Οι δρομείς της δεύτερης προεκλογικής κούρσας χτύπησαν την ευαίσθητη των ψηφοφόρων χορδή και η πλειοψηφούσα δύναμη φλέβα χρυσού. Φόροι. Το αέναο άχθος των ανθρώπων. Σήμερα, των παγιδευμένων στη φορολογική διαφάνεια υπερφορολογημένων φοροφοβικών Ελλήνων. Ναρκοπέδιο η συζήτηση προ της κάλπης για αύξηση φόρων.
Ομως εκκίνησε, και τώρα αγωνίζονται στην προεκλογική πίστα και μονοσήμαντες φοροελαφρύνσεις, όπως η αύξηση του αφορολόγητου ορίου, και πολυσήμαντες φοροεπιβαρύνσεις, όπως η μείωση του ορίου αφορολόγητων γονικών παροχών, η αύξηση του συντελεστή φορολογίας των μερισμάτων, η έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των μεγάλων επιχειρήσεων. Θεραπείες των ανισοτήτων, ευλογία για τους πολλούς; Ή φρένα στην ανάπτυξη; Μέσα στον αχό του φοροπόλεμου που γίνεται πόλεμος για την ψήφο, κατεδαφίζεται η ουσία. Και μοιάζουν χρόνος αδόκιμος οι εναπομείνασες τρεις προεκλογικές εβδομάδες για απαντήσεις γύρω από την ένταση και τις μεθόδους φορολόγησης, τους φόρους που πληρώνονται εμμέσως, εκείνους που επιβάλλονται και δεν εισπράττονται, το ύψος της φοροδιαφυγής, τις έκτακτες εισφορές σε συνθήκες ακραίας δημοσιονομικής ανάγκης – όταν οι φόροι αποτελούν σήμερα το μεγαλύτερο κρατικό έσοδο.
Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος έλεγε, «σε αυτόν τον κόσμο τίποτα δεν είναι σίγουρο, εκτός από τον θάνατο και τους φόρους». Δεν υφίσταται αστική δημοκρατία χωρίς φόρους, χωρίς ανταποδοτικότητα – σου δίνω, μου δίνεις. Σε όλους τους πολιτισμούς φόροι υπήρχαν, ενίοτε ασήκωτοι, ενώ ήταν πάγιες οι φοροεπιδρομές σε καιρό πολέμου –και οι πόλεμοι ήταν ακατάπαυστοι– και στα δύσκολα.
Τα πρώτα φορολογικά αρχεία (3300 π.Χ.) βρέθηκαν στη Σουμερία και στη νότια Μεσοποταμία. Εκεί ίσχυσαν από το 3000 π.Χ. οι πρώτοι εισαγωγικοί δασμοί. Στην Αίγυπτο του 3000-2800 π.Χ. οι κάτοικοι κατέβαλλαν στον φαραώ το ένα πέμπτο της σοδειάς τους, ενώ γραφείς του συνέλεγαν επιπλέον φόρο στο μαγειρικό λάδι. Στην αρχαία Ελλάδα, οι πλούσιοι πλήρωναν τα πολλά, κατέβαλλαν δασμούς, έκτακτες εισφορές σε καιρό πολέμου ή λιμού, οι μέτοικοι το μετοίκιον και τον ξενικό φόρο, οι πόρνες τον πορνικό. Οι Κινέζοι ήταν οι πρώτοι που επέβαλαν φόρο ακίνητης περιουσίας (600 π.Χ.). Ο Ιούλιος Καίσαρας ήταν ο πρώτος που θέσπισε τον φόρο επί των πωλήσεων. Ο Αύγουστος ο πρώτος που επέβαλε φόρο κληρονομιάς και ένα σύστημα άμεσης φορολόγησης, ένα είδος φόρου εισοδήματος. Οι Ρωμαίοι εισέπρατταν ακόμη φόρους από το δουλεμπόριο και την απελευθέρωση σκλάβων. Την περίοδο εκείνη, οι Ευρωπαίοι κατέβαλλαν φόρο γης, ζωής, κατασκευής, κατανάλωσης, δημοτικούς ή τοπικούς φόρους, δασμούς. Στους σκοτεινούς αιώνες που ακολούθησαν, η Ευρώπη επέστρεψε σε λιγότερο εξελιγμένα φορολογικά συστήματα και τα βασικά εμπορεύματα ήταν η γη και η εργασία. Στην Ελλάδα ήταν το χαράτσι, ο γνωστός οθωμανικός κεφαλικός φόρος, και η δεκάτη, και αυτή οθωμανική, το ένα δέκατο της αγροτικής παραγωγής (την αντικατέστησε ο Τρικούπης με τον φόρο επί αροτριώντων κτηνών), τα διαπύλια τέλη και οι δασμοί.
Αυταρχικοί ηγέτες σε απόγνωση τα φορολόγησαν όλα: την κατανάλωση αλατιού, αλευριού, ρυζιού, νερού, σαπουνιού, κεριού, τη χρήση αλόγου, καπέλου, παπουτσιού, το παίγνιο του ζαριού, τα μελίσσια, την καμινάδα, τα παράθυρα και τη γενειάδα, τη διαφωνία με την εξουσία, την επιβίωση από τη μάχη, την ίδια την ανθρώπινη ανάσα. Εχουν υπάρξει φόροι γάμου, αγαμίας, μετανάστευσης, εργασίας, επί των κερδών από τη διακίνηση ναρκωτικών, «επιχειρήσεις» ενοικίασης φόρων.
Για τους φόρους ξέσπασαν επαναστάσεις – ο κατά της βρετανικής αυτοκρατορίας Αμερικανικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας και η Γαλλική Επανάσταση. Οι πόλεμοι έφεραν φόρους. Ο φόρος εισοδήματος στη Μ. Βρετανία το 1799 και ο φόρος κύκλου εργασιών στη Γερμανία το 1918 ξεκίνησαν ως «προσωρινά» πολεμικά μέτρα. Μεταπολεμικό μέτρο η επινόηση του ΦΠΑ το 1954 από τον Γάλλο οικονομολόγο Μορίς Λορέ. Ακολούθησαν πολλές νέες, περί φόρων, σελίδες.
«Οι φόροι θα πρέπει να αντιστοιχούν στη φοροδοτική ικανότητα του ατόμου και, επιπλέον, θα πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, ευκόλως βεβαιούμενοι και αποδοτικοί», πίστευε ο Ανταμ Σμιθ. Κανένα κόμμα δεν θα ισχυριζόταν κάτι διαφορετικό. Ωστόσο, σήμερα, η συζήτηση περί της κρυφής ατζέντας των κομμάτων για τη φορολογία, την ελληνική πηγή φόβου και άλγους, μετατοπίζει πολλούς σε σημείο κοντινό σε σχέση με πρόσφατες τραυματικές αγωνίες. Οι προεκλογικές μέρες έχουν το προνόμιο να παίζουν με τα επιφαινόμενα. Και κάποιος χάνει, άλλος κερδίζει.