Μέσα από τις γραμμές του κειμένου όπου διάβασε ο πρωθυπουργός με ακροατήριο τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός του, την περασμένη Πέμπτη δόθηκε και η επιβεβαίωση μιας σοβαρής τριετούς κυβερνητικής αποτυχίας του: Ζητώντας ΤΩΡΑ «ανανέωση», «νέα πρόσωπα πρώτης γραμμής», «νέες ιδέες» και υποσχόμενος ξεκίνημα πολιτικής για «πραγματική σύγκλιση» με τους μέσους όρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο κ. K. Σημίτης παραδέχθηκε εμμέσως πλην σαφώς ότι έχει χάσει μια τετραετία παραγωγικής πολιτικής. Παραδέχθηκε με τον τρόπο του ότι δεν έχουν άδικο εκείνοι που στη δημόσια σκηνή τον έχουν συχνά επικρίνει για το ότι ζήτησε και πήρε τη λαϊκή εντολή τον Απρίλιο του 2000 χωρίς να έχει ΤΙΠΟΤΕ σχεδιάσει για την εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο που ξεκινούσε μετά το κέρδος του στοιχήματος για τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη.
Οταν ο πρωθυπουργός, δέκα μήνες πριν από το κλείσμο της τετραετίας 2000-2004 υπόσχεται ότι προσπάθεια σοβαρή για «πραγματική σύγκλιση» θα αρχίσει να καταβάλλεται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, αυτό σημαίνει πως δηλώνει ότι μια τετραετία «έγινε καπνός»…
Μια και τέσσερα χρόνια χάθηκαν, ο πρωθυπουργός… εξαφανίζει αυτοτοποθετώντας την υπόθεση της ονομαστικής σύγκλισης στην «προηγούμενη» δεκαετία το χρονικό διάστημα. Και αναφέρεται στο μέλλον, σαν να μην υπήρξε επιτακτικό εθνικό αίτημα για πραγματική σύγκλιση το 2000-2004. Ετσι λέει σήμερα ο κ. K. Σημίτης: «… Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να παρουσιάζει ένα σχέδιο, πώς θα οδηγηθούμε στην πραγματική σύγκλιση, ένα Χάρτη Πραγματικής Σύγκλισης»…
Και σαν να είναι αυτό το θέμα κάτι νέο, κάτι που TΏPA μόλις τίθεται ως επιθυμητός και απαραίτητος εθνικός πολιτικός στόχος, ο πρωθυπουργός «εξηγεί» και τι είναι ακριβώς η «πραγματική σύγκλιση»: «… H πραγματική σύγκλιση αφορά τους μισθούς, την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα. Αφορά προπαντός και τη σύγκλιση στο κοινωνικό πεδίο, στις κοινωνικές παροχές, την υγεία, την εκπαίδευση, τις δημόσιες υπηρεσίες. Ανάπτυξη για όλους, με κοινωνική συνοχή και σεβασμό στο περιβάλλον»…
(Τονισμένη στο κείμενο είναι ακολούθως η παράγραφος: «Κεντρικός στόχος μας είναι η πολύπλευρη και αποφασιστική ενίσχυση του εισοδήματος, των δικαιωμάτων και των ευκαιριών όλων των Ελλήνων και ιδιαίτερα των χαμηλότερων εισοδηματικών τάξεων, των αδύναμων, αυτών που νιώθουν ανασφάλεια για το μέλλον»…
Τα αυτονόητα ως «κεντρικός στόχος». Λες και θα μπορούσε ποτέ να ειπωθεί από μια ηγεσία κόμματος ότι τα παραπάνω δεν την ενδιαφέρουν. Λες και ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν να δηλώνει ένας πολιτικός ότι έχει κεντρικό στόχο την αποδυνάμωση των εισοδημάτων, των δικαιωμάτων, των ευκαιριών των Ελλήνων, την αποδυνάμωση ιδιαιτέρως των χαμηλότερων εισοδηματικών τάξεων και την ενίσχυση των δυνατών, εκείνων που νιώθουν ασφάλεια για το μέλλον…)
,,,
Ο πρωθυπουργός έχει στον νου του πρωτίστως ένα πράγμα, όταν μιλάει για τα «νέα» και τα «φρέσκα» στο ΠΑΣΟΚ, για την «πραγματική σύγκλιση» και τα συναφή. Και αυτό το κατέγραψε στη δήλωση που έκανε μετά την τελευταία συνεδρίαση του προηγούμενου Εκτελεστικού Γραφείου. Είπε τότε ο κ. Σημίτης: «H δουλειά μας οφείλει να έχει σε όλους τους τομείς και σε όλες τις μορφές της ένα συγκεκριμένο κριτήριο, έναν συγκεκριμένο στόχο: να ετοιμάσουμε την πολιτική αναμέτρηση των εκλογών με όρους νίκης».
