Σήμερα, ο πρωθυπουργός, ο κ. K. Σημίτης, θα εξαγγείλλει τις βασικές αρχές του νέου εκλογικού νόμου. Από δημοσιεύματα του Τύπου εικάζεται ότι ο εκλογικός νόμος θα διατηρήσει τη μία και βασική αρχή του ισχύοντος και πολλών προηγουμένων: ότι το πρώτο κόμμα, με ελάχιστο ποσοστό ψήφων 40%-42% (με μάλλον απρόβλεπτες και σπάνιες προϋποθέσεις και με μικρότερο) εξασφαλίζει κοινοβουλευτική πλειοψηφία και σχηματίζει κυβέρνηση. Οι άλλες σχεδιαζόμενες μεταβολές, π.χ. η κατάτμηση μεγάλων εκλογικών περιφερειών, μπορεί να αποβούν πολύ σημαντικές, αλλά μάλλον δεν θα αναιρούν την παραπάνω αρχή και γενικότερα δεν θα μεταβάλλουν τον άτολμο συντηρητισμό της νέας «εκσυγχρονιστικής» προσπάθειας. Τα λεγόμενα περί βαθύτερης μεταβολής του πολιτικού συστήματος δεν αντέχουν σε σοβαρή συζήτηση: Ιδού γιατί:
Το θεμελιώδες χαρακτηριστικό του πολιτικού μας συστήματος μετά το 1974 και ειδικότερα μετά το 1977 είναι η συγκέντρωση της πολιτικής εξουσίας σε δύο μεγάλα πολυσυλλεκτικά κόμματα, κεντροδεξιό το ένα και κεντροαριστερό το άλλο. Το ένα στην κυβέρνηση και το άλλο στην αντιπολίτευση, με κύριο ρόλο να εισπράττει, ως πολιτικό κέρδος το πολιτικό κόστος του άλλου. Επειδή όλες οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες, ιδιαίτερα στην οικονομία και στην κοινωνική πολιτική, έχουν αναπότρεπτο πολιτικό κόστος οποιοδήποτε κόμμα και αν τις ασκεί, προκύπτουν δύο σημαντικά αποτελέσματα: H κυβερνητική πολιτική μοιραία υποβιβάζεται σε συναλλασσόμενη διαχείριση πελατειακών σχέσεων (δομική εστία ευρύτατης διαφθοράς) με το λιγότερο δυνατό κόστος. Και η πολιτική της αντιπολίτευσης σε διαχείριση της (αναπότρεπτης) κοινωνικής δυσαρέσκειας, με ακραία στάση μηδενιστικής άρνησης. Το ΠΑΣΟΚ, άσκησε κατά καιρούς και έδωσε μαθήματα κυβερνητικής διαχείρισης των πελατειακών σχέσεων και ακραίας αντιπολιτευτικής άρνησης.
Μεταξύ αυτών των δύο πόλων διαμορφώθηκαν η πολιτική τέχνη, ο πολιτικός διάλογος, το πολιτικό ήθος, ο τρόπος διακυβέρνησης και γενικότερα η πολιτική μας κουλτούρα χωρίς έμπνευση, χωρίς οράματα και φαντασία. Χωρίς τολμηρές πρωτοβουλίες και τις αναπότρεπτες πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις.
Τα εφαρμοσθέντα από το 1974 εκλογικά συστήματα στηρίζουν και τροφοδοτούν το σύστημα των δύο πολυσυλλεκτικών κομμάτων εξουσίας, με όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που το συνοδεύουν. Αν αληθεύουν οι πληροφορίες και οι εικασίες για τον σχεδιαζόμενο εκλογικό νόμο δεν φαίνεται ότι το σύστημα αυτό θα αλλάξει στην ουσία του.
Το πολυσυλλεκτικό κόμμα εξουσίας είναι στην πραγματικότητα άτυπος αρχηγικός συνασπισμός κομμάτων και τάσεων, με τον «αρχηγό» σε μόνιμο ρόλο συναλλασσομένου ισορροπιστή. Δεν είναι συμμαχίες βάσει συμφωνιών και προγράμματος και πολύ λιγότερο αποτελούν τον πόλο για τη συγκρότηση ευρύτερων πλειοψηφιών για την εφαρμογή συγκεκριμένου προγράμματος. Π.χ. η Ν.Δ. προσπαθεί να πείσει ότι δεν είναι και τόσο φιλελεύθερη και το ΠΑΣΟΚ ότι δεν είναι και τόσο σοσιαλιστικό, αναιρώντας έτσι την εναλλαγή στην εξουσία με διακριτό το διαφορετικό περιεχόμενο.
Το δίλημμα δεν είναι μεταξύ σταθερών και ομοιογενών κυβερνήσεων που εξασφαλίζει η ενισχυμένη αναλογική και ασταθών και αδύναμων κυβερνητικών συμμαχιών που συνεπάγεται η απλή αναλογική. Το δίλημμα είναι μεταξύ αρχηγικού και πολυσυλλεκτικού συνασπισμού και προγραμματικής πολιτικής συμμαχίας.