Φέτος το καλοκαίρι άρχισε νωρίς. Με μικρούς καύσωνες και αποπνικτικά απομεσήμερα, με το πνεύμα -τα υγρά ζεστά βράδια- άπραγο, σπαταλημένο στον καθημερινό κάματο και τα αναπότρεπτα άγχη. H θάλασσα, ένα όνειρο δροσερό, διόλου άπιαστο. H καθαρτήρια βουτιά στο αναζωογονητικό υγρό στοιχείο, σχεδόν σωματική ανάγκη.
Η θάλασσα και το κολύμπι είναι κάτι σαν μιμητική συνήθεια – η τυπική διασκέδαση των ημερών… Οταν όμως βλέπεις, αυτές τις ημέρες, στις γειτονικές στο άστυ παραλίες (και όχι μόνο) τα «σαρδελοποιημένα» κορμιά κάτω από τον ήλιο ή στο νερό, μάλλον σχηματίζεις την εντύπωση ότι πρόκειται περί συλλογικού πάθους.
Ωστόσο, δεν κολυμπούσαν πάντοτε οι άνθρωποι. Σε κάποιες εποχές, που διήρκεσαν πολλές εκατονταετηρίδες, το κολύμπι ήταν ανύπαρκτο σαν δραστηριότητα, ενώ σε άλλες ήταν αληθινή μανία – ορισμένα άτομα καταστράφηκαν από το πάθος τους για το κολύμπι. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αγαπούσαν πολύ το νερό, το ίδιο και οι αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι. Πολλοί από τους επιγόνους τους το αποστρέφονταν για αιώνες, ενώ η απολαυστική αυτή συνήθεια επανήλθε στη θερινή πρακτική πολλών λαών μόνο στους δύο τελευταίους αιώνες.
Η λατρεία της φύσης που ενέσκηψε με την άνθηση του ρομαντισμού (ώς τότε κανείς δεν έμπαινε στη θάλασσα, ελάχιστοι κολυμπούσαν στα ποτάμια, με κάποιες μικρές εξαιρέσεις αριστοκρατών, οι οποίοι, γι’ αυτήν τους τη συνήθεια είχαν τη ρετσινιά του ιδιόρρυθμου), ξύπνησε ένα ακατάσβεστο πάθος για τη θάλασσα και τη φοβερή δύναμή της και έκανε πάλι δημοφιλές το κολύμπι. Πολλές κατευθύνσεις πήρε η λατρεία των κλασικών για το κολύμπι: τη ρομαντική, τη διονυσιακή, την απολλώνια.
Για άλλους, πάλι, η θάλασσα ήταν μια απελευθέρωση από τις επίγειες αντιξοότητες. Για παράδειγμα ο Μπάυρον, που είχε κάποιο ελάττωμα στο πόδι και κούτσαινε, ένιωθε να αποκτά τη φυσική του αρτιότητα μόνο μέσα στο νερό. Ετσι το κολύμπι ήταν γι’ αυτόν τα πάντα. Πρόκληση και απόλαυση, άσκηση και πάθος. Ενα από τα πράγματα για τα οποία καυχιόταν ήταν η διέλευση του Ελλήσποντου κολυμπώντας.
Σήμερα δεν ξέρουμε πόσοι νιώθουν σαν τον Πίνδαρο, σαν τους Ρωμαίους που στην κυριολεξία μούλιαζαν μέσα στα νερά, σαν τον Μπάυρον ή τον Σέλεϊ που λάτρευε τη θάλασσα, αλλά δεν ήξερε να κολυμπάει, πάντως γεγονός είναι ότι ελάχιστοι από αυτούς που πλατσουρίζουν ή βουτάνε ξέγνοιαστα στα νερά γνωρίζουν τους κινδύνους της θάλασσας. Και μπορεί ο Σέλεϊ να βρήκε τον θάνατο στην πιο αγαπημένη αγκαλιά της ζωής του, το νερό (στα βαθιά του Βιαρέτζιο με ένα βιβλίο του Σοφοκλή σφιγμένο στα χέρια του), αλλά είναι αμφίβολο αν έστω και ένας από αυτούς που πνίγονται κάθε μέρα στη θάλασσα -έως και πέντε το 24ωρο- έχουν αυτό το τέλος από ένα μοιραίο πάθος για το υγρό στοιχείο. Μάλλον δεν είχαν προσέξει αρκετά.