Είμαστε όλες «τέρατα τρομερά ανθρώπινα»

Είμαστε όλες «τέρατα τρομερά ανθρώπινα»

2' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εχει «επιλεκτική αµνησία», όπως την κατακρίνει ο γενικός εισαγγελέας; Υποκρίνεται η Λοράνς Κολί ή πραγματικά δεν θυμάται; Η νεαρή γυναίκα, αφρικανικής καταγωγής, κατηγορείται ως υπεύθυνη για τον θάνατο της δεκαπέντε μηνών κόρης της σε μια παραλιακή πόλη της βόρειας Γαλλίας. Μήπως τελικά «είναι η ιστορία μιας γυναίκας-φάντασμα. Μιας γυναίκας που κανείς δεν βλέπει. Που κανείς δεν γνωρίζει»; Μήπως «είναι η ιστορία μιας αργής εξαφάνισης», όπως ισχυρίζεται η συνήγορος υπεράσπισης απευθυνόμενη στους ενόρκους;

Στην πολυβραβευμένη γαλλική ταινία «Σεντ Ομέρ», της Αλίς Ντιόπ, που προβάλλεται στους κινηματογράφους, ένα δικαστικό δράμα «δωματίου» –θα λέγαμε, αλλά μάλλον θα το αδικούσαμε–, όλα είναι δυνατά και ανοικτά· διαφορετικές εκδοχές ζωής, πολιτισμοί και αντιλήψεις που διασταυρώνονται, πολλοί κόσμοι ξένοι μεταξύ τους που μοιάζει να συμπορεύονται αλλά, εντέλει, όταν «συναντιούνται» έχουν τα μάτια κλειστά. Τι βλέπουμε σε μια παιδοκτονία;

«…Θα έχετε καταλήξει σε ετυμηγορία αλλά δεν θα έχετε αποδώσει δικαιοσύνη», υπογραμμίζει η συνήγορος. Βρισκόμαστε στο δικαστικό μέγαρο στην πόλη Σεντ Ομέρ. Μια νεαρή συγγραφέας παρακολουθεί την πολύκροτη δίκη της Λοράνς Κολί. Πώς η ιστορία της μιας γυναίκας επηρεάζει τις αποφάσεις της άλλης; Η Αλίς Ντιόπ, με αφετηρία ένα πραγματικό περιστατικό που συνέβη στη Γαλλία, παντρεύει την αρχέγονη τραγωδία της Μήδειας με τον αφρικανικό μυστικισμό, έχοντας ως επίκεντρο τη γυναικεία ταυτότητα, τη μητρότητα.

Ο ομφάλιος λώρος δηλώνει και δεσμούς που δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικοί.

Η Λοράνς Κολί θα μπορούσε άραγε να ανήκει στις ετερόκλητες οικογένειες του Ιάπωνα σκηνοθέτη Χιροκάζου Κόρε-έντα (όπως στους «Κλέφτες καταστημάτων» ή στο πρόσφατο «Τυχερό αστέρι»); Η πολιτισμική απόσταση, εκ πρώτης όψεως, δεν γεφυρώνεται. Η σύνδεση που επιχειρώ μπορεί και να μοιάζει άστοχη. Ομως και ο Κόρε-έντα θέτει την παράμετρο, η αληθινή σχέση γονιού – παιδιού να μην περιορίζεται στα γονίδια αλλά να συνδέεται κυρίως με τη συμβίωση και την ανατροφή, τους κανόνες που συνδημιουργούνται στον κοινό χρόνο μιας «αυτοσχέδιας» οικογένειας. Τους απόκληρους μικροαπατεώνες («Κλέφτες καταστημάτων») διαδέχονται πραγματικά γεγονότα που αποτελούν την έμπνευση για το «Τυχερό αστέρι»: στη νότια Κορέα, εκατοντάδες μωρά βρίσκονται κάθε χρόνο παρατημένα, οδηγώντας δημόσιους φορείς να προσθέσουν σε κτίρια και σε σπίτια κουτιά-δοχεία («baby boxes») που προστατεύουν τα βρέφη. Κι αν το μέλλον τους δεν είναι πάντα φωτεινό, τουλάχιστον δεν βρίσκουν τον θάνατο εγκαταλελειμμένα στους δρόμους.

Η Λοράνς Κολί, μια μετανάστρια χωρίς πόρους, μορφωμένη, παραδίδεται σε ένα μοναχικό παραλήρημα, με μεταφυσικές αναζητήσεις/προεκτάσεις. Εγκαταλείπει το μωρό της σε μια παραλία, πιστεύοντας/ελπίζοντας ότι θα το καλύψει η θάλασσα. Θα μπορούσε να είχε διακόψει την εγκυμοσύνη της. Γιατί γεννάει και αφήνει να περάσουν 15 μήνες; Στους «Κλέφτες καταστημάτων» η ετερόκλητη και περιστασιακή οικογένεια «υιοθετεί» ένα μοναχικό, κακοποιημένο, κοριτσάκι. Στο «Τυχερό αστέρι» ένα βρέφος ετοιμάζεται να πουληθεί σε άκληρα ζευγάρια.

Η Αλίς Ντιόπ, στη δική της εκδοχή μητρότητας, μιλάει για τα «χιμαιρικά κύτταρα», αυτά που, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μεταναστεύουν από τη μάνα προς το παιδί και αμφίδρομα, εγκαθίστανται στα σώματα και των δύο, υπάρχουν ακόμη κι αν δεν ολοκληρωθεί η κύηση, ζουν σχεδόν όσο ζει μια γυναίκα.

Ο βιολογικός αυτός δεσμός, όμως, μεταφράζεται και σε συναισθήματα; Ο ομφάλιος λώρος δηλώνει και δεσμούς που δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικοί. Τα ερωτήματα είναι παλιά και επαναλαμβανόμενα. Επαναφέρουν όμως αυτό που, είτε μας αρέσει είτε όχι, παραμένει άλυτο, όπως μια ατέρμονη, αδιάσπαστη αλυσίδα: Οι γυναίκες είμαστε όλες χίμαιρες, είμαστε όλες, κατά έναν τρόπο, τέρατα. «Αλλά τέρατα τρομερά ανθρώπινα», όπως λέει και η συνήγορος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή