Τον Χρυσό Σταυρό Τιμής απένειμε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος στους Θανάση Βαλτινό, συγγραφέα, Ιωάννη Σακελλαράκη, αρχαιολόγο, και Δημήτριο Αγραφιώτη, διευθυντή ορχήστρας και συνθέτη… Αυτή ήταν η πρώτη είδηση, από πλευράς Προεδρίας της Δημοκρατίας, για το 2004. Για έναν συγγραφέα, τον Βαλτινό, βαθύ γνώστη των καιρών μας, για έναν μουσικό, τον Αγραφιώτη, με καταξιωμένη διαδρομή και πέραν των συνόρων θα γράψουν άλλες στήλες. Ας επιτραπεί στον Τήλεφο να μιλήσει για τον Γιάννη Σακελλαράκη, τον αρχαιολόγο και συγγραφέα, καθηγητή της Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, που έκανε το Διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης το ’69-’70 και δίδαξε για ένα χρόνο το 1970. Είναι ο διευθυντής «που πάλεψε» για δέκα χρόνια με το Μουσείο Ηρακλείου, ο άνθρωπος που έκανε την περίφημη ανασκαφή στο Ιδαίον Αντρον, με χρηματοδότηση του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, όπως έγινε και με τον Μανόλη Ανδρόνικο για τη Βεργίνα. Λέγεται ότι κάποτε που τον είχαν κάνει πολύ να νευριάσει, ο αείμνηστος Καραμανλής είπε: «Λίγο ακόμα και θα πάρω τα βουνά σαν τον Σακελλαράκη». Με τη σύζυγό του, επίσης αρχαιολόγο και συγγραφέα, διδάκτορα αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, με σπουδαίες ανασκαφές στην Εύβοια, και μάλιστα στην Κύμη, απ’ όπου ξεκίνησαν οι πρώτοι Ελληνες για τη Μεγάλη Ελλάδα, έχουν για χρόνια και χρόνια μοιραστεί τα πάντα – μια ζωή με το ελληνικό χρώμα και συναίσθημα από τις κρητικές Αρχάνες μέχρι τα ονειρικά Κύθηρα. Μοιράστηκαν μαζί το Χρυσό Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τις Αρχάνες το 1982 ενώ το 1997 δημιούργησαν το Μουσείο των Αρχανών.
Χάντρα αρχαία, γαλάζια…
Τον πρωτοσυναντήσαμε το καλοκαίρι του 1984 στον Ψηλορείτη, περιτριγυρισμένο από Αγγέλους με σγουρά μαλλιά και αθώα μάτια, τους βοσκούς των Ανωγείων, που είχαν πάρει δική τους υπόθεση την ανασκαφή στο Ιδαίο Αντρο. O Αριστείδης, ο μαντιναδολόγος, του έγραψε με κιμωλία σε μια γλάστρα με βασιλικό δύο στίχους: «Το χώμα που ‘χουν τα βουνά πήρανε τα μαλλιά σου, μα ό,τι γυρεύεις μες στη γης βρίνεται στην καρδιά σου». Μπροστά στο άνοιγμα της Σπηλιάς -η μαυρόασπρη φωτογραφία- τον βρήκε, μετά την «Καθημερινή», και ο δημοσιογράφος του «New York Times Magazine», και το άρθρο του «The secrets of Crete» για τον Κρητογενή Δία και την υψηλότερη ανασκαφή του κόσμου έκανε τον γύρο της υφηλίου.
Είδηση δεύτερη: «H ποιητική της ανασκαφής», από τον Ικαρο, έρχεται να κοινοποιήσει τις σκέψεις του γύρω από το τεράστιο έργο ανασκαφής που έχει κάνει, να καταστήσει κοινωνούς όλους τους ανθρώπους, όπως έγινε και με όλους τους βοσκούς. «Μετά τόσα χρόνια έρευνας, νομίζω -γράφει ο Γιάννης Σακελλαράκης- πως αν αφήσω κάτι στην κρητική αρχαιολογία θα είναι ακριβώς η έννοια της διάστασης των βουνών. O τόπος απ’ όπου ξεπήδησε από τα μινωικά κιόλας χρόνια κάθε δυνατό αίσθημα, και μάλιστα της ελευθερίας και της ειρήνης. Αντίδωρο για όσα πολλά κέρδισα. Και δεν εννοώ πια τα ευρήματα. Γιατί λογαριάζω τα αισθήματα των ανθρώπων των βουνών». Εύρημα και συναίσθημα κλεισμένα σε μια αρχαία γαλάζια χάντρα…
Είδηση τρίτη: και πάλι στα κρητικά βουνά, ο Γιάννης Σακελλαράκης μαζί με την Εφη Σακελλαράκη συνεχίζουν το πρόγραμμα «Δημιουργία αρχαιολογικών Δρυμών στον Ψηλορείτη», στη Ζώμινθο, μινωική λέξη που πρωτογράφεται και που θα γραφτεί πολλές φορές, στα χρόνια που έρχονται, «όσο τα ευρήματα μαζί με τις ιδέες ξαναβγαίνουν στο φως». Από αυτό το καλοκαίρι…