Μέρα γενικής αισιοδοξίας, η Τρίτη. Οι αγορές πασχίζουν να
συντονιστούν στις συχνές αλλαγές διάθεσης. Δεν το καταφέρνουν
πάντα, και προκαλούν απορίες. Μερικές αξίες κινούνται εντυπωσιακά –
αλλά όχι με τρόπο που ερμηνεύει η οικονομική θεωρία ή η πρακτική
των αγορών: ο χρυσός είναι χαρακτηριστική περίπτωση.
***
Στα καλά νέα: Το Κογκρέσο εκπέμπει μηνύματα αναβολής του αδιεξόδου.
(Η ανακούφιση, αν επιβεβαιωθεί, θα κρατήσει περίπου όσο απείχε ένα
έκτακτο Eurogroup από το επόμενο.) Η Ιρλανδία βγαίνει από το
Μνημόνιο. Το ελληνικό σπρεντ συρρικνώθηκε σε επίπεδα Οκτωβρίου
2010. Το επενδυτικό κλίμα στη Γερμανία (δείκτης ZEW) είναι στα
καλύτερά του από τον Απρίλιο του 2010. Η Κίνα διαμηνύει ότι τα
συναλλαγματικά της διαθέσιμα αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ.
***
Η παραφωνία: Η τιμή του χρυσού καταποντίστηκε κοντά σε χαμηλά
τριμήνου, αν και οι εξελίξεις είναι από αυτές που παραδοσιακά
ενισχύουν την τιμή του. Η συνεχιζόμενη πολιτική ένταση στις ΗΠΑ θα
διατηρήσει την τόνωση της οικονομίας με νέο χρήμα από τη Fed. Η
παραγωγή χρήματος παραδοσιακά ευνοούσε τον χρυσό. Παρ’ όλα αυτά,
μαζικές πωλήσεις την Τρίτη το πρωί γκρέμισαν την τιμή του.
***
Υπάρχει και άλλο δυσεξήγητο: Από την αρχή του χρόνου οι γνωστές
εισαγωγές χρυσού της Κίνας έχουν αγγίξει τους χίλιους τόνους. Παρά
την ύπαρξη λοιπόν ενός φορτωμένου με χρήμα αγοραστή με σταθερή
όρεξη για μεγάλες ποσότητες, η τιμή του χρυσού το 2013 αναμένεται
να καταγράψει πτώση. Μία ακόμη απορία δημιουργεί ο τρόπος πωλήσεων
και αγορών. Οι εντολές πωλήσεων εκδηλώνονται μαζικά – τεράστιες
ποσότητες βγαίνουν μεμιάς προς πώληση, ρίχνοντας την τιμή του. Αν η
πτώση είναι καταιγιστική, η άνοδος είναι βαθμιαία. Οι γκρεμοί και
οι ανηφόρες στο διάγραμμα της τιμής του –και οι εντυπωσιακοί όγκοι
συναλλαγών χωρίς γνωστή αφορμή– έχουν ενισχύσει τη φιλυποψία όσων
μιλούν για χειραγώγηση.
***
Τι συμβαίνει; Με την εμπορία χρυσού να παραμένει στα άδυτα των
αδύτων στους ισολογισμούς κεντρικών τραπεζών, κάθε άποψη είναι
φορτωμένη επιφυλάξεις. Οι παρατηρήσεις είναι πιο σίγουρες: Από την
αρχή της κρίσης η τιμή του χρυσού ανέβαινε όσο αυξανόταν το νέο
χρήμα – το οποίο δεν έχει σταματήσει. Η αγορά χρυσού είναι το
«αντίθετο στοίχημα» στο «τύπωμα», έτσι από το 2008 έως τα τέλη του
2011 η τιμή του γνώρισε μια σταθερά ισχυρή άνοδο, ανάλογη με τη
ρευστότητα που αυξανόταν. Μία σημείωση: Η τιμή των συμβολαίων
χρυσού εξαρτάται όχι μόνο από τη διαπραγμάτευση του φυσικού
μετάλλου, αλλά και παραγώγων προϊόντων: Χάρτινων, εμπορεύσιμων
τίτλων δηλαδή, «έναντι» χρυσού (ETFs).
***
Κάποια στιγμή, έγινε αντιληπτό ότι δεν υπάρχει αρκετό μέταλλο για
να καλύψει όλες τις «χάρτινες» απαιτήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι
στις μέρες του ράλι, το μεγαλύτερο ETF Fund διαχειριζόταν ποσότητα
χρυσού μεγαλύτερη από τα τότε αποθέματα της Κίνας – περίπου 1.000
τόνους. Ετσι οι μεγάλοι παίκτες άρχισαν να πωλούν. (Από μια άποψη,
υπάρχει αναλογία με το ξεφόρτωμα των τοξικών ελληνικών ομολόγων από
τις ευρωπαϊκές τράπεζες.) Η πίεση που ασκείται στην τιμή του
πολύτιμου μετάλλου θα διατηρηθεί μέχρις ότου μια κρίσιμη μάζα
συστημικών επενδυτών πουλήσει τα ETFs. Η αγορά τους έχει ήδη
συρρικνωθεί και αυτή σε επίπεδα 2010.
***
Η επένδυση σε χρυσό είναι η πιο απαισιόδοξη θέση που μπορεί να
πάρει κάποιος. Είναι το στοίχημα του Αρμαγεδδώνα – προεξοφλεί την
κατάρρευση της αξιοπιστίας των νομισμάτων. Το παγκόσμιο οικονομικό
σύστημα μοιάζει να έχει κερδίσει το στοίχημα της επιβίωσης, οπότε
μοιάζει λογικό οι επενδυτές να προεξοφλούν ανάπτυξη (κάποτε) και
όχι καταστροφή.