«Vox populi, vox Dei», είπε μέσω Twitter ο πολύς κ. Ελον Μασκ προκειμένου να προαναγγείλει την απόφασή του να ανοίξει ξανά τον μπλοκαρισμένο λογαριασμό τού τέως προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε καλέσει τους οπαδούς του μέσω του συγκεκριμένου μέσου ουσιαστικά να ανατρέψουν την αμερικανική δημοκρατία επειδή… απλώς το ήθελε. Για το πολιτικό μέλλον του Τραμπ το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ ήταν πολύ πιο εμφατικό από οποιαδήποτε… ψευτομαρκετίστικη ζαβολιά όπως αυτή που σκάρωσε στο Twitter ο Ελον Μασκ. Οι Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι τού έδειξαν την πλάτη τους. Αν και ο χρόνος μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2024 είναι ακόμη πολύς, δύσκολα ο Τραμπ θα κατορθώσει να εξασφαλίσει το χρίσμα του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, κάτι που δεν φαίνεται να τον ενδιαφέρει και ιδιαίτερα.
Αντιθέτως, εξυπνάκηδες, δημοκρατικά μη υπόλογοι και επικοινωνιακά πανίσχυροι τύποι όπως ο Ελον Μασκ θα ταλαιπωρούν το δυτικό ημισφαίριο για αρκετά χρόνια ακόμη. Οποια ερμηνεία και αν δώσει στο «φωνή λαού, φωνή Θεού», όπως θα λέγαμε στα ελληνικά, του υποτιθέμενου ιδιοφυούς επιχειρηματία από τη Νότια Αφρική, το συμπέρασμα είναι ένα: αλαζονεία και κρίση μεγαλείου. Πώς είναι δυνατόν ένα μέσο όπως το Twitter να ισοσκελίζεται με τη βούληση του «λαού»; Μάλλον δεν είναι. Αλλά αυτό δεν απασχολεί τον κ. Μασκ.
Η περίπτωση αυτή φέρνει ξανά στην επιφάνεια ένα πολύ ευρύτερο ζήτημα. Ποιων η φωνή είναι ισχυρότερη; Του Μασκ και των «συναφών» του –σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ελλάδα–, συνηθισμένων πια από μια πολύ έντονη τάση, ειδικά την τελευταία εικοσαετία, αυτή της αδυναμίας των εθνικών κρατών να ορίσουν νόμους και όρους για το παιχνίδι; Μπορεί το «κάποιοι είναι πιο ίσοι από τους άλλους» να ακούγεται κοινοτοπία, αλλά οι παγκόσμιες και εγχώριες ολιγαρχίες δεν αισθάνονται πια καμία απειλή, κανένα ρυθμιστικό πλαίσιο δεν τους αγχώνει, ουδέν σύστημα μπορεί να τους περιορίσει.
Το ζούμε και στην Ελλάδα, βέβαια, ως κωμωδία, καθώς οι εγχώριες ολιγαρχίες –όλων των ειδών–, πολιτικές, οικονομικές και (ας πούμε) πνευματικές, ανακυκλώνονται μονότονα. Θεωρώντας μάλιστα ότι η ανακύκλωση αυτή δεν αποτελεί προϊόν της αποτυχίας του συστήματος των δικτύων, αλλά δικαίωσή τους. Η ίδια έλλειψη αντίληψης και ενσυναίσθησης αποτελεί ίσως την πιο κραυγαλέα απόδειξη της μακαριότητάς τους. Παρότι δεν υπάρχει ακόμη παραίνεση στους εκ των πραγμάτων αποκλεισμένους να… φάνε παντεσπάνι, η γενική ατμόσφαιρα προς εκείνη την κατεύθυνση παραπέμπει. Η συζήτηση για την αλλοίωση του χαρακτήρα της δημοκρατικής λειτουργίας των δυτικών πολιτευμάτων τα τελευταία χρόνια δεν είναι νέα. Ποτέ όμως άλλοτε στην πρόσφατη ιστορία δεν υπήρχε τόση εξουσία συγκεντρωμένη στα χέρια τόσο λίγων ανθρώπων.