Τι είναι αυτό που οδηγεί τον φίλιο προς το ΠΑΣΟΚ Τύπο να αναζητεί «Κοπεγχάγη… Εσωτερικού», τους σκιτσογράφους να θυμούνται το καραμανλικό «έξω πάμε καλά» και τους επικοινωνιολόγους της κυβέρνησης να σπάνε τα μολύβια τους βλέποντας να ανοίγει ακόμα πιο πολύ η ψαλίδα ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τον… Σημίτη; Τι οδήγησε ένα δημοσιογράφο να καταθέσει στον πρωθυπουργό την απορία του «από εσάς περιμέναμε να τα καταφέρετε στα μικρά, αλλά εσείς ασχολείστε με τα μεγάλα»;
Είναι, άραγε, πιο απλό να κλειδώσεις τη δραχμή στο ευρώ από το να σκεπάσεις τον Κηφισό; Είναι πιο εύκολο να ελίσσεσαι ανάμεσα στα αντικρουόμενα συμφέροντα μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων και να προχωρείς, ενώ όταν αντικρίζεις τις αντιθέσεις των ομάδων πολιτικής δύναμης μέσα στο ΠΑΣΟΚ, να υποχωρείς;
Τα ερωτήματα τίθενται επίτηδες στην περιοχή του αυτονόητου για να απορριφθούν εξαρχής απλοϊκές απαντήσεις. Και οι δοξαστικές του τύπου «είναι πολύ Ευρωπαίος ο Σημίτης για τα μέτρα μας» και οι απαξιωτικές, που υποτονθορύζουν ορισμένα υψηλά κλιμάκια στο ΠΑΣΟΚ: «Τι να το κάνω το Κυπριακό, την τρομοκρατία, την Ολυμπιάδα και το ευρώ, εάν χάσω τις εκλογές;». Ειδικά η δεύτερη άποψη είναι ανατριχιαστικά κυνική, εάν αναλογιστεί κανείς την αντιστροφή της: πόσα και ποια, δηλαδή, θα ήσαν διατεθειμένοι να διακυβεύσουν ορισμένοι προκειμένου να μη χάσουν τις εκλογές.
Την ώρα, λοιπόν, που αναζητείται η Κοπεγχάγη… Εσωτερικού, θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε την πολιτική απόσταση από την Κοπεγχάγη έως το… εσωτερικό και να δώσουμε ορισμένες απαντήσεις γιατί «έξω πάμε καλά», όταν, πράγματι, πάμε καλά.
Στην Κοπεγχάγη, στο Ελσίνκι, στις Βρυξέλλες, ο Ελληνας πρωθυπουργός θυμίζει τον Ελληνα μετανάστη, που όταν βρέθηκε σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, σε ένα απαιτητικό σύστημα με κανόνες και αρχές, διακρίθηκε. Το κοινοτικό πολιτικό περιβάλλον διακρίνεται από αρχές, κανόνες, μετρήσιμους στόχους, διάλογο, συμβιβασμούς και εκβιασμούς, δούναι και λαβείν, υποχρεώσεις και δικαιώματα, απειλές βέτο ακόμη και βέτο. Οποιος, όμως, θέτει βέτο ή και μόνον απειλεί ότι θα θέσει, γνωρίζει ότι δαπανά ένα μέρος από το πολιτικό του κεφάλαιο και ότι, αν κάτι αρνήθηκε σε κάποιον, πρέπει να στέρξει να δεχθεί κάποιο άλλο αίτημά του γιατί η ζωή στην Ενωση είναι μικρή, γεμάτη γωνίες και σταυροδρόμια. Ολοι έχουν ανάγκη όλους και όλοι μαζί πρέπει να προχωρούν. Και όταν δεν προχωρούν έχουν εξουσιοδοτήσει την Επιτροπή να το επισημαίνει σε όλους. Ουδείς, βεβαίως, ισχυρίζεται ότι στην Ευρωπαϊκή Ενωση κυκλοφορούν μόνον πολιτικοί άγγελοι ή ότι όλοι οι δαίμονες δραπέτευσαν από την «Κοπεγχάγη» και βρήκαν άσυλο στο «εσωτερικό». Πολλές φορές και στην Ενωση συζητούν μέχρι φλυαρίας, κωλυσιεργούν, αναβάλλουν ή διαπιστώνουν ότι ορισμένα μόνον ή ελάχιστα ή και τίποτα δεν έκαναν από το προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Εχουν εφεύρει, όμως, όχι τον από μηχανής θεό, αλλά τον εκ περιτροπής προεδρεύοντα για να προτείνει λύσεις, να συμπεραίνει και, κυρίως, να κηρύσσει το τέλος των συζητήσεων, να ορίζει προθεσμίες και να τις τηρεί.
