Να βγαίνεις από ένα βιβλιοπωλείο και να σε περιμένουν ένστολοι με χειροπέδες επειδή κάτι είχες γράψει, κάτι είχες πει: Αυτή δεν είναι σίγουρα μια εικόνα ομαλού δημοκρατικού βίου. Δεν είναι μια τύχη που θα ταίριαζε όχι μόνο στον πολιτευόμενο συγγραφέα που την υπέστη, αλλά ούτε καν στον μισαλλόδοξο μηνυτή του.
Εκτός από τους αβρούς εκπροσώπους της δημόσιας δύναμης, έξω από το βιβλιοπωλείο περίμεναν όμως και οι κάμερες. Γι’ αυτό ανεστάλη για λίγο η αυτόφωρη διαδικασία, προκειμένου ο υπό σύλληψη συγγραφέας και το κοινό του να μοιραστούν την αγανάκτησή τους στα μικρόφωνα – «αίσχος!», «αίσχος!», «ντροπή!».
Το σκάνδαλο θέτει έτσι σε κίνηση μια άμιλλα δημοσιότητας, όχι ασυνήθιστη στην αγορά της προσοχής: Ο μηνυόμενος ευεργετεί τον μηνυτή του με προβολή που δεν θα μπορούσε να διανοηθεί, αν δεν είχαν πιάσει αλλήλους στα δίχτυα της τοξικότητας.
Χάρη στην αντιπαράθεση, ο ένας δικαιώνει την περσόνα του, ως ιεραπόστολος της αθεΐας· ο άλλος κερδίζει τζάμπα προεκλογική διαφήμιση ως υποψήφιος του Βελόπουλου.
Η άμιλλα των αντιπάλων στην αγορά της προσοχής.
Δηλαδή, τι; Είναι όλοι οι λόγοι ίσοι; Ισος ο διαφωτιστικός λόγος του απελεύθερου διανοουμένου με τον δηλητηριώδη λόγο του τηλεκήρυκα που πουλάει φύκια για κομποσκοίνια; Πρέπει να ανεχτούμε και να κάνουμε πως δεν ακούμε εκείνους που εμπορεύονται την πίστη ως αποβλακωτικό συνάλλαγμα για να εξαγοράσουν ακόμη και κοινοβουλευτικές έδρες;
Ενίοτε, ναι. Ο χρήστης που στην ψηφιακή σφαίρα κατακλύζεται από ωκεανούς λόγου, ελαφρού και ρυπαρού, ανόητου και σοβαρού, πρέπει να βγάλει λέπια. Να καλλιεργήσει μια καλοήθη αναισθησία στο ασήμαντο, ώστε να μην το πριμοδοτεί με την προσοχή του· να μην το επικυρώνει με την καταγγελία του. Μαζί με την ελευθερία του λόγου, πρέπει να ξαναβρεί και μια κουλτούρα οικονομίας του λόγου – όπου ακόμη και ο λόγος της απαξίας και της αποδοκιμασίας θα αρθρώνεται με φειδώ.
Παρά τις υπερβολές που κατά καιρούς διατυπώνονται απ’ όσους έχουν ανάγκη να επιβεβαιώσουν την πολιτισμική τους ανωτερότητα, η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα όπου βασιλεύει ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός. Ούτε είναι μια δημοκρατία όπου κανείς δυσκολεύεται να εκφραστεί ελεύθερα επειδή τάχα φοβάται τον αστυνόμο. Οσο αχρείαστος είναι ο πανικός εκείνων που καταγγέλλουν σχέδια «αποχριστιανισμού» και «αφελληνισμού», άλλο τόσο άγονη είναι η σκιαμαχία εκείνων που πολεμούν «αγιατολάδες».
Οι μεν τροφοδοτούν τους δε. Κανείς δεν θα είχε δώσει σημασία σε ένα παρατράγουδο του τηλεοπτικού περιθωρίου αν δεν το ευλογούσε με το φλογερό «κατηγορώ» του ο Τατσόπουλος.
Μάχες; Ναι. Πρέπει να δίνονται. Αλλά όχι μάχες ήδη δοσμένες και ήδη κερδισμένες. Οχι κανόνια για να κυνηγήσουμε μυγάκια.