Μετά όσα αδιανόητα επαναλαμβάνονται, ξανά και ξανά, από δεκάδες εμπλεκόμενα στόματα, τούτες τις μαύρες ημέρες του αβάσταχτου πόνου, ξεμαθαίνουμε, βίαια, σκληρά, όσα εφησυχασμένοι υποθέταμε: ότι στις διασυνδεδεμένες κοινωνίες μας η κίνηση ενός υπερταχύτατου τρένου-βέλους ελέγχεται όχι χειροκίνητα αλλά από ένα ηλεκτρονικό σύστημα αποτροπής ανθρώπινων λαθών. Κι αν, εκτάκτως, αυτό καταρρεύσει, ενεργοποιείται ο παραδοσιακός αναλογικός δευτεροβάθμιος έλεγχος, δηλαδή το επιτελείο που θα επιβεβαιώσει ότι ο ένας κρίσιμος άνθρωπος, ο χειρώνακτας ενός ξεχασμένου έργου, έπραξε πράγματι σωστά. Και φυτεύεται στη συλλογική συνείδηση η οργή και ο φόβος για τα τρένα που κινούνταν στα τυφλά, με σταθμάρχες να επικοινωνούν μέσω ασυρμάτου και μηχανοδηγούς με ραδιοτηλέφωνα που δεν «πιάνουν» παντού.
Πόσο γρήγορα θα πέσει η αυλαία στο παρελθόν; Στα έργα που σαλαμοποιούνταν για να μένουν όλοι ευχαριστημένοι και τα κομμάτια τους δεν ήταν συμβατά, στα συστήματα που κατέρρεαν λόγω βλαβών και δολιοφθορών, στις συμβάσεις επί συμβάσεων που παρατείνονταν αέναα, στους προϋπολογισμούς που αναθεωρούνταν σταθερά προς τα πάνω, στη διαρκή έλλειψη πόρων που ακύρωναν το επόμενο βήμα; Οι καμπάνες χτυπούσαν σε ώτα μη ακουόντων. Ωσπου χύθηκε αθώο αίμα.
Πού θα οδηγήσει η αποκάλυψη αυτής της παράλογης και άδικης κατάρας, αυτού του κακοπλεγμένου κουβαριού, της κακοφορμισμένης, χρονίως άρρωστης μηχανής με απόντα εγκέφαλο; Πάντως όχι –θα ήταν βέβηλο ασύγγνωστο λάθος– στην προεκλογική εκμετάλλευση της τραγωδίας, στην αλληλοεπίρριψη ευθυνών, στις αψιμαχίες πάνω από τους δεκάδες νεκρούς. Δηλαδή, στη δαπάνη πολιτικής ενέργειας σε πράξεις άλλες από τη συνδρομή στο ξερίζωμα όσων κρατάνε κομμάτια του δημόσιου φορέα σε ανήκουστη καθυστέρηση. Είναι ευδιάκριτα στους γνώστες των σιδηροδρομικών πραγμάτων, όμως αενάως δυσπρόσιτα, τα ιδιοτελή φρένα που τόσο δραματικά ορίζουν ζωές ανυποψίαστων ανθρώπων.
Τα ασυμβίβαστα μέρη –σύγχρονο εποικοδόμημα σε παρωχημένη βάση– δύσκολα συμβιώνουν για καιρό χωρίς επιπτώσεις. Ερχεται μια στιγμή που το τεντωμένο νήμα σπάει. Εσπασε. Η συνέχεια θα δείξει αν το κράτος μπορεί να αφαιρέσει προπετάσματα, να φωτίσει σκοτάδια, να δράσει γρήγορα αποτρέποντας νέες επαληθεύσεις του κακού, να γίνει αυτό που λέει το όνομά του. Είναι αυτονόητο ότι ένα κράτος κατευθύνει πάντα, όχι ενίοτε, τον συρμό ανόδου στη γραμμή ανόδου. Είναι στοιχειώδες. Ομως σισύφειο, όταν δεν είναι ακριβώς κράτος, με αταλάντευτους στόχους.