O Πάπας Ιωάννης Παύλος δεν έχει καταρρίψει, χάρη στα ταξίδια του, μόνο το ρεκόρ των χιλιομέτρων αλλά και το ρεκόρ των αγιοποιήσεων. Τον ακριβή αριθμό τον ανέφεραν τα ρεπορτάζ τις προηγούμενες μέρες, δεν τον συγκράτησα ωστόσο, ίσως εμποδισμένος από τη φράση του Πάπα, ότι έλαβε διαβεβαίωση από τον ίδιο τον Θεό πως έχει αρκετό χρόνο ζωής μπροστά του. Λογικότερη φαίνεται μια προσωπική συνομιλία με τον Θεό ενός θρησκευτικού ηγέτη παρά ενός πολιτικού, αλλά και πάλι κάποιες απορίες μένουν άλυτες. Εν πάση περιπτώσει, ο ποντίφικας προχώρησε σε περίπου τριακόσιες αγιοποιήσεις, σύμφωνα με τα νενομισμένα της Καθολικής Εκκλησίας. Αυτό πάντως δεν λύνει μια άλλη απορία: Οποιοσδήποτε θρησκευτικός ηγέτης είναι κατώτερος οποιουδήποτε αγίου. Πώς λοιπόν ένας κατώτερος αποδίδει σε κάποιον ανώτερό του έναν τίτλο που υπερβαίνει τον ίδιο;
Τα πράγματα απλουστεύονται αν θυμηθούμε ότι και οι αγιοποιήσεις, με τα ανθρώπινα έχουν να κάνουν παρά με τα θεία, με τα γήινα παρά με τα ουράνια. Επί ενιαίας χριστιανικής εκκλησίας, οι αγιοποιήσεις είχαν σαφή πολιτικό χαρακτήρα, αφού εκτός από την επικύρωση της πίστης, απέβλεπαν στην αφομοίωση των παγανιστικών θεοτήτων. Για παράδειγμα, και σύμφωνα τουλάχιστον με μία από τις πρόσφορες ερμηνείες, προστάτης των επιτόκων κηρύχθηκε ο άγιος Ελευθέριος (κοινή άλλωστε παραμένει η ευχή «καλή λευτεριά»), αναλαμβάνοντας τις αρμοδιότητες που παλαιότερα ανήκαν στην ελληνική Ειλείθυια ή Ελεύθεια. Οταν η Εκκλησία διχάστηκε, οι εκατέρωθεν αγιοποιήσεις ανθρώπων που διέλαμψαν στον έναν ή τον άλλον τόπο είχαν έναν επιπλέον στόχο: να λειτουργήσουν σαν ανάχωμα στις προσηλυτιστικές βλέψεις των ομοθρήσκων πλην αλλοδόξων.
Μεταξύ των άλλων, ο Πάπας οσιοποίησε τη μητέρα Τερέζα, που τα επίσης αγιογραφικών δυνατοτήτων μίντια την αποκαλούσαν ήδη «αγία των φτωχών». Σαν τεκμήριο της αγιοσύνης της χρησιμοποιήθηκε ένα θαύμα: Κατά την Αγία Εδρα, η μητέρα Τερέζα θεράπευσε μια Ινδή που «έπασχε από κακοήθη όγκο στο στομάχι». Δεν ήταν καρκίνος αλλά κύστη, λένε όμως οι θεράποντες Ινδοί γιατροί, και η ασθενής θεραπεύτηκε χάρη σε εννεάμηνη θεραπευτική αγωγή και όχι διά θαύματος (υποτίθεται ότι κάποιες καλόγριες έδεσαν την εικόνα της μητέρας Τερέζας στο στομάχι της ασθενούς κι αυτή ξύπνησε περδίκι). Δεν ξέρω πόσες είναι οι πιθανές θεολογικές ερμηνείες του ζητήματος, οι υλιστικές πάντως είναι μόλις δύο: H πρώτη, ότι το Βατικανό ανέλαβε να σπουδάσει τα παιδιά της νεοπροσήλυτης στον καθολικισμό Ινδής και να καλύψει τα ιατρικά της έξοδα? πολλοί έχουν αλλαξοπιστήσει για λιγότερα, κι αυτό δεν είναι αμαρτία. H δεύτερη, ότι μια καθολική αγία στην αλλόπιστη Ινδία είναι χρήσιμη. Κατά συνέπεια μπορεί να παρακαφθεί το τυπικό χάριν της ουσίας -και της οσίας.