Ηπρωτοβουλία του Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ να καλέσει σε σύσκεψη ορισμένους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, με τους οποίους συνεζήτησε τις εξελίξεις του πολέμου εναντίον του Αφγανιστάν, ήταν αναμενόμενο να προκαλέσει την αντίδραση του πρωθυπουργού κ. K. Σημίτη, ο οποίος περιλαμβάνεται στους αποκλεισθέντες. Ευρωπαίους ηγέτες.
Αλλά παρόμοιες συνάξεις των εκάστοτε ηγετών της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας της Ισπανίας και της Ιταλίας είχαν γίνει κατ’ επανάληψιν στο παρελθόν και αφορούσαν στη συζήτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων και της ευρωπαϊκής προοπτικής της Κύπρου – θεμάτων ζωτικότερης εθνικής σημασίας απ’ ό,τι το αφγανικό ζήτημα.
Πέραν τούτου, είναι σαφές ότι η Μεγάλη Βρετανία, χώρα σημαντική και ισχυρή, που όμως δεν μετέχει στην ΟΝΕ και στο κοινό νόμισμα, την πλέον σοβαρή προσπάθεια για τη δημιουργία μιας ενιαίας Ευρώπης, επιχειρεί να αξιοποιήσει τον πόλεμο προκειμένου να επιβεβαιώσει τη θέση της στο σύστημα ασφαλείας της Δύσεως. Είναι ο μόνος «ηγετικός» ρόλος που της απέμεινε στην Ευρώπη, λόγω των ειδικών σχέσεων που διατηρεί με τις ΗΠΑ, και επειδή η Γερμανία δεν έχει ξεπεράσει το αίσθημα ενοχής, που σκοπίμως καλλιεργούν εμμέσως και οι σύμμαχοί της, ώστε να επιβεβαιώσει τη στρατιωτική ισχύ της εκτός των συνόρων της.
Το γεγονός ότι στις γαλλογερμανικές συναντήσεις κορυφής περί του μέλλοντος της Ε.Ε. φαίνεται να προστίθεται και μία εξωθεσμική διαδικασία διαβουλεύσεων περί της ασφαλείας της Ευρώπης κατόπιν βρετανικής πρωτοβουλίες, με τη συμμετοχή των ισχυρών κρατών της Ενώσεως, δεν συμβαδίζει με τις διαβεβαιώσεις του κ. Σημίτη προς τους πολίτες αυτής της χώρας, περί ισοτίμου συμμετοχής της Ελλάδος στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης και άλλα ηχηρά παρόμοια που κατά περίπτωση ακούγονται σε κομματικές και κυβερνητικές πανηγύρεις. Επί της ουσίας, αντί της επάρσεως θα ήταν σκόπιμο τόσο η πολιτική ηγεσία όσο και οι πολίτες της χώρας να αντιληφθούν ότι η συμμετοχή της Ελλάδος στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ είναι συμβατή με την ισχύ της -πολιτική, οικονομική και στρατιωτική- και όχι «ισότιμη», δίχως η παρατήρηση αυτή ωστόσο να μειώνει στο ελάχιστο τη σημασία της συμμετοχής της χώρας στους προαναφερθέντες οργανισμούς.
Είναι επίσης προφανές ότι κατά τη συζήτηση ζητημάτων όπως ο πόλεμος εναντίον του Αφγανιστάν και της διεθνούς τρομοκρατίας, η Ελλάς ελάχιστα μπορούσε να συνεισφέρει, διότι αγνοεί εν πολλοίς τα δεδομένα της περιοχής της Κεντρικής Ασίας και ούτε διαθέτει εύσημα ή εμπειρία στο ζήτημα της αντιμετωπίσεως της τρομοκρατίας – διεθνούς ή τοπικής.
Το δυσάρεστο είναι ότι η αντίδραση Ευωρπαίων ηγετών που δεν πρσεκλήθησαν από τον κ. Μπλέρ είχε συνέπεια τη συμμετοχή της βελγικής προεδρίας της Ε.Ε. και του κ. Χαβιέ Σολάνα στη συνάντηση του Λονδίνου και με αυτόν τον τρόπο, μια άτυπη, μη δεσμευτική σύναξη κατέστη περίπου ημιθεσμική. Ο κίνδυνος δημιουργίας ενός «προηγούμενου» κατά το οποίο η εκάστοτε προεδρία θα εκπροσωπεί ένα σύνολο χωρών της Ε.Ε., σε συναντήσεις περιορισμένης συνθέσεως, είναι εμφανής.
Από την άποψη αυτή, εάν η πρωτοβουλία του κ. Μπλερ χαρακτηρίσθηκε από ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες ως πλήγμα κατά της αντιλήψεως της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής αμύνης της Ε.Ε., οι αντιδράσεις των αποκλεισθέντων ηγετών περίπου την επισημοποίησαν, διά της παρουσίας θεσμικών οργάνων.
Η κοινή εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. εξακολουθεί να είναι ακόμη ζητούμενο και πολύ περισσότερο η κοινή άμυνα ή η συγκρότηση ευρωπαϊκού στρατού. Ορισμένοι αισιοδοξούντες θεωρούν ότι η εισαγωγή του κοινού νομίσματος θα επιταχύνει τις διαδικασίες για την ενιαία -και ουσιώδη- παρουσία της Κοινότητος στη διεθνή σκηνή. Αλλά επί του παρόντος και δεδομένου ότι δεν έχει καν αποφασισθεί ποια θα είναι η μορφή της ενιαίας Ευρώπης, πρωτοβουλίες όπως αυτή του κ. Μπλερ θα υπάρχουν και καλό θα είναι να αντιμετωπίζονται με αυστηρότητα στη διάρκεια των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και όχι με διαμαρτυρίες προς ικανοποίηση της κοινής γνώμης, στο εσωτερικό των κρατών-μελών.