Φίλος της πολιτικής, από εκείνους τους καλούς και αγαθούς -με την αρχαιοελληνική του όρου έννοια- που όσο περνούν τα χρόνια λιγοστεύουν, περιέγραφε πριν από λίγες μέρες την εμπειρία του από την επίσκεψη ενός εκπροσώπου της «μοντέρνας» πολιτικής επικοινωνίας. Νέος ο λεβέντης, από εκείνους τους μορφονιούς που όλα τα σφάζουν και όλα τα μαχαιρώνουν, άρχισε να περιγράφει το μοντέλο, με το γνωστό περίσσιο θράσος, που διακρίνει πολλούς του είδους. «Τα αναλαμβάνουμε όλα», εξήγησε στον συνομιλητή του, «από το προφίλ της παρουσίας σας στα Μέσα, μέχρι και τα πιο δύσκολα». «Τι εννοείτε;», ρώτησε διαπορών ο φίλος μας. «Είμαστε διασυνδεδεμένοι με διαφημιστικές εταιρείες, με εταιρείες δημοσκοπήσεων, έχουμε φίλους στα Μέσα Ενημέρωσης, μπορούμε ν’ αναπτύξουμε μηχανισμούς απόκρουσης επιθέσεων στο πρόσωπό σας, να επιχειρήσουμε αντιστροφή του κλίματος, να μεταφέρουμε αλλού τη συζήτηση, να παρέμβουμε γενικώς για την προβολή σας, να βελτιώσουμε τη θέση σας στη σειρά δημοτικότητας», συνέχισε απτόητος ο λεβεντομορφονιός, επαυξάνοντας την απορία του συνομιλητή του. Με το αυτό θράσος συνέχισε να περιγράφει ένα διασυνδεδεμένο μηχανισμό, να πουλάει την πραμάτεια του, τις υπηρεσίες δηλαδή ενός διασυνδεδεμένου δικτύου ημιεπισήμου βεβαίως, που δρα παρασκηνιακώς, προφανώς χωρίς αρχές, με αμοιβές κάτω από το τραπέζι και ποιος ξέρει τι άλλο. Οσο πέρναγε η ώρα τον έζωναν τα φίδια τον φίλο μας. «Και δεν μου λέτε, έχετε πολλούς πελάτες, ρώτησε», παριστάνων τον αφελή. «Πώς, πολλούς», απάντησε ο νέος της επικοινωνίας, «στελέχη κυβερνητικά, νέους βουλευτές, πολιτευτές και άλλους φιλόδοξους, που δεν έχουν την πρόσβαση, δεν διαθέτουν κάτι ισχυρό να επιτύχουν μια σταθερή παρουσία στα MME». «Και πόσο κοστίζει το πακέτο;», ξαναρώτησε ο έκπληκτος πια φίλος, που έβλεπε να ξετυλίγεται μπροστά του ένα απίστευτο σύστημα μοντέρνας, αλλά το ίδιο προκλητικής, αγοραίας προαγωγής πολιτικών, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τους σημαδεμένους προαγωγούς γυναικών της οδού Αθηνάς. «Εξαρτάται από την έκταση και τον χρόνο της συνεργασίας», ήταν η απάντηση, χωρίς να μπει σε περισσότερες λεπτομέρειες, όπως κάνουν οι καλοί έμποροι, που πρώτα παρουσιάζουν το προϊόν και μετά δένουν την αμοιβή. Στην πιάτσα πια μιλάνε για πολλά λεφτά, από 50 μέχρι 100 εκατ. δρχ. το κεφάλι, διαβεβαιώνοντας επίσης ότι οι πελάτες είναι πολλοί και γνωστοί. Τα ‘λεγε και τα ξανάλεγε ο φίλος μας και κούναγε την κεφαλή του, σημειώνοντας ότι τούτη η εμπορευματοποίηση των πάντων δεν είναι καλός οιωνός.
Το σύστημα μπάζει από παντού, δείχνει να έχει υποστεί διάβρωση υπόγεια, να ξεθεμελιώνεται, αποδεχόμενο πρακτικές που δεν έχουν καμία νομιμοποίηση, κινούνται στο σκοτάδι και οδηγούν σε πιο σύνθετες υπόγειες διαδρομές, όπου κυριαρχούν άλλα, ξένα προς τις κλασικές ιδέες της πολιτικής, της προσφοράς και της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος. Από την τυχόν αποδοχή και μόνο της «μοντέρνας» αυτής προαγωγής, η πολιτική και τα πρόσωπα που την εκφράζουν εμπλέκονται αυτομάτως στο δίχτυ της αμαρτίας. Μόνο και μόνο η εξασφάλιση της παχυλής αμοιβής των «προαγωγών» σε στέλνει στη διαπλοκή, αν και κατά πώς φαίνεται τα ίδια πρόσωπα της «εταιρείας» είναι σύνδεσμοι με τα συμφέροντα, ενδιάμεσοι κρίκοι της θρυλούμενης, αλλά μη αποκαλυπτόμενης πολιτικοοικονομικής διαπλοκής.
Θα ήταν ίσως αφελές να πιστέψει κανείς ότι οι συνθήκες που επέτρεψαν την ανάπτυξη ενός τέτοιου αδιαφανούς και στρεβλωτικού του δημοκρατικού πολιτεύματος μηχανισμού, δεν έχουν ευνοήσει τη διαμόρφωση και άλλων παρόμοιων σκοτεινών μηχανισμών επιρροής και σε άλλους κρίσιμους τομείς της δημόσιας ζωής. Απαντες σιγοψιθυρίζουν ότι και η απονομή της Δικαιοσύνης τελεί υπό την επιρροή τέτοιων παρεμβάσεων. Οπου να βρεθείς και να σταθείς θ’ ακούσεις για δικαστικές αποφάσεις που κερδήθηκαν έξω από τις δικαστικές αίθουσες ή για απαλλακτικά βουλεύματα που έθεσαν στο αρχείο πολύκροτες υποθέσεις, με εμφανή αδικήματα, αποδειδειγμένα κατά την προανακριτική διαδικασία. Για να μη μιλήσουμε γι’ αυτό καθαυτό το πεδίο της αμαρτίας, των κρατικών συμβάσεων και προμηθειών, το οποίο φαίνεται ν’ αποτελεί τη βάση για τη διαμόρφωση του πλήθους των παράπλευρων μηχανισμών άσκησης επιρροής σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής.
Οσο περνά ο καιρός και δεν υπάρχουν εκείνες οι κρίσιμες, διασωστικές και μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις, το σύστημα και τα υποσυστήματα που το υποστηρίζουν θα ισορροπούν σε ένα οριακό σημείο νομιμοφάνειας. Ολοι όμως γνωρίζουν ότι αυτή η ισορροπία θα επαυξάνει τις στρεβλώσεις και θα πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο μιας γενικευμένης έκρηξης, λυτρωτικής κατά μια εκδοχή, αλλά σίγουρα καταστροφικής.