γενικευμένο σύστημα παρακολουθήσεων φίλων και αντιπάλων). Το πρώτο είναι καταδικαστέο αλλά παραμένει στο πλαίσιο του σφάλματος που αν αναγνωριστεί διορθώνεται. Το δεύτερο είναι προφανώς ανεπίτρεπτο και επικίνδυνο. Μεταξύ των δύο χωρούν πάμπολλες εκδοχές. Αν λοιπόν δεν ξεκαθαρίσει κάπως το πράγμα, είναι δύσκολο να μιλήσουμε ουσιαστικά. Δεν ξέρω όμως πώς μπορεί να ξεκαθαρίσει, ούτε γνωρίζω πού εντοπίζεται το σημείο ισορροπίας ανάμεσα στο νομικό πλαίσιο, στη δικαστική διερεύνηση του θέματος, στην τεχνολογική του διάσταση και στην επικοινωνιακή του διαχείριση. Το μόνο σίγουρο είναι πως η θολούρα βλάπτει και την κυβέρνηση και τη χώρα.

Εδώ υπεισέρχεται η δεύτερη όψη. Ζώντας εκτός Ελλάδας, δεν περνάει μέρα που να μη με ρωτήσει κάποιος για το πώς καταφέραμε να βγούμε από ένα αδιέξοδο που έως πρόσφατα φάνταζε σχεδόν απόλυτο. Ακόμη και αν οι περιγραφές των επιπτώσεων της κρίσης εμπεριείχαν κάποια δόση υπερβολής, είναι γεγονός πως η πορεία μας έκτοτε υπήρξε εντυπωσιακή, κάτι που δεν είναι εύκολο να αντιληφθούμε αν κοιτάξουμε τα πράγματα μόνο από μέσα. Η αίσθηση αυτή ενισχύεται αν λάβουμε υπόψη μας την προσθήκη των δύο μεγάλων πρόσφατων κρίσεων, της πανδημίας και της Ουκρανίας, που τράνταξαν χώρες πολύ ισχυρότερες από εμάς. Η αλλαγή της εικόνας που έχει επιτευχθεί μετά το 2019, τόσο σε πραγματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, είναι απίστευτη και ουσιαστική. Ακούγεται παράδοξο, αλλά η Ελλάδα φαντάζει σαν όαση μέσα σε μια Ευρώπη που ταλανίζεται. Αυτό είναι ένα τεράστιο επίτευγμα με σημαντικές συνέπειες για την οικονομία. Τώρα όμως κινδυνεύει να θρυμματιστεί εξαιτίας της υπόθεσης των παρακολουθήσεων.

Δεν ισχυρίζομαι πως η αλλαγή της εικόνας από μόνη της λύνει τα πολλά και μεγάλα μας προβλήματα. Ούτε όμως πρέπει να υποτιμούμε την αξία της. Το μόνο σίγουρο είναι πως αν κατρακυλήσουμε, σίγουρα δεν θα λύσουμε κανένα από τα προβλήματα αυτά. Και αυτό γιατί, είτε μας αρέσει είτε όχι, δεν διαθέτουμε πολιτικές εναλλακτικές. Ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε να μετατραπεί σε ένα σοβαρό και αξιόπιστο πολιτικό κόμμα, ενώ το ΠΑΣΟΚ ακροβατεί μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας δίχως καθαρή στόχευση. Παράλληλα παραμονεύει μια σκληρή Ακροδεξιά, πανηγυρίζουν για την κρίση τα κάθε λογής πολιτικά σκουπίδια της παλιάς Δεξιάς και μας ξαναθυμίζουν την παρουσία τους διάφορα συστήματα.

Οι υγιείς δυνάμεις της χώρας πρέπει να κάνουν τα πάντα ώστε η πολιτική κρίση που ξέσπασε από την υπόθεση των παρακολουθήσεων να μην κακοφορμίσει.

Αυτή λοιπόν είναι η πολιτική πραγματικότητα στην οποία βρισκόμαστε και αυτή πρέπει να διαχειριστούμε. Οι υγιείς δυνάμεις πρέπει να κάνουν τα πάντα ώστε η πολιτική αυτή κρίση να μην κακοφορμίσει. Μια τέτοια εξέλιξη θα μας έσπρωχνε πίσω σε ένα τραγικό παρελθόν από το οποίο καταφέραμε να ξεφύγουμε με τεράστια προσπάθεια.

* Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή