Από το κλισέ ότι η πολιτική είναι η δια-χείριση των συμβόλων διαφεύγει το δεύτερο επίπεδο – η ουσία: Η πολιτική διά των συμβόλων επιχειρεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα.
Ο πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος όχι μόνο με μια θυμική έκρηξη. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που έχει να αντιμετωπίσει είναι ένα καθολικό κραχ εμπιστοσύνης. Μια κρίση δυσπιστίας αδιακρίτως κατά του πολιτικού συστήματος. Ο κίνδυνος δεν αφορά μόνο τον ίδιο και το κόμμα του. Αφορά και τους αντιπάλους του. Ομως οι αντίπαλοί του αποκλείεται να τον διαγνώσουν ως απειλή. Το γενετικό τους χαρακτηριστικό είναι να εκμεταλλεύονται τις κρίσεις –τη μη κανονικότητα– ως ευκαιρία.
Γι’ αυτό ήδη πολιτεύονται σαν να έχουν αποκτήσει προεκλογικό πλεονέκτημα. Η αλήθεια είναι ότι το κλίμα τους ευνοεί. Θα επαναλάβουν τον παλιό εαυτό τους. Ενώ ο Μητσοτάκης πρέπει να πετάξει στο καλάθι τα σχέδια προεκλογικής πειθούς που είχε ετοιμάσει. Δεν είναι μάλλον πρόσφορο να μιλάει τώρα για «πάσα» μικροεπιδοτήσεων και έκτακτα βοηθήματα στους συνταξιούχους.
Στις προηγούμενες κρίσεις ο πρωθυπουργός προέτασσε την εικόνα του. Εχει εμφανιστεί μόνος για να κοιτάξει κατάματα την κάμερα πολύ περισσότερες φορές απ’ οποιονδήποτε προκάτοχό του. Το γεγονός ότι προχθές επέλεξε ένα άφωνο «διάγγελμα» –μια γραπτή δήλωση, που στο προοίμιό της εξηγούσε κιόλας τους κανόνες με τους οποίους είχε συνταχθεί (όχι «ξύλινη γλώσσα», όχι «τα τετριμμένα»)– μαρτυρεί πόσο πιο εύθραυστα είναι αυτή τη φορά τα «σύμβολα» που απαιτούν διαχείριση.
Το σοκ και ο κίνδυνος ενός κραχ εμπιστοσύνης.
Αν ήθελε κανείς να συνοψίσει τη μεθοδολογία Μητσοτάκη, θα την κατέγραφε σε τρία βήματα: Βγαίνουμε μπροστά, ζητάμε συγγνώμη, δείχνουμε αποτελέσματα – τα πρόσωπα και τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα. Τα κύματα της πανδημίας και οι μεγάλες πυρκαγιές του 2021 καθιέρωσαν αυτή τη μέθοδο. Πρώτα τα σύμβολα και μετά η όντως πολιτική. Πρώτα το συναίσθημα και μετά το αποτέλεσμα.
Τώρα όμως δεν υπάρχει χρόνος για το δεύτερο. Λόγω προεκλογικής στενότητας, η διαχείριση είναι καταδικασμένη να εξαντληθεί στους συμβολισμούς. Θα είναι μεγάλος ο πειρασμός για ταχείας καύσεως εντυπωσιασμούς. Ηδη κάποιοι από το κυβερνητικό στρατόπεδο επιχειρούν να μετατρέψουν την κρίση εμπιστοσύνης σε ζήτημα δημόσιας τάξης – υπολογίζοντας μάλλον ότι για να ξανακερδίσουν τους σοκαρισμένους νοικοκυραίους, αρκεί να τους φοβίσουν.
Υπό τις συνθήκες αυτού του προεκλογικού βρασμού, το τραύμα του δυστυχήματος μπορεί να εξελιχθεί σε θρυαλλίδα υποτροπής. Υπάρχει η στάση της πρώτης κάλπης, που μπορεί να λειτουργήσει σαν βαλβίδα εκτόνωσης. Για να συμβεί αυτό πρέπει η πίεση να είναι ελεγχόμενη. Ενα μέρος του σοκ πρέπει να έχει προλάβει να μεταβολιστεί.
Ολοι οι συστημικοί παίκτες θα πληγούν αν δεν πετύχει ο μεταβολισμός. Μόνο ένας όμως θα το προσπαθήσει.