Το είχε πει ο ίδιος ο πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αρχής για τη Διασφάλιση του Απορρήτου των Επικοινωνιών (βοηθάει καμιά φορά να αντιστεκόμαστε στην υπνωτιστική αποσιώπηση των αρκτικόλεξων). Είχε πει ο Χρήστος Ράμμος, στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ότι δεν φοβάται την εργαλειοποίηση. Ξέρει ότι θα του φορέσουν ετικέτα.
Εκτοτε η ετικέτα, που είχε αρχίσει ήδη να τον εμφανίζει ως πράκτορα της αντιπολίτευσης, έγινε μαρκίζα και ίσταται απέναντι στη μαρκίζα που η αντιπολίτευση έχει κρεμάσει στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ο οποίος καταγγέλλεται ως βραχίονας της κυβέρνησης.
Η δημόσια διαφωνία Ντογιάκου – Ράμμου είναι, βέβαια, νομική. Καμία όμως νομική διαφορά για τους θεσμούς και τα όρια της νόμιμης δράσης τους δεν εκδηλώνεται σε πολιτικό κενό. Οπως και κανένα επίκαιρο συνταγματολογικό πόρισμα δεν μπορεί να διεκδικήσει «υγειονομική» αμεροληψία έναντι των πολιτικών συμφραζομένων που προκαλούν τη διατύπωσή του.
Φταίνε οι θεσμοί –δηλαδή οι επικεφαλής τους– που δεν οικονομούν σωστά τον ρόλο τους και καταλήγουν να συγκρούονται και μάλιστα σε προεκλογικό έδαφος; Ή φταίει η πολιτική, που παροχετεύει τις δικές της εντάσεις στους θεσμούς· που απειλεί να μετατρέψει τα πολιτικά αδιέξοδα σε θεσμική κρίση;
Οι θεσμικές κρίσεις και η θεωρία της κλωστής.
Μπορεί κανείς να φανταστεί ότι μια άλλη πολιτική διαχείριση θα είχε αποτρέψει τη ρήξη. Η ΑΔΑΕ αντιμετωπίστηκε πολύ νωρίς σαν να ήταν πολιτικός αντίπαλος. Ενδεικτικό αυτής της πρώιμης καχυποψίας ήταν το γεγονός ότι δεν ρωτήθηκε καν η γνώμη της για τη νομοθετική «θεραπεία» του καθεστώτος άρσης του απορρήτου. Η προσπάθεια να αναχαιτιστούν οι ερευνητικές πρωτοβουλίες της Αρχής εν τη γενέσει τους, μετέτρεψε την καχυποψία σε ανοιχτή εχθρότητα – εξωθώντας και τους ερευνώντες σε ιεραποστολική επιτέλεση του ρόλου τους.
Η έκδοση της γνωμοδότησης για την ΑΔΑΕ έφερε σε δύσκολη θέση ακόμη κι εκείνους που θα ήταν έτοιμοι να συμφωνήσουν με πτυχές του σκεπτικού της. Ακόμη κι αν η εισαγγελική γνώμη ήταν σωστή, η πρωτοβουλία του εισαγγελέα να την εκδώσει, σαν πράξη προληπτικού σωφρονισμού μιας ανεξάρτητης αρχής, δεν βρήκε υποστηρικτές.
Γι’ αυτό και αν υπήρχε, όπως φωνάζει η αξιωματική αντιπολίτευση, πολιτική σκοπιμότητα, η γνωμοδότηση δεν ήταν το μέσο για να την υπηρετήσει. Το μόνο πολιτικό της αποτέλεσμα ήταν ότι κατάφερε να ενώσει μέχρι και τη Βαβέλ των συνταγματολόγων.
Η διαχείριση της υπόθεσης με τις άρσεις του απορρήτου φαίνεται πάντως να επιβεβαιώνει τη θεωρία της κλωστής. Μπορεί ένα θεσμικό ολίσθημα να φαίνεται στην αρχή σαν κλωστίτσα που εξέχει. Αν όμως δοκιμάσεις να την εξαφανίσεις, τραβώντας την άγαρμπα, είναι πιθανότερο να ξηλώσεις όλο το πουλόβερ.