Είναι συνεπώς ξεκάθαρο ότι στη φάση αυτή, την τόσο δύσκολη γι’ αυτόν, ο κ. K. Σημίτης θέλει να δώσει με όποια δύναμη μπορεί να διαθέτει μια εκλογική μάχη σε ένα ασφαλές γι’ αυτόν κομματικό περιβάλλον. Και κατά την κρίση του, ασφαλές για τον ίδιο, σωστό και χρήσιμο ΠΑΣΟΚ είναι αυτό που θα είναι «προσαρμοσμένο» στη δική του μία και μόνη αλήθεια περί πολιτικής, οικονομίας, κοινωνίας, πολιτισμού και διεθνών σχέσεων της χώρας.
Εχοντας, λοιπόν, στον νου του τις επόμενες εκλογές («έτος εθνικών θεμάτων θα είναι το 2004», είπε, και άρα αν χρειασθεί άλλοθι για πρόωρες αυτό είναι ήδη έτοιμο), ο κ. K. Σημίτης για ένα πράγμα ενδιαφέρεται τώρα πλέον: για τη δημιουργία εικόνων που θα έδιναν στο εξής την εντύπωση ότι ένα σπουδαίο κυβερνητικό έργο παράγεται γενικώς, αλλά και για την ενίσχυση μηχανισμών πολιτικής διαφήμισης και προπαγάνδας («επικοινωνίας» λεγόμενης) με τους οποίους θα «προβληθεί» αυτό το έργο.
(Οπως είναι γνωστό οι «εκσυγχρονιστές» του ΠΑΣΟΚ πάντοτε παραπονούνται ότι «δεν προβάλλεται όπως πρέπει το έργο» της κυβέρνησης. Αναφέρονται προφανώς σε ένα «έργο» πολύ παράξενο, τόσο που να μην φαίνεται ή που να μην αφορά την κοινωνία και να έχει αυτό ανάγκη «προβολής».)
Περί «φρεσκάδας»…
Στην υπόθεση του ανασχηματισμού δεν πρέπει βεβαίως να προκαλεί καμία εντύπωση το γεγονός, ότι ο πρωθυπουργός διατήρησε άθικτο ολόκληρο το υπουργικό «ρετιρέ»? ούτε ότι το «νέο» πολιτικό «άνοιγμα» έχει να κάνει με την είσοδο του κ. N. Μπίστη και του κ. Βασ. Κοντογιαννόπουλου στο κυβερνητικό σχήμα. Γνωστό είναι ότι εφεδρικό στελεχικό δυναμικό ιδιαιτέρων ικανοτήτων για κυβερνητική αξιοποίηση δεν διαθέτει ο κ. K. Σημίτης στο στρατόπεδο των «εκσυγχρονιστών» του. Γνωστό είναι επίσης ότι όλα τα λεγόμενα «ανοίγματα» του κ. K. Σημίτη προς άλλους πολιτικούς χώρους για τη δημιουργία νέας «κεντροαριστεράς» απέτυχαν και ότι υποχρεωτικώς πλέον ο πρωθυπουργός εκτιμά ως «αριστερά» τον κ. Μπίστη και ως «κέντρο» τον κ. Κοντογιαννόπουλο.
Πέρα από αυτά, όμως, με τη διατήρηση του υπουργικού «ρετιρέ» πιστοποιείται συμβολικώς μια πραγματικότητα: ο πρωθυπουργός δεν διαθέτει καμιά NEA ΠΟΛΙΤΙΚΗ ώστε να χρειάζεται μια νέα σύνθεση «κορυφαίων» υπουργών για την υλοποίησή της. Οταν δεν έχει πολιτικώς τίποτε το ουσιαστικό να αλλάξει ο πρωθυπουργός, γιατί να μετακινήσει -φορτώνοντας και με περισσότερα «εσωτερικά» προβλήματα το κόμμα του- τους υπουργούς Οικονομίας, Εξωτερικών, Ανάπτυξης, ΠΕΧΩΔΕ, Εθνικής Αμυνας, Εσωτερικών, Πολιτισμού, Γεωργίας, Μεταφορών;
Δεν είναι, λοιπόν, στην κυβέρνηση που θα έπρεπε να περιμένει κανείς τα πρώτα δείγματα «νέων» προσώπων με «φρεσκάδα» και «νέες ιδέες». Δεν είναι του παρόντος μια τέτοια εξέλιξη. Τη «φρεσκάδα» στη φάση αυτή τη θέλει ο πρωθυπουργός σε άλλους (κομματικούς) τομείς που τον ενδιαφέρουν. Γι’ αυτό άλλωστε και δεν διστάζει να φέρει στο νέο κυβερνητικό σχήμα έως και ένα πρόσωπο καθόλου «φρέσκο» -τον κ. Κίμωνα Κουλούρη (σήκω Ανδρέα να με δεις)- προκειμένου να προσφέρει στην κοινή γνώμη του ΠΑΣΟΚ ένα, μικρό έστω, δείγμα «ενωτικής» πρόθεσης της ηγεσίας.
