Η Διοίκηση προσεκόμισε στο δικαστήριο την επιστήμη. Αλλά το έπραξε «αλυσιτελώς». Η απόφαση του ΣτΕ για τους ανεμβολίαστους υγειονομικούς –την οποία γνωρίζουμε μόνο από την περίληψη του διατακτικού της– δεν αμφισβητεί τα επιστημονικά δεδομένα. Χρεώνει όμως στο υπουργείο ότι δεν φρόντισε να τα αναθεωρήσει προκειμένου να στηρίξει την αναστολή της εργασίας τους στο ΣτΕ. Το βαρύ μέτρο ήταν προσωρινό.
Λογικό; Οχι και τόσο. Ο γιατρός ή ο νοσηλευτής που αψηφά την επιστήμη και παραδίδεται στη δεισιδαιμονία, εκθέτοντας σε κίνδυνο εκείνους που καλείται να περιθάλψει, είναι μάλλον ακατάλληλος να υπηρετεί στο σύστημα υγείας. Είναι άραγε προσωρινή αυτή η ακαταλληλότητα; Χρειάζεται να την αιτιολογεί η πολιτεία με διαρκώς επικαιροποιημένα στοιχεία;
Εντάξει. Μεταξύ μας, η πολιτεία δεν πήρε ποτέ την απόφαση να τους απολύσει. Η αναστολή ήταν η μέση λύση. Γι’ αυτό και η άποψη του υπουργού Υγείας ότι η απόφαση του ΣτΕ συνιστά «ήττα για τη δημόσια υγεία» είναι τζάμπα διδακτισμός. Ακόμη κι όταν το ισχυριζόταν, η κυβέρνηση νομοθετικά δεν αντιμετώπισε αυτούς τους εργαζομένους του ΕΣΥ ως επιβλαβείς για το σύστημα. Τους αντιμετώπισε ως όχληση στην πανδημία. Η πανδημία πέρασε. Αρα;
Μια δικαστική απόφαση χωρίς χαμένους.
Αν η υπόθεση δεν αφορούσε μόνο 2.000 ανθρώπους, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η ήττα ήταν καλοδεχούμενη. Το προεκλογικό κλίμα που έχει ήδη διαμορφωθεί βοηθάει τέτοιες διευθετήσεις «παραγραφής» και αναδρομικής επιείκειας. Εκτός από τους 2.000 και τις οικογένειές τους, υπάρχουν και τόσοι άλλοι συμπαθούντες, συμμέτοχοι της ίδιας αντιεπιστημονικής πλάνης. Η υπόθεση όμως δεν μετράει μόνο στην εκλογική αριθμητική. Είναι ένα κρούσμα που δείχνει ότι η πολιτεία σε όλες τις εκδηλώσεις της –πολιτική, διοικητική, δικαστική– δεν μαθαίνει από τις κρίσεις. Ληγμένη δεν είναι μόνο η επιστημονική αιτιολογία που απαίτησε το δικαστήριο για τις αναστολές. Ληγμένη είναι και η μεταρρύθμιση των συνειδήσεων που πρόωρα είχε πανηγυριστεί στην πανδημία.
Η ηθικολογία για την «ωριμότητα» της ελληνικής κοινωνίας που έμαθε στα χρόνια της κρίσης και πειθαρχεί γερμανοπρεπέστατα στους κανόνες του εγκλεισμού· η υγειονομική παιδαγωγική των φορέων της εξουσίας, που υπερασπίζονταν την επιστημονική ορθότητα, εμπιστευόμενοι την πειθώ των ιατρικών ενημερώσεων και προτάσσοντας την αυθεντία των επιστημονικών κεφαλών, τσιμεντώνεται τώρα άρον άρον με μια λήθη ταχείας πήξεως.
Αν δεν φοβόταν κανένας τις λέξεις, θα έλεγε ότι η πολιτική αποτυγχάνει διαρκώς να διαμορφώσει και να εμπεδώσει ένα ηθικό υπόδειγμα – από τους πολεοδομικούς μέχρι τους υγειονομικούς κανόνες και από την ανάγκη αξιολόγησης των δημόσιων λειτουργών μέχρι την άφεση των (μηδέποτε) «επιστρεπτέων». Ο τόπος, λέει, αλλάζει όχι σε μία, αλλά σε δύο τετραετίες. Πώς το μετράμε αυτό; Βάζουμε μέσα και τον διεσταλμένο χρόνο του προεκλογικού ξεχαρβαλώματος;