«Εως τις τέσσερις και μισή το απόγευμα το αργότερο θα σας περιμένουμε», είπε ο κ. Ράσμουσεν. Και δεν το είπε στον πρώτο τυχόντα. Το είπε στον πρόεδρο Μπους. Δεν ξέρω αν πρόσθεσε «…γιατί έχουμε και δουλειές», αλλά είναι βέβαιο ότι το εννοούσε. Οντως είχε δουλειές, και μάλιστα πολύ σοβαρές. Δέκα χώρες περίμεναν να συναντήσουν άλλες δεκαπέντε.
Η έλλειψη ενός θεσμού, μιας νοοτροπίας και μιας πρακτικής τύπου Ράσμουσεν είναι η πλέον εμφανής διαφορά που διακρίνει την «Κοπεγχάγη» από το «Εσωτερικό». Κάποιος που θέτει στόχους και προθεσμίες. Εκείνος που κηρύσσει περαιωθείσα τη συζήτηση και λέει αρκετά συζητήσαμε για το αγροτικό, αρκετά ακούσαμε για το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο, ξεπεράσατε τις προθεσμίες που ζητήσατε για τον Κηφισό. Αυτός που καταλήγει σε ένα συμπέρασμα, σε ένα «διά ταύτα», το οποίο δεσμεύει όλους.
Ενας Ράσμουσεν δεν κάνει το Εσωτερικό… Κοπεγχάγη. Προϋποτίθενται οι αρχές, οι κανόνες, το πλαίσιο εργασίας. Ο Ράσμουσεν εγγυάται, εφαρμόζει, αναλαμβάνει την ευθύνη. Ράσμουσεν χωρίς κανόνες είναι κωμωδία. Ούτε Ράσμουσεν ούτε κανόνες είναι ελληνική τραγωδία.
Από την αρχή της ηγετικής του σταδιοδρομίας, ο κ. Σημίτης είχε την τύχη να τον υποτιμήσουν οι αντίπαλοί του, εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ. Οι εκτός τον αποκαλούσαν υποτιμητικά «λογιστή» αγνοώντας ότι οι πολίτες είχαν κουραστεί και κορεσθεί από τον χαρισματικό βερμπαλισμό. Οι εντός τον χαρακτήριζαν «ο καθηγητής με το μπλοκάκι», ειρωνευόμενοι τις χρεώσεις που έκανε στους συνεργάτες του. Αν κάτι εδώ και δεκαοκτώ μήνες θέτει εν αμφιβόλω το πολιτικό προβάδισμα του ΠΑΣΟΚ του κ. Σημίτη είναι το διπλό ερώτημα, που ενοποιεί τους εντός και τους εκτός: «μήπως δεν κάνει καλά τους λογαριασμούς ή μήπως ξέχασε και το μπλοκάκι του;»
Σε δέκα ημέρες ο κ. Σημίτης παραλαμβάνει από τον κ. Ράσμουσεν την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Την προηγουμένη, όλοι οι άνθρωποι θα ανταλλάσσουν ευχές κάτω από το γκι ή και χωρίς γκι. Η «Κοπεγχάγη» θα εύχεται στον Ελληνα πρωθυπουργό να είναι ο Σημίτης που γνώρισε. Το «Εσωτερικό» θα του εύχεται «και… Ράσμουσεν».