Συμπληρώνονταν δύο χρόνια από τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική όταν συνάντησα στο Μάτι νεαρούς επιζήσαντες για να προσπαθήσω να ανιχνεύσω το αποτύπωμα που είχε αφήσει η καταστροφή στην ψυχική τους υγεία. Ηταν αφοπλιστικό να ακούω την τότε 23χρονη Αφροδίτη Χατζηαναστασιάδη να λέει ότι εκείνη την ημέρα κατάλαβαν πως δεν είναι ασφαλείς οπουδήποτε. «Είναι ανατριχιαστικό να συνειδητοποιείς τόσο νέος ότι δεν σε προστατεύει κανένας, ότι αυτή η απουσία του κρατικού μηχανισμού για την οποία λίγο ή πολύ συζητάμε κατά καιρούς, στοίχισε ζωές εδώ, δίπλα μας», έλεγε.
Ολοι τους ξεκαθάριζαν ότι είχαν επιζήσει κατά τύχη, τόνιζαν την αίσθηση αδικίας που τους ακολουθούσε, κάποιοι στέκονταν στην αδυναμία έκφρασης συναισθήματος και άλλοι στην απότομη ενηλικίωσή τους. Δεν μπορούσαν να αποδεχθούν ότι στην πρώτη επικοινωνιακή διαχείριση του συμβάντος, όταν ακόμη όλα ήταν τόσο νωπά, εκπρόσωποι της τότε πολιτικής σκηνής και των αρμόδιων υπηρεσιών επιχείρησαν να ρίξουν το φταίξιμο και στους κατοίκους για να αποπροσανατολίσουν τη δημόσια συζήτηση από τις ευθύνες και τις παραλείψεις του κρατικού μηχανισμού. «Μετατοπίζεις το πρόβλημα αλλού και κρύβεις αυτό που συνέβη. Δεν μπορεί όμως να συνεχιστεί αυτό», μου είχε πει ο τότε 21χρονος Ασημάκης Ζαΐμης. «Αυτό με τρελαίνει στη χώρα όπου ζούμε. Περνάς μια καταστροφή σαν κι αυτή και δεν έχεις βοήθεια, αλλά επιπλέον βάρη. “Εσείς φταίτε” σου λένε. Αυτό το βάρος δεν θα φύγει ποτέ», τόνιζε τότε η Διόνη Τουπάι.
Οντως, αυτό το βάρος δεν έφυγε ποτέ. Ο κρατικός μηχανισμός, πιστός στη γραφειοκρατική του προσήλωση, φαίνεται σαν να μην έχει κατανοήσει σε βάθος ή να μην επεξεργάστηκε το τι συνέβη εκείνη την ημέρα, ποιες στρεβλώσεις, ποια ασυνεννοησία, συνέτειναν στον τραγικό απολογισμό. Αυτή η αδυναμία παραδοχής παραλείψεων εκ μέρους των αρμοδίων φορέων αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο στην επόμενη μεγάλη κρίση να εμφανιστούν ξανά τα ίδια προβλήματα. Παράλληλα –και ίσως εκεί να βρίσκεται η ουσία– προκαλεί έλλειμμα εμπιστοσύνης, κλονίζει τον τρόπο με τον οποίο οι ίδιοι οι πολίτες βλέπουν το κράτος.
Ισως αυτό να είναι το μεγαλύτερο διακύβευμα των υποθέσεων για το Μάτι που βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο στο ποινικό όσο και στα διοικητικά δικαστήρια, να αποκατασταθεί αυτή η σχέση πολίτη κράτους έτσι ώστε να μην υπάρξει ξανά κάποιος νέος που θα νιώσει πως ό,τι και αν συμβεί θα πρέπει να βασιστεί μόνο στις δικές του δυνάμεις ή ότι εξαρτάται η επιβίωσή του από αποφάσεις της στιγμής, λες και κάποιος στρίβει ένα νόμισμα.