Αν ρωτήσεις το νοήμον ρομπότ, που έχει σαγηνεύσει εκατομμύρια ανθρώπινα μυαλά στο Διαδίκτυο, ποιος είναι o πιο αποτελεσματικός τρόπος για να διαχειριστείς το πολιτικό κόστος, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα θα σου έχει απαντήσει με πέντε βασικούς κανόνες (Η απάντηση που όντως έδωσε ChatGPT παρατίθεται απλώς συντομευμένη): Να είσαι διαφανής και ειλικρινής γι’ αυτό που συνέβη. Να αναλάβεις την ευθύνη. Να είναι το μήνυμά σου καθαρό και αποτελεσματικό. Να δράσεις αποφασιστικά και γρήγορα. Να εργαστείς για να χτίσεις ξανά εμπιστοσύνη.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σαν να ρώτησε το ρομπότ. Σαν να είχε από την επομένη της καταστροφής ένα εγχειρίδιο που έλεγε: Μην προσπαθήσεις να εξωραΐσεις αυτό που συνέβη (όπως οι προηγούμενοι). Μη φοβηθείς να πεις ότι φταις («φταίμε όλοι»). Να ανακοινώσεις και να εφαρμόσεις ένα πακέτο μέτρων για ασφαλή επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου.
Εύκολο ακούγεται. Οπως όμως η τεχνητή ευφυΐα είναι ένας λογισμός ορθός, αλλά ασυναίσθητος –χωρίς επίγνωση του κόσμου που κατοπτρίζει μηχανικά– έτσι και ο καθρέφτης της πολιτικής επικοινωνίας δεν επιστρέφει στην όντως πολιτική το είδωλο που της υπόσχεται. Τα λες όλα σωστά. Αλλά προκαλείς τον λάθος αντίκτυπο.
Λέει, ας πούμε, ο Μητσοτάκης «φταίμε όλοι». Ομως, ποιο είναι το προεκλογικό αντίκρισμα αυτής της ορθής διαπίστωσης; Και πώς σταθμίζεται η ανάληψη (μέρους) της ευθύνης έναντι όσων εξακολουθεί να ζητάει από τους ψηφοφόρους να του πιστώσουν;
Ρομποτική ευφυΐα και φυσικά εμπόδια.
Ξεκίνησε να διεκδικήσει την ανανέωση της εντολής του με σύνθημα «το είπαμε, το κάναμε». Και τώρα έχει βρεθεί στην ανάγκη του «φταίμε». Επιμένει να διαφημίζει όσα πρόλαβε να κάνει στο κράτος, ψηφιοποιώντας το. Αναγκάζεται όμως να ομολογήσει ότι η ψηφιοποίηση ήταν ένα «by-pass στο κράτος».
Τον Λεβιάθαν δεν τον αλλάξαμε. Μπορούμε μόνο να τον προσπερνάμε. Αυτή ήταν και η αιματηρή αποκάλυψη των Τεμπών. Ο μεταρρυθμιστικός οίστρος της τετραετίας δεν έχει καταφέρει να αγγίξει το απολίθωμα του κράτους, επειδή δεν έχει προηγουμένως διαποτίσει ούτε το σώμα των επίδοξων μεταρρυθμιστών. Παρά την επιτελική εκζήτηση, η κυβερνώσα Ν.Δ. «δεν πρόλαβε» να γίνει άλλη. Το «δεν προλάβαμε», όμως, είναι το άλλοθι των αντιπάλων της.
Από τις οδηγίες του ρομπότ, αυτή που ακούγεται περισσότερο σαν ευχολόγιο είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Πώς κατορθώνεται αυτό – να ομολογείς αποτυχίες και ταυτόχρονα να πρέπει να πείσεις ότι παραμένεις καταλληλότερος να πετύχεις, εκεί που δεν πρόλαβες; Πώς επανασυστήνεσαι μέσα σε πενήντα-εξήντα ημέρες;
Υπάρχει και εδώ by-pass: Μια τραυματισμένη αξιοπιστία μπορεί να επικρατήσει της χρόνιας αφερεγγυότητας του αντιπάλου. Για τον Μητσοτάκη θα υπάρχει πάντα στο τέλος ο Τσίπρας.