,,,
Δεν είχε, ας μην το ξεχνάμε, ουσιαστικώς κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα με την κυβέρνησή του ο κ. K. Σημίτης, ώστε να θέλει να φέρει «ριζικές» αλλαγές στο σχήμα της. Την πολιτική του, ως διαχείριση τρεχουσών υποθέσεων, χωρίς φαντασία, χωρίς πραγματικές «τομές», μια χαρά την υπηρέτησαν όλοι οι «κορυφαίοι» και οι «δεύτερης τάξης» υπουργοί του. Ενα ΔΙΚΟ TOY κόμμα, ένα «κόμμα K. Σημίτη» θέλει ο πρωθυπουργός, όχι μια νέα κυβέρνηση.
Ο ανασχηματισμός προέκυψε ως δευτερεύον υποχρεωτικό αποτέλεσμα της κίνησης που έκανε ο κ. Σημίτης για «ανανέωση» του κόμματος με αιχμή της προσπάθειάς του την ευθεία επίθεση εναντίον του K. Λαλιώτη. Ενα «κόμμα K. Σημίτη» δεν μπορεί να δώσει χώρο σε ένα τέτοιας εσωκομματικής επιρροής στέλεχος. Αλλά, αν το κτύπημα εναντίον του γραμματέα εμφανίζεται εντασσόμενο σε μια μείζονα προσπάθεια για κάποιο «νέο ξεκίνημα», υποχρεωτικώς πρέπει αυτή να συνοδευτεί και από έναν ανασχηματισμό. Αυτό και έγινε. Και με τους «κορυφαίους» υπουργούς να παραμένουν στις θέσεις τους, ο κ. Σημίτης μπορεί να ισχυρίζεται ότι «απομόνωσε» τώρα τον κ. K. Λαλιώτη. H συνέχεια θα δείξει, αν θα είναι ή όχι λαμπρό το μέλλον του νέου κόμματος που θέλει να διοικεί τώρα ο κ. Σημίτης και το όποιο ενδεχομένως θα αναλάβει έτσι «προσαρμοσμένο» σε «νέες πραγματικότητες», εγχώριες και διεθνείς, ο κ. Γ. Αν. Παπανδρέου.
Εκ του ασφαλούς το «ρίσκο»;
Παρά τη δύσκολη κατάσταση που έχει τώρα ενώπιόν του ο κ. K. Σημίτης, παρά την έντονη επιθυμία του για άλλη μια και «όπως όπως» εκλογική νίκη, ο πρωθυπουργός δείχνει να κινείται αρκετά ψύχραιμα, παίρνοντας το «ρίσκο» των αλλαγών στο κόμμα σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο και στην προοπτική μιας σκληρής εκλογικής μάχης.
Μπορεί όμως να αιτιολογηθεί η ψυχραιμία την οποία επιδεικνύει σε αυτήν τη φάση των εξελίξεων ο πρωθυπουργός, αν αληθεύει η πληροφορία που δίδεται από αξιόπιστες πολιτικές πηγές, κατά την οποίαν: ο κ. K. Σημίτης ΓΝΩΡΙΖΕΙ, ότι σε περίπτωση εκλογικής ήττας και αποχώρησής του από την ηγεσία του κόμματός του, δεν θα κλείσει «συνταξιούχος» την πολιτική σταδιοδρομία του, αφού έλαβε προ ολίγου καιρού παρασκηνιακώς τη διαβεβαίωση ΔΥΟ ηγετών ισχυρών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ότι θα περάσει σε μια προεδρική θέση οργάνου της Ενωσης.
Από τις πηγές αυτές λέγεται, ότι αυτή η διαβεβαίωση προκάλεσε μια ιδιαίτερη πολιτική ευφορία στον κ. Σημίτη, και του έδωσε και την ψυχολογική δύναμη να πάρει το «ρίσκο» για μια τελευταία μεγάλη εσωκομματική «έφοδο» στο ΠΑΣΟΚ και να «εκτελέσει» τον κ. Λαλιώτη (τον οποίον έτσι κι αλλιώς βαθύτατα αντιπαθεί).
Αν ο πρωθυπουργός έχει συνεπώς καταφέρει να εξασφαλίσει για τον εαυτό του μια καλή συνέχεια στην καριέρα του ως «Ευρωπαίος» πολιτικός πλέον, μπορεί να έχει τώρα και την ψυχραιμία που του χρειάζεται για να αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες (και ενδεχομένως και μια νέα κρίση στο ΠΑΣΟΚ), αλλά και την ευκαιρία να χαρεί άλλο ένα «κοπάνημα» αυτού του κόμματος, που πάντοτε «του καθόταν στον λαιμό». Ας μην λησμονείται πόσα πολλά χρόνια έκανε, από το 1974 υπομονή ο σημερινός πρωθυπουργός και πόσα «κατάπιε» έως το 1996, για να μπορεί σήμερα να είναι ο προϊστάμενος της ομάδας των φιλόδοξων «ιστορικών στελεχών» και να «ταπεινώνει» ένα στέλεχος, όπως ο κ. K. Λαλιώτης.