Για να μην αφήσουμε στον αέρα τη συζήτηση για το τραμ της παραλίας, επιτρέψτε μου σήμερα να επισημάνω τα κεντρικά και κρίσιμα σημεία των διαφωνιών και των εναλλακτικών λύσεων που, όπως συνήθως, έρχονται πολύ αργά και όταν έχουν ακυρωθεί. Διευκρινίζω ότι οι διαφωνίες και αντιπαραθέσεις παρατηρούνται τόσο μεταξύ ειδικών επιστημόνων, όσο και μεταξύ πολιτείας και πολιτών και ότι δεν περιορίζονται σε αυτά που ήδη δημοσιεύσαμε αλλά στα πολλαπλάσια άρθρα και επιστολές που είναι δύσκολο να δημοσιευθούν. Αναφέρομαι κυρίως στα επιχειρήματα του υπουργού Μεταφορών κ. Χρ. Βερελή (είχε την ευγένεια να μας στείλει σχετική του ομιλία και σε άρθρο – μελέτη του καθηγητή ΕΜΠ, του κ. Ιωάννη Γκόλια, μέλους της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που διαφωνεί με τα υπόλοιπα μέλη.
Το βασικό επιχείρημα του υπουργείου Μεταφορών και της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων είναι α) ότι η ιδιωτική μετακίνηση στην πυκνοδομημένη πόλη απαιτεί περίπου εκατό φορές περισσότερο χώρο απ’ ό,τι η δημόσια (με το μετρό, τον ηλεκτρικό, τα λεωφορεία, τα τρόλεϊ, το τραμ και τον υπεραστικό) και β) ότι οι ρύποι της ιδιωτικής μετακίνησης είναι 150 φορές περισσότεροι απ’ ό,τι της δημόσιας. Τα υπάρχοντα δημόσια μέσα πραγματοποιούν σήμερα 2,5 εκατ. μετακινήσεις ημερησίως και προβλέπεται να πραγματοποιήσουν 3,3 εκατ. τα επόμενα χρόνια στην Αττική. Αρα, η δημόσια μετακίνηση έχει απόλυτη προτεραιότητα. Με το επιχείρημα αυτό κανείς από τους εμπλεκομένους δεν διαφωνεί. Διαφωνούν όμως πολλοί για το συγκεκριμένο τραμ και τη συγκεκριμένη χάραξη των γραμμών του. Το πρώτο επιχείρημα που επικαλούνται οι διαφωνούντες (K. Αμπακούμκιν, I. Γκόλιας) είναι οι μετρήσεις που δείχνουν ότι η υπάρχουσα και η αναμενόμενη επιβατική κίνηση δεν είναι αρκετή για να τροφοδοτήσει ένα σύγχρνο τραμ και θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί με «καθαρά» λεωφορεία σε λεωφορειοδρόμους αποκλειστικής χρήσης. Λύση μηδαμινού οικονομικού και περιβαλλοντικού κόστους σε σχέση με το τραμ. Αρα στη συγκεκριμένη περίπτωση και για την έγκαιρη αντιμετώπιση των Ολυμπιακών Αγώνων στα αθλήματα της παραλίας είναι κατάλληλο το λεωφορείο και όχι το τραμ.
Το δεύτερο κρίσιμο σημείο διαφωνίας είναι η συγκεκριμένη χάραξη των γραμμών α) της παραλίας εις βάρος των πεζοδρομίων, των πλατειών και της ακτής, ενώ θα έπρεπε να είναι αποκλειστικά εις βάρος του αυτοκινητοδρόμου (εμμέσως το παραδέχεται και η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων) και β) της γραμμής Ζαππείου – παραλίας μέσω Αρδηττού και Καλλιρρόης (σε κοινή με τα I.X. αυτοκίνητα) και σε αποκλειστική γραμμή μέσω Νέου Κόσμου, Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου, όπου αναμένεται μεγάλη καταστροφή στην Παναγίτσα και στου Πράππα.
Ορθή κατά τους διαφωνούντες είναι η χάραξη μέσω Συγγρού με κατασκευή κόμβου στο Δέλτα του Ιπποδρόμου και τερματικό σταθμό μετεπιβίβασης στο Μετρό στου Φιξ. Από εκεί και ώς το Ζάπειο η συνύπαρξη με τα I.X. στην ίδια γραμμή, ακυρώνει όλα τα πλεονεκτήματα του πολυδάπανου τραμ.
Αυτά είναι τα κεντρικά και κρίσιμα σημεία της αντιπαράθεσης. Οπως για όλα τα μεγάλα και δαπανηρά έργα οι διαφωνίες και οι αντιπαραθέσεις εκδηλώνονται μέσω του Τύπου ή με διαμαρτυρίες και μαχητικές κινητοποιήσεις. Δεν εκδηλώνονται υπεύθυνα σε αξιόπιστα όργανα που να είναι σε θέση να προτείνουν μελέτες και λύσεις μέσα από αντικειμενικές διαδικασίες. Το έλλειμμα είναι θεσμικό και διαμορφώνει συνθήκες αυθαίρετων αποφάσεων αλλά και αδιαφάνειας σε όλα τα μεγάλα έργα.
Για το συγκεκριμένο έργο του τραμ διαπιστώνονται κενά και παραλείψεις στη μελέτη σκοπιμότητας, στη μελέτη εναλλακτικών λύσεων (υποχρεωτική σε όλα τα μεγάλα έργα) και προπαντός στην περιβαλλοντική μελέτη, όπου εντάσσονται και οι επιπτώσεις στη ζωή και στην περιουσία των κατοίκων. Αν ισχύουν όλα αυτά (κάποιος πρέπει να το κρίνει), λογικά οι εργασίες του συγκεκριμένου τραμ πρέπει να σταματήσουν αμέσως και η μελέτη να γίνει από την αρχή.
Επειδή αυτό δεν θα γίνει… σας εύχομαι καλά Χριστούγεννα και Καλές Γιορτές.