Παρακολουθώντας επί χρόνια τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στη χώρα, νιώθει ο καθείς πως υπάρχει αλληλεξάρτηση μεγάλη και αντιλαμβάνεται επίσης πως όσο περισσότερο συνδέεται η χώρα με την Ευρώπη τόσο αυξάνεται η εξάρτηση των πρώτων από τις δεύτερες.
Η αλληλουχία των γεγονότων αποδεικνύει του λόγου το αληθές. H ένταξη αρχικώς στην τότε EOK, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, συνέπεσε με το κύμα της πολιτικής αλλαγής που σάρωνε τα πάντα στο πέρασμά του και δεν επέδρασε στην πολιτική, όπως θα ανέμενε κανείς. Δεν είχε άλλωστε συνειδητοποιηθεί η σημασία του γεγονότος. Ούτε στην πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ, όταν ακόμη η πολιτική διατηρούσε ισχυρούς βαθμούς ελευθερίας και απλώς απολάμβανε τον πακτωλό των κοινοτικών ενισχύσεων, οι πολιτικές συνθήκες επηρεάσθηκαν καθοριστικά από την εξέλιξη των οικονομικών.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80, όμως, όταν πια άρχισαν να προδιαγράφονται οι υποχρεώσεις έναντι της Ευρώπης και ανελήφθησαν οι πρώτες δεσμεύσεις έναντι αυτής, οι οικονομικές εξελίξεις άρχισαν να πρωταγωνιστούν και να είναι αυτές που προσδιόρισαν σε μεγάλο βαθμό το παιχνίδι της πολιτικής.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι τρεις απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις διεξήχθησαν με το αίτημα της οικονομικής ανασυγκρότησης να κυριαρχεί και την ιδεολογική αντιπαράθεση για τον χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής να ξεσηκώνει τα πλήθη. Ηταν η εποχή που ο φιλελευθερισμός είχε επικυριαρχήσει ιδεολογικά, είχε κερδίσει κατά κράτος και είχε εμφανισθεί ως λύση σωτηρίας για το μέλλον.
Τρία χρόνια μετά, το 1993, πάλι η επιδείνωση της οικονομίας και η απογοήτευση από τη φιλελεύθερη επιλογή επέδρασαν καθοριστικά και ήταν αυτές που όρισαν την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Τότε επικράτησε ο κύκλος του εκσυγχρονισμού, ως ενδιάμεση επιλογή, μεταξύ του βίαιου μοντέλου της αγοράς και της αναποτελεσματικής σοσιαλιστικής εμπειρίας.
Το 1996 οι εκλογές διεξήχθησαν στη βάση των προσδοκιών για την οικονομία και την Ευρώπη. Και τότε κυριάρχησαν οι αντιπαραθέσεις για τον χαρακτήρα της οικονομικής μεταρρύθμισης στον δρόμο προς την ONE, όπως και οι προσδοκίες για οικονομική ανόρθωση.
Το 2000 οι εκλογές διεξήχθησαν με την οικονομία να κυριαρχεί και την κοινή γνώμη να επηρεάζεται από τις προσδοκίες για τις αγορές και τα εισοδήματα. Είχε άλλωστε προηγηθεί το 1999 το σοκ της χρηματιστηριακής αγοράς και ουσιαστικά οι εκλογές διεξήχθησαν με τους ψηφοφόρους κρεμασμένους στο ταμπλό της Σοφοκλέους.
Τούτες οι εκλογές επίσης κυριαρχούνται από την οικονομία, από την πορεία της και την επίδραση που ασκούν οι οικονομικές εξελίξεις στο κοινωνικό σώμα. Το πολιτικό σκηνικό αλλαγής στήνεται πάλι γύρω από την οικονομία και με γνώμονα κυρίως τις επικρατούσες αρνητικές προσδοκίες για το οικονομικό μέλλον των πολιτών. Επιπλέον είναι ο τρόπος λειτουργίας του οικονομικού συστήματος που προδιορίζει τη στάση μεγάλης μερίδας των πολιτών. Το υπερβάλλον κόστος έργων και προμηθειών, η επικρατούσα αντίληψη διανομής των πόρων μεταξύ των ημετέρων, η γενικευμένη αίσθηση σπατάλης και ιδιαιτέρως η ανασφάλεια που όλα αυτά μεταφέρουν στην κοινή γνώμη, καθορίζουν την εξέλιξη.
Και ευλόγως τίθεται το ερώτημα γιατί όταν υπάρχουν τόσες εμπειρίες στην παρελθούσα εικοσαετία η κυρίαρχη πολιτική τάξη μένει ακινητοποιημένη και δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι η επιλογή των ψηφοφόρων κινείται με γνώμονα τις προσδοκίες για το αύριο;
Μετά τις τόσες εμπειρίες θα περίμενε κανείς από τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας να αναδείξουν την οικονομία και δη τις προοπτικές της σε κυρίαρχο θέμα της εξελισσόμενης προεκλογικής περιόδου. Για την ώρα η μεν κυβέρνηση μένει οχυρωμένη στα δήθεν επιτεύγματα της προηγούμενης περιόδου, μη δεχόμενη την επιδείνωση και τα βάρη που έχει μεταφέρει στα πλήθη η οικονομική πολιτική, η δε αντιπολίτευση διστάζει να δεσμευθεί και να την αναδείξει σε κεντρικό θέμα πολιτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης.
Και όμως το πρόσφατο παρελθόν διδάσκει πως όποιος πήρε το παιχνίδι στην οικονομία, κέρδισε τις εκλογές. Το αυτό θα συμβεί και τώρα. Οποιος μεταφέρει αξιόπιστες λύσεις και επιλογές έναντι του διαφαινόμενου γκρίζου οικονομικού τοπίου θα απολαύσει και τη νίκη.