Ο αμερικανοαρμενικής καταγωγής γείτονάς μου κ. Αλαν στην Ουάσιγκτον ήταν ψυχολόγος σε μεγάλο δημόσιο οργανισμό αλλά διατηρούσε και ιδιωτικό ιατρείο. Κάθε πρωί, οδηγώντας για τη δουλειά του –σχεδόν μία ώρα απόσταση από το σπίτι του–, υπαγόρευε σε ένα μαγνητόφωνο σκέψεις, διαγνώσεις, επιστολές. Φθάνοντας στο γραφείο έβαζε την κασέτα σε έναν ειδικά διαμορφωμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος μετέφερε τον προφορικό λόγο σε γραπτό κείμενο. Ηταν η τεχνητή νοημοσύνη της εποχής – στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Εχανε, αποτύπωνε δηλαδή λανθασμένα, γύρω στο 15%-20% των λέξεων που άκουγε, αναγκάζοντας τον γείτονα να διαβάσει με προσοχή το απομαγνητοφωνημένο από τον υπολογιστή κείμενο και να προσθέσει / διορθώσει τις λέξεις που έλειπαν.
Σήμερα, αν υπαγορεύσετε ένα κείμενο στην εφαρμογή του κινητού σας που μετατρέπει τα προφορικά μηνύματα σε γραπτό λόγο, θα μείνετε άφωνοι. Είναι ζήτημα αν κάνει λάθος μία στις εκατό λέξεις. Η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) έχει προχωρήσει πολύ τα τελευταία 20 χρόνια και οι εφαρμογές της υπάρχουν πλέον παντού. Και όλοι περιμένουν να υπάρξει μεγάλη τεχνολογική – οικονομική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για την κυριαρχία στον τομέα αυτό.
Μάλιστα σε μια διεθνή συζήτηση οικονομολόγων που παρακολούθησα πρόσφατα ιντερνετικά, ένα από τα θέματα που απασχολούσε τους ομιλητές ήταν οι ανατροπές στην αγορά εργασίας που θα φέρει η τεχνητή νοημοσύνη. Σε χώρες όπως π.χ. οι ΗΠΑ αναμένεται σύντομα –ακόμη και μέσα στη δεκαετία αυτή– κάποια επαγγέλματα να αρχίσουν να χάνουν τη θέση που είχαν, λόγω ΑΙ. Οπως ελέχθη, π.χ., οι οδηγοί φορτηγών με τα οποία μεταφέρονται τα περισσότερα εμπορεύματα στην Αμερική θα αρχίσουν σιγά σιγά να αντικαθίστανται από υπολογιστές, αφού οι μεταφορές θα αρχίσουν να γίνονται με γιγαντιαία ηλεκτρικά αυτοοδηγούμενα (αυτόνομα) φορτηγά αυτοκίνητα.
Ανάλογες μειώσεις θέσεων θα υπάρξουν λόγω ΑΙ σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής μας, π.χ. στα σούπερ μάρκετ, στα γραφεία αλλά και στους αγρούς – ήδη σε πολλές χώρες η συγκομιδή σε οργανωμένες καλλιέργειες γίνεται με αυτοματοποιημένα αγροτικά μηχανήματα.
Στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης ο κόσμος τρέχει με χίλια κι εμείς πηγαίνουμε ακόμη με τον αραμπά.
Η τεχνητή νοημοσύνη ήδη προχωράει βήμα βήμα και στην Υγεία. Ηδη, όπως έχουμε ξαναγράψει, κάποια νοσοκομεία στη νότια Αγγλία έχουν μοιράσει στους ηλικιωμένους πολίτες ρολόγια-σένσορες που παρακολουθούν 24 ώρες το 24ωρο όλες τις σημαντικές ανθρώπινες λειτουργίες. Και μεταδίδουν τα δεδομένα στον κεντρικό υπολογιστή του νοσοκομείου, έτσι ώστε να ελέγχονται από τους σχετικούς αλγορίθμους υγείας και να αποτρέπονται ανεπιθύμητες κρίσεις και επείγοντα περιστατικά. Με αυτόν τον τρόπο οι ιατρικές δαπάνες μειώνονται, οι ιατρικές προληπτικές εξετάσεις προγραμματίζονται και το επίπεδο παρακολούθησης της υγείας του πολίτη ανεβαίνει.
Δεν ξέρω αν έχω άδικο. Αισθάνομαι ότι κάποιοι άλλοι κοιτούν στο αύριο κι εμείς έχουμε κολλήσει στο χθες. Κάποιοι τρέχουν με χίλια και ήδη συζητούν τι θα πρέπει να γίνει με την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης κι εμείς δεν έχουμε καν πληροφορηθεί τι θα μας φέρει το μέλλον.
Εξακολουθούμε να αγωνιούμε για την εκπαίδευση των παιδιών μας αλλά αρνούμαστε να αντιληφθούμε ότι οι δεξιότητες που θα χρειάζονται στον κόσμο που έρχεται είναι τελείως διαφορετικές από αυτές που σήμερα τα παιδιά μας δουλεύουν σκληρά για να αποκτήσουν. Δημιουργούμε νέους δικηγόρους, φιλολόγους και οικονομολόγους, ενώ θα έπρεπε να προσανατολίζουμε ολοένα περισσότερους μαθητές να γίνουν πληροφορικάριοι, μηχανικοί ηλεκτρονικών υπολογιστών, προγραμματιστές.
Ολόκληροι τομείς εργασίας χάνονται κι εμείς παλεύουμε ακόμη με το ελαστικό ωράριο και τις κάρτες εργασίας. Τα μαθήματα στα πανεπιστήμια και στα σχολεία θα γίνονται σε λίγο online κι εμείς μαλώνουμε για την είσοδο στις σχολές με ταυτότητα, για το άσυλο και τους αιώνιους φοιτητές. Τα νοσοκομεία κάνουν ήδη διάγνωση από απόσταση κι εμείς δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για τις εφημερίες, τα απογευματινά ιατρεία του ΕΣΥ και τα εμβόλια του νοσηλευτικού προσωπικού.
Πρέπει λοιπόν να ανοίξουμε τα μάτια μας. Μπορεί ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυρ. Πιερρακάκης να έδωσε στη χώρα μια γερή δόση ψηφιακού εκσυγχρονισμού τα τελευταία τρία χρόνια, όμως η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι στον τομέα αυτό από τους ουραγούς στην Ε.Ε. – μπροστά μόνον από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Χρειαζόμαστε τάχιστα όχι έναν, αλλά πολλούς… Πιερρακάκηδες.