Φαινόταν από καιρό ότι θα φτάναμε εδώ. Μπορεί τα Τέμπη να προκάλεσαν μια πρόσκαιρη ταραχή. Οι φόβοι όμως για αντισυστημικό κύμα –και οι υπερβολές για «νέο 2012»– εξέπνευσαν όσο γρήγορα είχαν φουντώσει. Επιστρέψαμε έτσι στο σκηνικό που είχε προδιαγραφεί από τα μέσα σχεδόν της τετραετίας. Ξέραμε ότι ο πρώτος θα έχει ελπίδες να σχηματίσει κυβέρνηση, αφού θα έχει κάψει την κάλπη της απλής αναλογικής. Ξέραμε ότι ο δεύτερος δεν μπορούσε να επανεφεύρει τον εαυτό του με τρόπο ριζικό, ώστε να ανατρέψει τους συσχετισμούς. Τι έμενε;
Εμενε η στάση του τρίτου. Αν κάποιος μπορούσε να εκτρέψει το στάνταρ εκλογικό σενάριο από τις ράγες του πεπρωμένου, θα ήταν το ΠΑΣΟΚ. Πώς; Επιδιώκοντας τη συγκρότηση κυβέρνησης από την πρώτη κάλπη.
Αυτή ήταν –και είναι ακόμη– η μόνη αριθμητικά εφικτή εναλλακτική στην κυβέρνηση αυτοδυναμίας: Να σχηματίσουν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή.
Το ΠΑΣΟΚ μοιάζει να μην μπήκε ποτέ στο δίλημμα της συνεργασίας.
Η διαθεσιμότητα του ΠΑΣΟΚ για μια τέτοια συνεργασία θα είχε για το ίδιο οφέλη, ακόμη κι αν το εγχείρημα ναυαγούσε. Το κόμμα θα μπορούσε να λέει ότι προσπάθησε σοβαρά να αποτρέψει τη δεύτερη εκλογή, αλλά προσέκρουσε στην εμμονή του πρώτου να κερδίσει μόνος την εξουσία, χωρίς να τη μοιραστεί.
Η εύλογη αυτή στρατηγική δεν είναι όμως η επιλογή του Νίκου Ανδρουλάκη. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν βάζει μόνο τον όρο να μην είναι πρωθυπουργός ο Μητσοτάκης. Χθες, στον ΣΚΑΪ, είπε ότι αν η επίδοση της Ν.Δ. είναι στο υψηλότερο ποσοστό που της δίνουν οι δημοσκοπήσεις, «να βρει άλλο κόμμα να συγκυβερνήσει». Είπε επίσης ότι δεν έχει στον νου του άγνωστο Χ για την πρωθυπουργία. Θα βρεθεί, λέει, «πρόσωπο κοινής αποδοχής». Δεν είναι ότι έχει βρει το πρόσωπο που θα «διορθώσει» τη λαϊκή βούληση και δεν το λέει. Δεν το λέει, επειδή δεν το έχει καν βρει.
Το μήνυμα αυτής της σκόπιμης ασάφειας είναι ότι ο Ανδρουλάκης δεν θα συμπράξει στον σχηματισμό κυβέρνησης. Δεν θα αξιοποιήσει δηλαδή την εκλογική και κοινοβουλευτική του δύναμη –που θα είναι υπέρτερη με την απλή αναλογική– για να ζορίσει τον Μητσοτάκη, προβάλλοντας ο ίδιος σαν σοσιαλδημοκρατικό κυβερνητικό αντίβαρο σε όσες καταχρήσεις καταλογίζει στον πρωθυπουργό. Αντιθέτως θα επιτρέψει στον Μητσοτάκη να διεκδικήσει την αυτοδυναμία σε συνθήκες διαζευκτικής πόλωσης («εγώ ή το χάος»).
Ο τόνος του Ανδρουλάκη προδίδει ότι ο ίδιος δεν μπήκε ποτέ στο δίλημμα. Η ευκολία με την οποία μιλάει για «DNA της Δεξιάς» μαρτυρεί ότι η αποστροφή του προς το ενδεχόμενο συνεργασίας με τη «Δεξιά» ήταν… γενετική. Το θεσμικό ατόπημα των υποκλοπών ήταν απλώς η λαβή για να ντυθεί η αποστροφή με τη ρητορική ενός ηθικο-θεσμικού πλεονεκτήματος. Με την επίκληση του «θεσμικού DNA» από το κόμμα που στήριξε κάποτε την κυριαρχία του στο δόγμα ότι «ο μόνος θεσμός είναι ο λαός».