Είναι ενδιαφέρουσες οι επισημάνσεις του τακτικού επιστολογράφου της «Καθημερινής» και επίτιμου αρεοπαγίτη κ. Ευάγγελου Ανδριανού. Κάποιος που έφαγε μια ζωή στα δικαστήρια έχει να πει πολλά για την απονομή δικαιοσύνης, με τη χαρακτηριστική βραδυπορία της που μας εκθέτει διαρκώς στο εξωτερικό και αποτρέπει επενδύσεις. Αν κάποιος μάθει ότι τα 5, 50 ή 500 εκατ. που θα φέρει στη χώρα θα λιμνάζουν επί πέντε ή δέκα χρόνια, για μια επουσιώδη λεπτομέρεια που τα δικαστήρια δεν προκάνουν να τη διευθετήσουν, θα φύγει για να επενδύσει αλλού. Υπάρχουν και αλλού πορτοκαλιές, που έχουν καλύτερο δικαστικό σύστημα.
Είναι επίσης ενδιαφέρουσα η πρότασή του, «να συνεχίζονται οι δίκες στα ποινικά δικαστήρια όλη την ημέρα με δεύτερη ομάδα δικαστών, εισαγγελέων και γραμματέων, ώστε να μην τελειώνει η δικάσιμος το μεσημέρι και να συζητούνται περισσότερες πολιτικές υποθέσεις σε κάθε δικάσιμο» («Καθημερινή», 26.1.2023). Αυτό μπορεί να γίνει χωρίς την πρόσληψη επιπλέον δικαστών που προτείνει ο κ. Ανδριανός. Ετσι κι αλλιώς, σύμφωνα με τη Eurostat, το 2020 είχαμε υπερδιπλάσιους δικαστές (40,5 ανά 100.000 κατοίκους) από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (17,6/100.000). Το εντυπωσιακό, δε, είναι πως στα χρόνια της κρίσης (2010-2020) οι δικαστές της χώρας αυξήθηκαν κατά 23%. Προκοπή, όμως, δεν είδαμε.
Το πρόβλημα μάλλον είναι ότι το δικαστικό σύστημα είναι χύμα στο κύμα. Ετσι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Συμβουλίου της Ευρώπης (European judicial systems CEPEJ Evaluation Report), έχουμε υπερδιπλάσιους δικαστές, αλλά σχετικώς λίγο προσωπικό για τα δικαστήρια (Ελλάδα: 39,17/100.000, Ευρώπη: 56,13/100.000). Από την άλλη μεριά έχουμε λίγους εισαγγελείς (6,15/100.000, όταν στην Ευρώπη είναι 11,10) και αυτό ίσως να εξηγεί γιατί φτάνουν στο ακροατήριο ακόμη και παράλογες μηνύσεις. Το προσωπικό στις εισαγγελίες είναι στον μέσο όρο της Ευρώπης (15,22/100.000).
Βεβαίως, στη χώρα μας κυκλοφορεί η φήμη πως οι Ελληνες είναι δικομανείς. Λέμε «φήμη», διότι αυτό δεν προκύπτει ούτε από τη βιολογία (το DNA μας), αλλά ούτε από τη στατιστική. Ως συνήθως, η ελληνική διοίκηση είναι ελλειμματική στην παροχή στοιχείων· είτε στους πολίτες που την πληρώνουν είτε στα όργανα της Ευρώπης. Ετσι δεν έχουμε τον αριθμό των ποινικών υποθέσεων που φτάνουν στα δικαστήρια, αλλά μόνο των διοικητικών. Εκεί είμαστε ελάχιστα υψηλότερα (0,42/100 κατοίκους) από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (0,4/100), αλλά πολύ χαμηλότερα από τη Σουηδία, (1,85/100).
Αν παρ’ όλα αυτά λείπουν δικαστικές εργατοώρες, οι δικαστές θα μπορούσαν να μειώσουν τις καλοκαιρινές διακοπές τους, που είναι δυόμισι μήνες…