Δυσφορία και ανησυχία προκαλεί στην πλειονότητα των χωρών-μελών της Ε.Ε. η εκ νέου εκδηλωθείσα πρόθεση της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Μ. Βρετανίας να αξιοποιήσουν τις ρευστές διεθνείς συνθήκες προκειμένου να συγκροτήσουν ατύπως τριμελές «Διευθυντήριο», το οποίο θα επιλαμβάνεται ηγεμονικώς της χαράξεως ευρωπαϊκής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.
Ο κίνδυνος διολισθήσεως της ευρωπαϊκής ολοκληρώσεως σε επιμέρους συσπειρώσεις ετεροβαρών ομάδων χωρών διαγράφεται σαφής στον ορίζοντα, εξ αιτίας της διαμορφούμενης τάσεως των τριών ηγετικών δυνάμεων να αποσπασθούν των υπολοίπων εκ των 15 εταίρων.
Παρά την καθολική κατακραυγή εκ μέρους των 12 αποκλεισθέντων κρατών, αλλά και του προέδρου της Κομισιόν, Ρομάνο Πρόντι, για την προκλητική σύνοδο κορυφής των τριών μία μόλις ώρα πριν αρχίσει η σύνοδος κορυφής των «15» στη Γάνδη, τα επίδοξα μέλη του «Διευθυντηρίου» δεν πτοήθηκαν.
Την Κυριακή, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, παρέθεσε «δείπνο κορυφής» σε επιλεγμένους συνδαιτυμόνες, οι οποίοι κατ’ αρχήν επρόκειτο να είναι μόνον οι κ. Σρέντερ και Σιράκ. Οι αντιδράσεις υπήρξαν θυελλώδεις και υποχρέωσαν σε διευρυμένη σύνθεση της «διευθυντικής» συναθροίσεως, μέσω της μετά μεγίστης δυσφορίας προσκλήσεως των ηγετών της Ιταλίας και της Ισπανίας, πράγμα το οποίο προκάλεσε την έκρηξη του προεδρεύοντος στην Ε.Ε. Βέλγου πρωθυπουργού. Εν τέλει προσεκλήθη και αυτός, προκειμένου να κατευναστεί, ενώ ο Ολλανδός ομόλογός του ενεφανίσθη… απρόσκλητος!
Το τραγελαφικόν των διαδικασιών δεν πρέπει να οδηγήσει σε υποτίμηση της σοβαρότητος της καταστάσεως.
Η προ έτους αποτυχία της συνόδου κορυφής της Νίκαιας να επιλύσει επί μακροπροθέσμου βάσεως το πρόβλημα των κανόνων εύρυθμης λειτουργίας μιας διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ενώσεως, οδήγησε σε μια απροσδόκητη διακοπή των συζητήσεων περί του μέλλοντος της ευρωπαϊκής ολοκληρώσεως, αντί της αναμενόμενης εντάσεως των σχετικών προσπαθειών εξευρέσεως ικανοποιητικών απαντήσεων σε αυτές τις κορυφαίες προκλήσεις.
Το πρόβλημα, επομένως, υφίσταται. Η σύμπηξη «Διευθυντηρίου» αποτελεί όντως μια κάποια λύση, αποδεκτή ίσως από «τεχνοκρατική» διοικητική σκοπιά, εντελώς απαράδεκτη όμως από πολιτικής απόψεως. Η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκληρώσεως εμπεριέχει το στοιχείο της ολοένα και μεγαλύτερης εκχωρήσεως κυριαρχικών δικαιωμάτων εκ μέρους των κρατών – μελών της Ε.Ε., με αντιστάθμισμα την ισότιμη συμμετοχή κάθε χώρας – μέλους σε θεσμοθετημένες από κοινού διαδικασίες συναποφάσεων σε πολλαπλά επίπεδα.
Ακόμη και αυτή η τόσο εξαντλητικά δημοκρατική διαδικασία, όπως έχει αποδειχθεί, δεν έχει αποτρέψει την εμφάνιση πληθώρας κρίσεων, ορισμένων μάλιστα οξύτατων. Τελικά, όμως, πάντοτε κατέστη εφικτή η εξεύρεση λύσεων, ακριβώς διότι η ισότης των κρατών – μελών υποχρέωνε τους πάντες σε αναζήτηση συμβιβασμών και περιόριζε αντικειμενικά την αλαζονική επιβολή ιδιοτελών συμφερόντων.
Αν ανατραπεί αυτός ο κανόνας, τότε αλλάζει η βάση της ευρωπαϊκής ολοκληρώσεως και απειλείται η ελκτική δύναμή της, η οποία εξασφαλίζει τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Θα ήταν τραγωδία να συμβεί κάτι τέτοιο ακριβώς τώρα, που η επικείμενη κυκλοφορία του κοινού νομίσματος και η παγκόσμια αναστάτωση απαιτούν τη μέγιστη δυνατή ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Είναι προφανές, ότι τέτοιου είδους προβλήματα «καθημερινότητας» ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητες του πολιτικού προσωπικού, των δημοτικών αρχόντων και των «αρμοδίων» κρατικών υπηρεσιών, που διαθέτει η «ισχυρή» χώρα μας. Δεν μπορούν απλούστατα όλες αυτές οι «δυνάμεις» να δώσουν στο Λεκανοπέδιο την υποδομή (και σιγά το τρομερό έργο…) που είναι απαραίτητη, ώστε να μην πνίγεται στο νερό, όταν έρχονται δυνατές βροχές.