Ηεπίσκεψη Τζεμ στην Αθήνα αποδεικνύεται μια ολιγοήμερη ανακωχή στον πόλεμο των εμπρηστικών δηλώσεων, που έχει εξαπολύσει τον τελευταίο καιρό η τουρκική ηγεσία γύρω από το Κυπριακό. Προ ημερών είχαμε τις απειλές ότι η Τουρκία θα προσαρτήσει τα Κατεχόμενα εάν η Κύπρος ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Χθες, ο κ. Ετσεβίτ δήλωσε ότι εάν οι δύο κοινότητες ζήσουν μαζί, οι Ελληνοκύπριοι θα επιτεθούν και θα καταλάβουν τα σπίτια των Τουρκοκυπρίων(!), γεγονός που θα αναβιώσει την εθνοτική βία.
Ηταν μια σαφής προσπάθεια αφ’ ενός να αναζωπυρώσει τις παραδοσιακές προκαταλήψεις της τουρκικής κοινής γνώμης κι αφ’ ετέρου να φοβήσει τους Ευρωπαίους ότι η ένταξη χωρίς λύση θα τους προκαλέσει ανεπιθύμητες πολιτικές περιπλοκές. Στην πραγματικότητα, για πρώτη φορά η Αγκυρα έχει εγκλωβισθεί στην αδιάλλακτη πολιτική της. Η επικείμενη ένταξη διαφοροποίησε ποιοτικά τους πολιτικούς όρους.
Ο κ. Ετσεβίτ δεν ανησυχεί, βεβαίως, για την τύχη των Τουρκοκυπρίων. Ανησυχεί για τον γεωπολιτικό έλεγχο, που η χώρα του ασκεί στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της κατεχομένης Κύπρου. Τα λόγια του είναι σαφέστατα: «Οποιος βλέπει τον χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου, μπορεί εύκολα να δει ότι η ασφάλεια της ΤΔΒΚ είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων, αλλά και για την ασφάλεια της Τουρκίας»!
Τώρα, που τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, η Ευρωπαϊκή Ενωση επιδιώκει έντονα την επίλυση του Κυπριακού για να μην το κληρονομήσει. Προσκρούει, όμως, στην άρνηση Ντενκτάς να διαπραγματευθεί. Γι’ αυτό και προειδοποιεί με ολοένα και μεγαλύτερη αυστηρότητα την Τουρκία ότι εάν συνεχίσει την ίδια γραμμή πλεύσης θα ναρκοθετήσει τη δική της ευρωπαϊκή προοπτική.
Η Αθήνα και η Λευκωσία δεν έχουν κανένα συμφέρον να παρασυρθούν από την προσπάθεια της Αγκυρας να επαναφέρει το κλίμα έντασης για να υπερβεί μέσω αυτού το πολιτικό της αδιέξοδο. Προς το παρόν, τουλάχιστον, το πρόβλημα το έχει ο αντίπαλος. Η αρνητική στάση των Τούρκων διευκολύνει την ελληνική πλευρά, η οποία, λόγω της επικείμενης ένταξης, δεν έχει περιθώρια να χρεωθεί το κόστος ενός ναυαγίου.
Εάν, όμως, ο Ραούφ Ντενκτάς επιστρέψει στις συνομιλίες και υιοθετήσει μια πιο ευέλικτη τακτική, το πιθανότερο είναι ότι ο πρόεδρος Κληρίδης θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολύ επώδυνα διλήμματα. Οι δυτικές πιέσεις θα στραφούν κυρίως προς τη Λευκωσία, η οποία θα δεχθεί τον παρασκηνιακό εκβιασμό ότι εάν δεν προβεί στις ζητούμενες υποχωρήσεις, οι Ευρωπαίοι θα της επιρρίψουν την ευθύνη του ναυαγίου, για να παραβούν τη δέσμευση που ανέλαβαν στο Ελσίνκι.