Πού πήγε το δράμα; Υποτίθεται ότι αυτή η αναμέτρηση θα ήταν σεισμική – εφάμιλλη του 2012. Οτι θα τρεφόταν από το μαύρο ψωμί πολιτικών και σεξουαλικών σκανδάλων και θα ξεδιψούσε με το αίμα μιας εθνικής τραγωδίας. Υποτίθεται ότι θα έπρεπε όλοι να γρηγορούμε για να μην πέσουμε στην τοξικότητα. Και, μετά την πρώτη εβδομάδα της επίσημης προεκλογικής περιόδου, κινδυνεύουμε μάλλον να πέσουμε σε λήθαργο.
Η συζήτηση έχει ολισθήσει στις μέρες του νομισματοκοπείου, χωρίς καν να πολυπιστεύουν στο φόβητρο εκείνοι που το επισείουν. Τα σενάρια αστάθειας και ανωμαλίας –κυβερνήσεων μειοψηφίας και βαρουφακικής παλινόρθωσης– αναπαρίστανται περισσότερο σαν δράκοι κουκλοθεάτρου. Πολύ γκροτέσκο για να είναι αληθινό.
Η υπερβολή όμως είναι, μέχρι στιγμής, το καταφύγιο ενός προεκλογικού αγώνα που αποδεικνύεται τώρα ότι ήταν καταδικασμένος να είναι ανιαρός. Γιατί; Διότι τους μονομάχους τους ξέρουμε. Εχουμε παραγνωριστεί. Αμφότεροι μας είναι πολύ οικείοι για να μπορούν να εμπνεύσουν φόβο, ή ενθουσιασμό, ή σκέτη περιέργεια. Στην πραγματικότητα, η επικείμενη κάλπη συνιστά απλό επεισόδιο στην πολιτική αντιπαράθεση που ξεκίνησε στην αρχή του 2016. Εκτοτε Μητσοτάκης και Τσίπρας κουβαλούν τον χαρακτήρα τους και τη δημόσια εικόνα τους που, αν πιστέψει κανείς τον κατοπτρισμό της στις δημοσκοπήσεις, δεν έχει αλλάξει σημαντικά.
Η στασιμότητα αυτή αποβαίνει, βεβαίως, εις βάρος εκείνου που, σχεδόν από την αρχή, υπολειπόταν του αντιπάλου. Στα τέσσερα χρόνια που είχε στη διάθεσή του για να κερδίσει από την ήττα του, ο Τσίπρας δεν κατάφερε –ή δεν νοιάστηκε– να επανασυστηθεί στο εκλογικό ακροατήριο που θα μπορούσε να ανατρέψει τους πολιτικούς συσχετισμούς. Στο ακροατήριο, δηλαδή, των ενδιάμεσων ψηφοφόρων που έδωσαν τη νίκη στον Μητσοτάκη. Γι’ αυτό και είναι τόσο εύκολη για τους αντιπάλους του η απόδραση στο παρελθόν των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Δεν υπάρχει νέος Τσίπρας που να εμποδίζει αυτόν τον προμελετημένο αναχρονισμό.
Για τους ίδιους λόγους, το debate για το debate είναι η πιο ξεκούδουνη συζήτηση. Τι άλλο εκτυλίσσεται στη σκηνή επί επτά χρόνια παρά ένα διαρκές debate μεταξύ Μητσοτάκη και Τσίπρα; Πόσες ευκαιρίες είχαν οι δυο τους να δείξουν την πολιτική τους στόφα – να «σταθμιστούν» ο ένας απέναντι στον άλλον;
Εκ του συστάδην ή εξ αποστάσεως, η παρτίδα θυμίζει θαμώνες καφενείου που καβγαδίζουν κάθε μέρα πάνω από το ανοιχτό τάβλι. Και βρίσκονται την επομένη πάντα εκεί, στο ίδιο τραπέζι, για να ξανακαβγαδίσουν.
Θα έπρεπε να ευχόμαστε πιο ζεστά προεκλογικά πάθη; Μάλλον όχι. Εχουμε καεί πολύ πρόσφατα από τον βρασμό της δημοκρατίας των συγκινήσεων. Τόσο πρόσφατα, ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε τη σημασία της βαρετής οικειότητας. Και την ασφάλεια του προβλέψιμου.
Γήρας
Θα είναι μια εικόνα νοσηρή. Ενας 81χρονος και ένας 77χρονος θα μονομαχούν (ξανά) για τα σκήπτρα της ισχυρότερης δυτικής δημοκρατίας. Δεν είναι αυτό από μόνο του ένα τεκμήριο της παρακμής της Δύσης; Δεν είναι μια αντανάκλαση της αδυναμίας της να ανανεώσει τα ζωτικά νοήματά της; Δεν είναι επιπλέον αυτή η γεροντομαχία μια καλή λαβή για τους άλκιμους ηγέτες του αντίπαλου υποδείγματος, που μπορούν ακόμη να ενσαρκώνουν την ισχύ τους με το μυϊκό τους σύστημα; Κι όμως. Θα μπορούσε κανείς να αφηγηθεί την ιστορία της Δύσης ως μια διαρκή προσπάθεια χειραφέτησης από την εξουσία των σωμάτων – και επί των σωμάτων. Δυτικός είναι ο πολιτισμός όπου την αξία δεν την καθορίζει η βιολογία· όπου δεν κυβερνά η πυγμή, αλλά η πειθώ. Με μια δόση υπερβολής, θα έλεγε κανείς ότι γι’ αυτό πολέμησε η Δύση: για να μπορούν όλοι να καλλιεργούν τις ζωές τους μέσα σε περιβάλλον τέτοιας ασφάλειας και ευημερίας ώστε να παραμένουν διαυγείς και θαλεροί μέχρι τα εκατό τους.
Ανοχή
Για να το πούμε στη γλώσσα του 2015, που είναι και της μόδας: η πλειοψηφία δεν είναι φετίχ.