Είναι τοις πάσι γνωστό ότι, πέραν των εποχικών ειδών και των εποχικών εκπτώσεων, στην Ελλάδα ανθεί και η εποχική… νομοθεσία! Τυπικό παράδειγμα, το πρόβλημα των αυθαιρέτων. Κάθε νεοπαγής κυβέρνηση υπόσχεται να θέσει τέρμα σ’ αυτό το «εθνικό μας σπορ», επιδίδεται σε ένα- δύο θεαματικές κατεδαφίσεις (σε μια από τις τελευταίες περιπτώσεις που ενθυμούμεθα, την πλήρωσε ένας δυστυχής μελισσουργός της… Μακρονήσου!), για να έρθει, την προεκλογική περίοδο, να διευρύνει τη «λαϊκή συμμετοχή» στην αυθαιρεσία, με χαριστικές διατάξεις προς άγραν ψηφοφόρων.
Δυστυχώς, ούτε το «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ απέφυγε την πεπατημένη των προκατόχων του – αν και θα περίμενε κανείς ότι η ανάδειξη του μέχρι πρότινος υπουργού Δημόσιας Τάξης σε κορυφαίο αξίωμα θα εκφραζόταν με μια εντονότερη κυβερνητική ροπή προς την ευνομία. H χθεσινή, κοινή υπουργική απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ και υπουργείου Οικονομικών προβλέπει «ευκολίες πληρωμής» για τους υπό νομιμοποίηση αυθαιρετούντες και δραστική επιτάχυνση των διαδικασιών ώστε τα κτίσματα της τόλμης τους να εφοδιασθούν το συντομότερο με «φως- νερό- τηλέφωνο», κατά το γνωστό εύρημα παλαιότερων διαφημίσεων παραθαλάσσιων αγροτοτεμαχίων.
Δεν μπορεί, βεβαίως, να αρνηθεί κανείς ότι το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, με ποικίλες κοινωνικές προεκτάσεις. Ουδείς θα χειροκροτούσε μια ισοπεδωτική, ανάλγητη στάση της Πολιτείας απέναντι στους «μη έχοντες» -εσωτερικούς ή εξωτερικούς μετανάστες, παλιννοστούντες κ.α.- που αναζήτησαν, έστω παράτυπα, μια λύση στο οξύ στεγαστικό τους πρόβλημα. Αλλά και ουδείς δύναται να πιστέψει ότι ο απίστευτος αριθμός του ενός εκατομμυρίου αυθαιρέτων κτισμάτων ανά τη χώρα καλύπτει μόνο ή κυρίως τέτοιες περιπτώσεις. Αλλωστε, από τις ευεργετικές διατάξεις της νέας κυβερνητικής ρύθμισης θα ωφεληθούν επίσης (ίσως μάλιστα κατά κύριο λόγο) οι «έχοντες», οι οποίοι θα νομιμοποιήσουν αυθαίρετα μέχρι και 400 τετραγωνικών μέτρων, καταβάλλοντας πρόστιμα έως και 30.000 ευρώ.
Το γεγονός ότι, στο αρχιπέλαγος της αυθαιρεσίας, υπάρχουν νησίδες μιας ορθολογικής, υπεύθυνης οικιστικής ανάπτυξης που σέβεται το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά (π.χ. Υδρα, Πήλιο, Ζαγοροχώρια, Μάνη), επιβεβαιώνει ότι όπου η κρατική ενθάρρυνση συναντιέται με τη δημιουργικότητα των τοπικών κοινωνιών, ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός. Δυστυχώς, πρόκειται για τις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Και ο κανόνας θέλει τις εκάστοτε κυβερνήσεις να είναι δέσμιες όχι μόνο της γνωστής διαπλοκής με ορισμένα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα, αλλά και μιας άλλης, κακώς υποτιμημένης διαπλοκής με το τεράστιο δίκτυο των- εκλογικά σημαντικότατων- μικροσυμφερόντων, που τείνουν να δικαιώσουν ένα παλιό σύνθημα σε μια νέα εκδοχή του: «Νόμος είναι το δίκηο του αυθαιρετούντος μικροϊδιοκτήτη»!