Τρεις εβδομάδες έμειναν έως τις εκλογές της 21ης Μαΐου και κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι θα βγάλει η κάλπη. Ωστόσο, από τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, αλλά και από τις γενικότερες τάσεις του εκλογικού σώματος, μπορούν να εξαχθούν κάποιες ασφαλείς εκτιμήσεις για το τι θα πρέπει να περιμένουμε.
Κατ’ αρχάς οι θέσεις του πρώτου, δεύτερου και τρίτου κόμματος θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες μετά από δημοσκοπήσεις 85 μηνών, που είναι απίθανο να αλλάξουν αν δεν πέσει ένας… μετεωρίτης στην πλατεία Συντάγματος.
Από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις φαίνεται ότι η Ν.Δ. ανακτά το έδαφος που έχασε μετά την τραγωδία των Τεμπών, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει στασιμότητα με οριακή άνοδο, ενώ και το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να έχει “κολλήσει” πέριξ του 10%. Η στασιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται στην αδυναμία να πείσει ότι αποτελεί αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης και στις διαρροές κάποιων αντισυστημικών ψηφοφόρων του προς το ΜέΡΑ25. Ο περιορισμός της δυναμικής του ΠΑΣΟΚ οφείλεται κυρίως στο ότι η πρόταση Ανδρουλάκη για αποκλεισμό των κ. Μητσοτάκη, Τσίπρα από την πρωθυπουργία δεν περνάει στο εκλογικό σώμα.
Ετσι, αυτή τη στιγμή τα μόνα ρεαλιστικά σενάρια που φαίνονται στον ορίζοντα –κι αυτά μετά τις δεύτερες εκλογές με ενισχυμένη αναλογική– είναι μία αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ. ή μια κυβέρνηση συνεργασίας Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ.
Κι αυτό γιατί η πιθανότητα να υπάρξει μετά τις πρώτες εκλογές μια «προοδευτική διακυβέρνηση» (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΜέΡΑ25) ή μια «κυβέρνηση των ηττημένων», φαίνεται αριθμητικά δύσκολο να επιτευχθεί, αφού το άθροισμα των τριών αυτών κομμάτων απέχει πολύ από το ζητούμενο 46%+.
Επιπλέον, είναι η στάση που τηρεί ο κ. Βαρουφάκης («Δήμητρα», ως σύστημα πληρωμών κ.λ.π.) στην προσπάθειά του να προσελκύσει την αντισυστημική αριστερή ψήφο που αποθαρρύνει κάθε τέτοιου είδους συνεργασία, την οποία και ο ίδιος ξορκίζει. Η αλήθεια είναι ότι και ο κ. Ανδρουλάκης αποκλείει τη συνεργασία με όσους «έπαιξαν τη χώρα στα ζάρια της δραχμής», καθιστώντας αδύνατη εν τοις πράγμασι μια κυβέρνηση ηττημένων ή μη.
Για να αποφύγουμε τις περιπέτειες, η χώρα χρειάζεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, το πραγματικό ζητούμενο είναι κατά πόσον η Ν.Δ. θα καταφέρει να συγκεντρώσει στις δεύτερες κάλπες της ενισχυμένης αναλογικής το πολυπόθητο ποσοστό που θα της εξασφαλίσει την αυτοδυναμία. Το οποίο, ως γνωστόν, εξαρτάται, από το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής. Οσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των κομμάτων που δεν θα πάρουν 3%, τόσο μειώνεται το ποσοστό που χρειάζεται το πρώτο κόμμα για να πετύχει αυτοδυναμία.
Τις τελευταίες εβδομάδες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι διάφοροι μικρότεροι κομματικοί σχηματισμοί –κυρίως δεξιά της Ν.Δ.– έχουν ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά, ενισχύοντας την πιθανότητα η Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές να είναι επτακομματική. Πράγμα που σημαίνει ότι η Ν.Δ. θα χρειαστεί μεγαλύτερο ποσοστό (π.χ. 38%+) για την επίτευξη αυτοδυναμίας.
Αλλιώς, το δίλημμα για τον κ. Μητσοτάκη θα είναι σημαντικό. Ή θα πρέπει να οδηγήσει τη χώρα σε τρίτες κάλπες στις αρχές Σεπτεμβρίου ή θα πρέπει να επιδιώξει μια κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ.
Στο δίλημμα αυτό πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ότι μια τρίτη κάλπη σημαίνει ότι η χώρα θα μείνει με υπηρεσιακή κυβέρνηση όλο το καλοκαίρι, όταν στην Τουρκία θα υπάρχει μια νέα κυβέρνηση, που ίσως επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία ακυβερνησίας στην Ελλάδα.
Το να βρουν οι κ. Μητσοτάκης και Ανδρουλάκης μια γλώσσα συνεννόησης είναι μάλλον mission impossible, αφού και οι δύο πλευρές έχουν ναρκοθετήσει με τη στάση τους μια τέτοια εξέλιξη. Η παρακολούθηση του τηλεφώνου του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ από την ΕΥΠ, σε συνδυασμό με την άρνηση για λόγους αρχής του κ. Ανδρουλάκη να δεχθεί να στηρίξει κυβέρνηση με πρωθυπουργό Μητσοτάκη, αποτελούν τεράστια εμπόδια για μια κυβερνητική συνεργασία.
Οι δύο αρχηγοί θα έχουν από τη μια πλευρά της ζυγαριάς τις προσωπικές τους ατζέντες και τις πολιτικές τους σκοπιμότητες και από την άλλη το συμφέρον της χώρας, που χρειάζεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Οχι μόνο για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου, αλλά και για την εξασφάλιση, το συντομότερο δυνατόν, της τόσο σημαντικής για την ευημερία της χώρας επενδυτικής βαθμίδας.
Ας ελπίσουμε να μη φτάσουμε ποτέ σε τέτοια διλήμματα.