Υστερα από είκοσι δύο χρόνια, είναι περισσότερο από φανερό: Το «κίνημα» της σοσιαλιστικής φενάκης στην Ελλάδα οδήγησε τα πανεπιστήμια της χώρας μόνο στην υποβάθμιση, στην αποσάθρωσή τους.
Η εικόνα σήμερα: Οικονομική χρεοκοπία σε τελικό στάδιο. Δεν μπορεί να την αμφισβητήσει κανείς, έστω και αν οι πολίτες προσπερνάνε τη διαπίστωση σαν λεκτική υπερβολή. Ποιος γονιός, που ο κανακάρης του κινδύνεψε να χάσει το εξάμηνο από την απεργία των διδασκόντων, θα πάει να ελέγξει αν πραγματικά υπάρχουν πανεπιστήμια σε αδυναμία να πληρώσουν το ηλεκτρικό; Ποιος να πιστέψει ότι πανεπιστήμια που για δεκαετίες, είχαν τρία μόνο τμήματα, σήμερα λειτουργούν με εννέα, χωρίς στο διοικητικό προσωπικό (γραμματείες, λογιστήριο, τεχνικές υπηρεσίες) να έχει προστεθεί ένας, έστω, καινούργιος υπάλληλος;
Ας αφήσουμε προς το παρόν στην άκρη τις αμοιβές των διδασκόντων. Να σταθούμε στην ποιότητα της παρεχόμενης πανεπιστημιακής παιδείας. Εγκριτοι δημοσιογράφοι μεταφέρουν στον Τύπο διαπιστώσεις δραματικές, αλλά και πάλι ελλειπτικές σε σχέση με την πραγματικότητα. Μιλάνε για πανεπιστημιακούς καθηγητές που «δεν εμφανίζονται στο πανεπιστήμιο, απασχολούνται με οτιδήποτε άλλο εκτός του εκπαιδευτικού έργου, αρνούνται κάθε ενδεχόμενο αξιολόγησης, διεκδικούν συνεχώς γενικευμένες αυξήσεις αποδοχών ίδιες για όλους», ασχέτους με τα προσόντα τους και την προσφορά τους.
Ενας έμπειρος του χώρου θα πρόσθετε ένδοθεν μαρτυρίες, ίσως απίστευτες στους πολλούς: Για «πανεπιστημιακούς» (η προσωνυμία εξωραϊστική και ισοπεδωτική των πάντων) που έχουν φτάσει σήμερα από τα συνδικαλιστικά πόστα στις υψηλότερες καθηγητικές βαθμίδες δίχως να ξέρουν να πουν σε ξένη γλώσσα ούτε «καλημέρα», ανίκανοι να ανατρέξουν σε διεθνή βιβλιογραφία, να παρακολουθήσουν τη σύγχρονη έρευνα. Αλλοι, που αφού συνέταξαν διδακτορικές διατριβές (χωρίς τον παραμικρό χρόνο μεταπτυχιακών σπουδών) με σκανδαλωδώς «στημένες» επιτροπές και διαδικασίες κρίσης, παρουσίασαν στη συνέχεια σαν «επιστημονική μονογραφία» κάποια δημοσιογραφήματα σε έντυπα «προοδευτικά» ή κάποια λογοτεχνήματα που βαφτίστηκαν «μελετήματα κοινωνιολογικά», για να αναρριχηθούν ταχύτατα στις καθηγητικές βαθμίδες.
Χρόνια τώρα οι καταγγελτικές μαρτυρίες αγνοούνται και παρακάμπτονται. H κοινή γνώμη επιμένει να παραβλέπει (ακόμα και οι έγκριτοι δημοσιογράφοι) ότι τέτοια ανατριχιαστικά συμπτώματα δεν είναι οι εξαιρέσεις που υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντοτε, απότοκοι συγκυριών ή έστω περιπτωτικού αμοραλισμού και διαφθοράς. H αναξιοκρατία και ο αμοραλισμός θεσμοποιήθηκαν στα ελλαδικά πανεπιστήμια με τον διαβόητο νόμο – πλαίσιο της σοσιαλιστικής φενάκης, το 1982. Αυτοί που καπηλεύονται, είκοσι δύο χρόνια τώρα, τις ετικέτες της «Αριστεράς» και της «προόδου» ή ακκίζονται σήμερα σαν «εκσυγχρονιστές», νομοθέτησαν τον πιο στυγνό σκοταδισμό στην ανώτατη παιδεία της χώρας. Κώφευσαν τότε πεισματικά στην αδυσώπητη κριτική του συγκεκριμένου νόμου από κορυφαία πανεπιστημιακά αναστήματα (όπως ο Φαίδων Βεγλερής, ο Γιώργος Κουμάντος, ο Γρηγόρης Σηφάκης) και σαμποτάρισαν κάθε μεταγενέστερη απόπειρα μετριασμού του εγκλήματος (τροπολογίες Παπαθεμελή, αναθεωρητικές προτάσεις Τρίτση, άτολμες μικροβελτιώσεις Σουφλιά που ακυρώθηκαν, αμέσως μετά, από τον Δ. Φατούρο).
