Οπως συχνά-πυκνά έλεγε ο Σέρλοκ Χολμς (ή ο Κόναν Ντόιλ, για όσους αμφισβητούν την ύπαρξη του Σέρλοκ εκ μόνου του λόγου ότι δεν έζησε παρά σε βιβλία), όταν η πραγματικότητα και η λογική δεν συμφωνούν με τις παραδοχές μας, πρέπει να αναθεωρούμε τις παραδοχές μας και όχι την… πραγματικότητα. H συλλογιστική γραμμή Χολμς- Ντόιλ πρέπει, νομίζω, να μας οδηγεί και αυτές τις ημέρες των αποκαλύψεων για τη «17 Νοέμβρη»? ημέρες που, όσο και αν αυτό δεν πολυ-εκφράζεται στον Τύπο, δεν σημαδεύονται μόνον από την πλειοδοσία σε αντιτρομοκρατικά αισθήματα, αλλά και από κάποια μελαγχολία όσων είχαν πλάσει για τη «17N» το δικό τους μύθο και αισθάνονται ότι οι αποκαλύψεις τους διαψεύδουν.
Αν, όμως, οι εντυπώσεις του σήμερα δεν είναι λογικό να ανασυνθέτουν την πραγματικότητα του χθες, οι μελαγχολούντες δεν αποκλείεται να υποπίπτουν στο ίδιο λάθος με τους υπερ-καταγγέλλοντες.
Οι τελευταίοι, όσο και αν έχουν δίκιο στον ισχυρισμό τους ότι η «17N» υπήρξε μείζον πολιτικό πρόβλημα για τη χώρα, απομακρύνονται από την πραγματικότητα όταν επιχειρούν να την εμφανίσουν και ως κοινωνικό πρόβλημα. H δράση της οργάνωσης, φονικότατη, υπήρξε όμως εντοπισμένη, με αποτέλεσμα το ευρύ κοινό να μην την προσλαμβάνει ως άμεση απειλή, αφού δεν κινδύνευε να θυματοποιηθεί από αυτήν.
Αν πιστεύετε ότι αυτό αποτελεί αιρετική θέση, αρκεί να διαβάσετε το άρθρο του Στ. Ζούλα την Κυριακή, όπου σημειώνεται ότι σ’ αυτήν ακριβώς τη διαπίστωση στηρίζει η Νέα Δημοκρατία την εκτίμησή της ότι η εξάρθρωση της «17N» δεν αρκεί να υποσκάψει το προβάδισμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έναντι του ΠΑΣΟΚ. Αν, μετά από αυτά, επιχειρούσαμε να ελέγξουμε την ακρίβεια των σημερινών μας διαπιστώσεων, θα λέγαμε ότι με την εξάρθρωση της «17N» οι περισσότεροι δεν αισθάνονται ασφαλέστεροι, για τον απλό λόγο ότι προηγουμένως δεν αισθάνονταν απειλούμενοι. Οτι η οργάνωση έκανε ληστείες δεν αναίρεσε το γεγονός αυτό -ούτε μπορεί να το αναιρέσει εκ των υστέρων.
Οι ληστείες μάς φέρουν στο δεύτερο σκέλος των σημερινών μας εντυπώσεων. Πώς, άραγε, θα χρηματοδοτείτο μια τέτοια οργάνωση; Θα ήταν, ασφαλώς, καλύτερο για την εικόνα της να κρυβόταν πίσω της ένας ιδιόρρυθμος κροίσος ή εύποροι επαγγελματίες ικανοί να χρηματοδοτούν τους πολιτικούς τους φόνους εξ ιδίων.
Αυτό, όμως, δεν ήταν πολύ πιθανόν. H προσφυγή σε ληστείες ήταν εξαρχής η πιθανότερη μέθοδος χρηματοδότησης, όσο και αν απαρέσκει. Τώρα που επιβεβαιώνεται, δεν αρκεί να αναιρέσει την πολιτική ειδοποιό διαφορά αυτών των «ληστών» από τους… άλλους: τα χρήματα που αθροιστικά συγκέντρωσαν δεν ήταν τίποτε ιδιαίτερο για τόσα χρόνια και τόσους ανθρώπους? όσο για τη ροπή προς πλουτισμό, υποθέτει κανείς ότι, αν αυτή τους κινούσε, θα είχαν ενταχθεί στην οργάνωση του Τσακογιάννη -και όχι του «Λάμπρου».
Ανάλογη μυθοποίηση κρύβει η εντύπωση ότι οι συλληφθέντες είναι απογοητευτικές φιγούρες σε σχέση με ό,τι θα περίμενε κανείς. H «ουτοπία» θα εξυπηρετείτο ασφαλώς περισσότερο, αν οι ύποπτοι ήταν κάτι μεταξύ Τσε Γκεβάρα, Νόαμ Τσόμσκι και Μπάτμαν ή αν, έστω, έμοιαζαν όλοι με τον κ. Γιωτόπουλο. Αυτό, όμως, δεν ήταν πολύ πιθανόν -και επειδή άτομα εξιδιασμένου προβληματισμού δεν θα ήταν εύκολο να κάνουν το άλμα από την ιδεολογική οργή στις εν ψυχρώ εκτελέσεις, αλλά και επειδή, ακόμη και αν το είχαν κάνει, πιθανολογεί κανείς ότι θα τους σταματούσε πολύ γρήγορα η συνειδητοποίηση του πολιτικού αδιεξόδου- του γεγονότος ότι το σύστημα ζει και βασιλεύει και αυτοί απλώς σκοτώνουν.
Οι σημερινοί ύποπτοι, ιδίως οι εξ αυτών φερόμενοι ως λαλίστατοι προς τις αρχές, μπορεί να «πέφτουν λίγοι» για Μάινχοφ, πολλώ μάλλον για Ρομπέν των Δασών, δεν είναι όμως τόσο μακριά απ’ ό,τι όφειλε κανείς να πιθανολογεί. Και σίγουρα δεν υπήρξαν ανίκανοι: αψευδής μάρτυς το μακροσκελές κατηγορητήριο…