Στα τέλη Σεπτεμβρίου, με αφορμή την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και την επισημοποίηση των εκτιμήσεων ότι το τρομοκρατικό πλήγμα κατά της Νέας Υόρκης και η αβεβαιότητα για την εξέλιξη των πραγμάτων επηρέαζαν αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα, η «K» είχε σημειώσει ότι οι υπεραισιόδοξες -τότε- εκτιμήσεις Ελλήνων αξιωματούχων δεν προσέφεραν καλές υπηρεσίες στον τόπο. Λόγος πανικού, βεβαίως, δεν υπήρχε (και δεν υπάρχει) όλοι όμως οφείλαμε να έχουμε συνείδηση των διεθνών οικονομικών πιέσεων και των επιπτώσεών τους, κάτι που δεν επιτυγχανόταν με τον εφησυχασμό.
Οι επισημάνσεις αυτές αποτελούν κοινή ομολογία σήμερα, αφού ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι των κυβερνητικών παραγόντων παραδέχονται ότι η επιβράδυνση της οικονομίας, αποδιδομένη όχι μόνο στις οικονομικές επιπτώσεις της πολεμικής κινητοποιήσεως, αλλά -πολύ περισσότερο- στον ψυχολογικό αντίκτυπο και στη μείωση της καταναλωτικής ζητήσεως, δεν εξαιρεί τη χώρα μας. Οι προβλεπόμενοι αναπτυξιακοί ρυθμοί αναθεωρούνται επί έλαττον, οι εκτιμήσεις για τα δημοσιονομικά γίνονται δυσμενέστερες, οι φόβοι αυξήσεως της ανεργίας επιτείνονται. Ουδείς πλέον αισιοδοξεί ότι η χώρα θα αποφύγει την διεθνή επιβράδυνση: ο προβληματισμός εστιάζεται στο πώς θα απορροφηθούν οι κραδασμοί και θα διατηρηθεί κατά το μεγαλύτερο δυνατό μέρος η αναπτυξιακή δυναμική.
Οι χθεσινές δηλώσεις του κ. Ν. Χριστοδουλάκη, με τις οποίες ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών υπαινίχθηκε επίσπευση επιμέρους σημείων της φορολογικής μεταρρυθμίσεως, προδίδουν ότι η κυβέρνηση εγκαταλείπει την παθητική στάση της… εν προσευχή αναμονής και εξετάζει μέτρα αναθερμάνσεως της οικονομικής δραστηριότητος προ των παρατεινομένων υφεσιακών τάσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι, πέραν της προωθήσεως όσων σημείων της φορολογικής μεταρρυθμίσεως είναι «ώριμα» κατά την έκφραση του υπουργού, ο τελευταίος ζήτησε επιτάχυνση των ρυθμών απορροφήσεως κονδυλίων του Γ’ ΚΠΣ. Ο κ. Χριστοδουλάκης προφανώς διαβλέπει τον κίνδυνο επιδεινώσεως της ανεργίας και προσφεύγει στα δύο διαθέσιμα «αντίδοτα»: τα κοινοτικά κεφάλαια και τα φορολογικά κίνητρα.
Ως προς την ανάγκη φορολογικής μεταρρυθμίσεως, λίγοι θα μπορούσαν να διαφωνήσουν. Το φορολογικό σύστημα, βασισμένο σε δεδομένα άλλων περιόδων, έχει υποστεί πλήθος αποσπασματικών τροποποιήσεων, δεν έχει όμως προσαρμοσθεί στις νέες οικονομικές συνθήκες, με αποτέλεσμα πολλές ρυθμίσεις του να είναι όχι μόνον άδικες, αλλά και να αποτελούν αντικίνητρο της οικονομικής δραστηριότητας χωρίς να συμβάλουν ιδιαιτέρως στα δημόσια έσοδα. Τα προβληματικά αυτά σημεία πρέπει να αλλάξουν – και όσο ταχύτερα γίνει αυτό, τόσο καλύτερα. Αρκεί, βεβαίως, οι αλλαγές, έστω υπό την πίεση των συνθηκών, να γίνουν με οργανωμένη πρόβλεψη των επιπτώσεών τους στην οικονομία και της συναρμογής τους προς το όλο φορολογικό σύστημα η τυχόν θέσπιση αποσπασματικών μέτρων με κύριο στόχο τη βραχυπρόθεσμη αύξηση των δημοσίων εσόδων, όπως έχει κατά καιρούς συμβεί στο παρελθόν, θα ήταν όχι μόνον εμβαλωματική αλλά και επιζήμια.