Ο νόμος – πλαίσιο του ’82 είχε απροκάλυπτο στόχο τη ψηφοθηρική εκμετάλλευση συνδικαλιστικών ορέξεων, μαζί και τον ιδεολογικό έλεγχο των πανεπιστημίων. Παρέδωσε την εκλογή πρυτανικών αρχών και προέδρων τμημάτων στη συναλλαγή των πανεπιστημιακών δασκάλων με τις κομματικές νεολαίες και τους συνδικαλιστές των διοικητικών υπαλλήλων. Ποιος πρύτανης διανοείται να τολμήσει δραστικά μέτρα για τον εφιαλτικό ρύπο και τη γυφτιά της αφισοκόλλησης και της συνθηματογραφίας ερχόμενος σε ρήξη με τις κομματικές νεολαίες που τον στηρίζουν; Ποιος να υψώσει ανάστημα απέναντι στον εξωφρενικό παραλογισμό της καπηλείας του «ασύλου», όταν η εκλογή του έχει παζαρευτεί στα κομματικά γραφεία;
Εστω και με τολμηρή φαντασία, δεν είναι δυνατόν ο άσχετος πολίτης να συλλάβει σκηνές από επίσημες συνεδρίες πανεπιστημιακών τμημάτων, όπου οι φοιτητές υπαγορεύουν στους καθηγητές τους αποφάσεις και προγράμματα, σε μερικές περιπτώσεις και την εκλογή ή προαγωγή συγκεκριμένων υποψηφίων. Ταυτόχρονα, από «ειδικό» γραφείο του υπουργείου Παιδείας, κομματοφρουροί αποφασίζουν και προγραμματίζουν ποια καινούργια πανεπιστήμια θα ιδρυθούν, για να καλύψουν ποιες εκλογικές περιφέρειες και σε ποιες πόλεις θα ιδρυθούν τμήματα, για να ικανοποιηθούν τοπικές κομματικές επιτροπές «βάσης». Ποιας ειδικότητας σχολές και τμήματα θα δημιουργηθούν για να τακτοποιηθούν «δικά μας» παιδιά, με διαδικασίες απροσχημάτιστης μεροληψίας και απίστευτου θράσους.
Θα καταστρέψει κανείς τη σταδιοδρομία νέων επιστημόνων, από τις αντεκδικήσεις που θα υποστούν, αν καταθέσει επωνύμως στον εισαγγελέα τις περιπτώσεις τους: Με εκπληκτικές σπουδές σε επιφανή πανεπιστήμια, αριστεία και βραβεία, πολύτιμη πείρα διδασκαλίας και έρευνας, έρχονται στην πατρίδα τους και ακούν από το στόμα «πανεπιστημιακών» με αρμοδιότητες κομματικού «νονού»: «Επειδή σε εκτιμώ, πρέπει να ξέρεις ότι δεν έχεις ελπίδες αν δεν προχωρήσεις σε κομματική ένταξη». Πώς να τεκμηριωθούν τέτοιες καταγγελίες χωρίς να καταστραφούν ζωές;
Διαμαρτύρονται έγκριτοι δημοσιογράφοι: «Απουσιάζουν σήμερα προσωπικότητες ακαδημαϊκών λειτουργών ικανές να υψώσουν φωνή διαμαρτυρίας… Εχουν αναλωθεί στο αλισβερίσι με την πολιτική για πέντε-δέκα προγραμματάκια, για το φανταχτερό σαλόνι και τα πολλά τετραγωνικά με κήπο και πισίνα». Είναι άδικα γενικευμένη η κρίση. Κάποιοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, είκοσι χρόνια τώρα, δεν πάψαμε να καταγγέλλουμε, με επιφυλλίδες και βιβλία, την εφιαλτική κατρακύλα των πανεπιστημίων, ΧΩΡΙΣ NA ΑΞΙΩΘΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΕΣΤΩ ΕΝΟΣ ΕΝΘΑΡΡΥΝΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ από έγκριτους δημοσιογράφους. Είναι επώδυνα άκομψο, αλλά υποχρεώνομαι να πω ότι οι δικές μου τουλάχιστον μαρτυρίες αρθρωμένες σε βιβλίο («Παιδεία και Γλώσσα», εκδόσεις Πατάκη), τρία χρόνια τώρα, δεν γνώρισαν όχι βιβλιοκρισία, αλλά ούτε αγγελία έκδοσής τους από εφημερίδα.
Οσο για τις απολαβές των καθηγητών, ας τις συγκρίνουμε με αυτές εικοσιοκτάχρονου «ειδικού συμβούλου» (κομματοφρουρού) σε υπουργείο. Πάντως, ύστερα από τριάντα (30) χρόνια καθηγεσίας σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, η σύνταξη του πανεπιστημιακού είναι 356.000 δραχμές. Πρέπει να το ξέρει και αυτό ο οργισμένος με τις απεργίες των πανεπιστημιακών αναγνώστης.